Mag mijn werkgever mijn arbeidsvoorwaarde eenzijdig wijzigen?

Dagelijks reis ik tussen Den Haag en Amsterdam met een trajectkaart die door mijn werkgever wordt betaald. Die heb ik al sinds mijn indiensttreding 10 jaar geleden. Mijn werkgever heeft nu laten weten dat hij vanaf volgende maand mijn reiskosten niet langer zal vergoeden vanwege een nijpende financiële situatie. Mag hij dat zomaar beslissen?

Fotograaf: ANP / Hollandse Hoogte / Dylan Nieuwland

Nee, dat mag niet. Een reiskostenvergoeding is doorgaans een arbeidsvoorwaarde die onderdeel uitmaakt van je arbeidsovereenkomst. En als dat niet het geval is, maar je de vergoeding wel al jaren krijgt, wordt het vaak gezien als een verworven recht.

Een werkgever kan hier verandering in brengen als er in je arbeidscontract een zogeheten eenzijdig wijzigingsbeding staat. Hij kan zich daar dan op beroepen, mits hij bij de wijziging een zodanig zwaarwichtig (bedrijfseconomisch of organisatorisch) belang heeft dat het belang van de werknemer dat door de wijziging zou worden geschaad, daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken. Het gaat dus om een belangenafweging. De vraag is hier of het redelijk is dat jouw belang (vergoeding van de maandelijkse reiskosten)  daarvoor nu geheel zou moeten wijken.  Nee, sowieso moet je werkgever daarover met je in gesprek gaan en wordt van hem verlangd dat hij je een redelijk voorstel doet. Dat zou er bijvoorbeeld in kunnen bestaan dat er een meer geleidelijke afbouw van reiskostenvergoeding plaatsvindt of dat jullie, zolang het slecht gaat met het bedrijf, ieder de helft van de reiskosten voor jullie rekening nemen.

Als er geen eenzijdig wijzigingsbeding in je arbeidscontract staat is in principe jouw instemming nodig voor wijziging. Echter ook in dat geval kan een werkgever soms een wijziging doorvoeren. Op grond van goed werknemerschap kan namelijk van je verlangd worden dat je met de wijziging instemt. Er moet dan sprake zijn van gewijzigde omstandigheden op het  werk, een met het oog daarop gedaan redelijk voorstel van je werkgever, waarbij rekening gehouden moet worden met jouw persoonlijke omstandigheden en het belang dat je hebt bij het ongewijzigd blijven van de arbeidsvoorwaarde.

Er wordt regelmatig over geprocedeerd en uit jurisprudentie blijkt dat het lang niet altijd goed uitpakt voor de werknemer. Onlangs was er een uitspraak van een gerechtshof waaruit bleek dat als een bedrijfsregeling jarenlang verkeerd was toegepast (in het voordeel van de werknemer) en die werd stopgezet, dit niet gezien kon worden als een wijziging van een arbeidsvoorwaarde. Het beroep van de werknemer op een verworven recht werd dus niet gehonoreerd.

• Ga naar Mag dat zomaar voor veel meer juridische kwesties