Transparantie over jouw werk: wat levert het écht op?

Als freelance journalist of fotojournalist lever je waardevol werk. Maar weet je ook wat jouw artikelen en foto's uiteindelijk opleveren voor de uitgever? Sinds 2022 heb je recht op dat inzicht. Dankzij een nieuwe verplichting in de Auteurswet moeten uitgevers jaarlijks rapporteren over hoe jouw werk wordt gebruikt en wat het opbrengt. Dit heet de transparantieverplichting.

Waarom is transparantie zo belangrijk?

Transparantie is essentieel voor eerlijke tarieven en een gelijkwaardige onderhandelingspositie. Het stelt je in staat om te zien waar en hoe vaak je werk wordt hergebruikt en of de vergoeding die je ontvangt in verhouding staat tot de opbrengsten. Zonder duidelijkheid over de opbrengsten van jouw werk is het onmogelijk om te beoordelen of je eerlijk wordt betaald. Bovendien geeft het je een stuk zeggenschap over je werk terug – iets wat je als zelfstandige te vaak uit handen hebt moeten geven middels het tekenen van generiek opgestelde Algemene Voorwaarden.

Transparantie helpt je:

• inzicht te krijgen in waar en hoe vaak je werk wordt hergebruikt;

• te beoordelen of je vergoeding in verhouding staat tot de inkomsten van de uitgever;

• meer grip te krijgen op de zeggenschap over je werk – iets wat je als zelfstandige vaak verliest bij het ondertekenen van algemene voorwaarden.

Kortom: transparantie zorgt voor eerlijke tarieven en een sterkere onderhandelingspositie.

Uitgevers blijven achter

De NVJ zet zich in voor de naleving van dit wettelijk recht op inzicht. Daarom hebben wij de uitgevers kort geleden hierop aangesproken en uitgenodigd hun visie te geven op hoe ze deze verplichting op transparantie gaan naleven. Ze hadden hiervoor tot maandag 19 mei de tijd.

Wat zijn de reacties?

• FD Mediagroep en Roularta hebben gereageerd en gevraagd om extra tijd om met een concrete uitwerking te komen. Die tijd is hen gegeven, tot medio juni.

• Mediahuis heeft nog helemaal niet gereageerd.

• Met DPG Media zijn gesprekken gevoerd, maar dat heeft tot nu toe nog geen resultaat opgeleverd.

Hoe nu verder?

De NVJ blijft druk uitoefenen. Mediahuis en DPG Media worden opnieuw dringend verzocht om duidelijkheid te geven over hoe zij aan de wet gaan voldoen. Blijft een reactie uit, dan overweegt de NVJ juridische stappen.

Doe mee en blijf op de hoogte

De NVJ zet zich de komende maanden – het liefst samen met jou – actief in voor een sterkere positie van freelance makers. De transparantieverplichting is daarin een belangrijk middel. Wil je weten hoe je kunt bijdragen? Binnenkort verschijnt op de website van de NVJ het dossier Zeggenschap en Transparantie, waarin we je op de hoogte houden van alle ontwikkelingen en welke stappen we zullen ondernemen.

Heb je vragen of wil je je eigen ervaring delen over een gebrek aan transparantie, onverwachte doorplaatsingen of verlies van zeggenschap over je werk? Neem dan contact op met:

Milen van Boldrik, secretaris zelfstandigen bij de NVJ, mvanboldrik@nvj.nl