‘Ik denk altijd: die Ene Foto, die moet ik nog steeds maken’

Dingena Mol won meerdere Zilveren Camera-prijzen en in 2023 nam het Rijksmuseum twee van haar werken op in zijn collectie. Sinds ze in 2009 afstudeerde aan de Fotoacademie in Amsterdam werkt ze als freelance fotograaf, onder meer voor Het Parool, het ANP en diverse regionale kranten. Mol is gespecialiseerd in journalistieke fotografie en maakt vooral reportages en portretten. ‘Ik houd heel erg van het kleine nieuws. Daarom vind ik het zo leuk om alles in Amsterdam te fotograferen. Je komt op de gekste plekken, ontmoet de leukste mensen.’

Fotografie is meer dan een vak, zeg je op je website. ‘Het is een manier om de wereld om mij heen te begrijpen en te delen.’

‘Ja, als fotograaf kom je op veel plekken, je spreekt vaak mensen met een totaal andere mening. Doordat je je verdiept in hoe andere mensen naar de wereld kijken, kun je zelf op andere ideeën worden gebracht. Of niet, maar dan kun je toch beter begrijpen waarom mensen op die manier denken. Het is heel makkelijk om meteen een oordeel te hebben, dat is wat nu heel erg op sociale media gebeurt. Maar je moet altijd kijken wat er achter iets zit, niet meteen zeggen: dit is goed en dat is fout.’

Een fotojournalist moet precies op het juiste moment op de juiste plek zijn. Jouw werk is opgenomen in het Rijksmuseum en je won al veel prijzen – wat is het geheim van de smid?

‘Ik heb geen flauw idee! Ik had dit ook niet durven dromen toen ik aan mijn tweede carrière als fotograaf begon. Nee, ik weet niet precies waar het in zit… Als je ergens bent zie je de dingen als een film, maar als je een foto maakt isoleer je een moment waarop je net iets kan laten zien.

Zo heb ik bij de laatste prijs een foto gemaakt van Pride Nieuw-West. In Amsterdam Nieuw-West wonen veel Marokkaanse Nederlanders en met Pride proberen ze daar wat meer begrip voor de LHBTIQ+-gemeenschap te kweken. Op een leeg plein stond een drag queen op een podium toen er een – denk ik – Marokkaanse man heel snel in een scootmobiel voorbijreed. Dat moment heb ik vastgelegd, het symboliseert het gebrek aan belangstelling.’

Wanneer is een reportage of portret voor jou geslaagd?

‘Als alle elementen samenkomen: de compositie moet goed zijn, de boodschap moet duidelijk zijn. Het zit ook in details: soms is het een houding, een blik of een schilderijtje dat er hangt – het moet allemaal kloppen. En ik vind het fijn als er dynamiek in een foto zit, als je met je ogen als het ware heen en weer wordt geleid.’

'Persoonlijk heb ik weleens een jurist nodig gehad, dan helpt de NVJ je ook goed – dat is gewoon goud waard’

Wat anders. De NVJ hoort steeds vaker van freelancers dat opdrachtgevers hun voorwaarden erg strikt toepassen: werk wordt zonder extra vergoeding doorgeplaatst en tarieven zijn nog steeds ondermaats. Hoe beïnvloedt dit jouw freelance praktijk?

‘Ja, dat is een lastig onderwerp, want over die doorplaatsingen ben ik natuurlijk niet zo te spreken. Als ik bijvoorbeeld voor Het Parool een foto maak, dan mogen ze die foto ook gebruiken in het AD en alle regionale edities. Kijk, wat ik verdien via Het Parool, dat is een heel mooie basis, dus mij hoor je niet klagen. Maar goed, dat het AD dan ook al die foto’s gratis mag publiceren… Als het AD mij die opdracht had gegeven, had ik sowieso meer betaald gekregen omdat zij als landelijke krant meer betalen.

Waar ik altijd op let zijn de reproductiegelden van Pictoright. Maar het is een enorme klus om uit te zoeken in welke kranten je foto’s zijn verschenen, dus dat lukt je nooit voor al je foto’s. Waar ik het in de gaten heb, geef ik het door aan Pictoright en dan krijg je toch nog iets.’

Je bent al 18 jaar lid van de NVJ. Wat heeft de vereniging concreet voor jou betekend?

‘Een paar jaar geleden hebben we met de fotografen van Het Parool actiegevoerd om er 10 procent bij te krijgen, daar heeft de NVJ ons in geholpen. De NVJ maakt je weerbaar daarin, zegt: daar heb je gewoon recht op, of: zoals dit gaat, kan gewoon niet. Fotografie heeft een prijs was ook een supergoede actie. Toen hebben we met z’n allen actiegevoerd, heel bewust een dag niet gefotografeerd. Zo maak je samen een vuist en dat is natuurlijk een kracht. En persoonlijk heb ik weleens een jurist nodig gehad, dan helpt de NVJ je ook goed – dat is gewoon goud waard.’

Heb jij tot slot met al je ervaring…

‘Dat idee heb ikzelf nog steeds niet hè, hahaha… Er zijn mensen die leunen achterover, maar dat kan ik niet. Elke keer als ik op pad ga, denk ik: o jee spannend, wat gaat er gebeuren, gaat het lukken, wordt het een goede foto? Ik denk altijd: die Ene Foto, die moet ik nog steeds maken. Maar dat is ook m’n kracht en m’n drive.’

Heb je desondanks advies voor jonge freelance fotografen?

‘Het is hard werken – ga ervoor, duik erin. Zeg niet snel nee tegen iets, maak veel meters. En als er geen opdrachtgevers bellen: ga gewoon dingen doen, onderwerpen zoeken, pitchen... Krijg je een nee of hoor je niks, zet dan toch door. O ja, en neem als fotograaf altijd je telefoon op! Als stagiair bij Het Parool heb ik een keer een oproep gemist toen ik naar het toilet was. Ik direct terugbellen, hadden ze al een ander. Zo snel gaat het soms, dus zit er bovenop.’

Horen, zien, lezen

Televisie: ‘Series als Baby Reindeer en Adolescense. Maar ook Ik Vertrek en Verborgen Verleden. Hoe leuk is het om te ontdekken dat, zoals in het geval van Hadewych Minis, je stamt uit een geslacht vol sterke vrouwen die zich de mond niet liet snoeren en dat er zelfs koninklijk bloed door je aderen stroomt?

Ook Klokhuis kijk ik graag. Vroeger met de kinderen en nu omdat mijn zoon er presentator is. Heel belangrijk dat dit soort goede educatieve programma’s blijft voortbestaan!’

Podcast: ‘Jacob, dood in Qatar van journalist Lex Boon, Een soort god van Anneke Stoffelen en Simone Eleveld en de Parool Misdaadpodcast van Paul Vugts, Wouter Laumans en Corrie Gerritsma.’

Dagblad: ‘Het Parool.’

Tijdschrift: ‘De zaterdagmagazines van de kranten.’

Journalist: ‘Mijn collega-journalisten van Het Parool die zich dag in dag uit onvermoeibaar inzetten om het kleine en het grote nieuws in de stad Amsterdam te verslaan. Om toch even iemand te noemen: freelance collega Marloes de Moor. We houden van dezelfde onderwerpen, en zoals zij de situatie in woorden weet te vangen vind ik bijzonder.’

Muziek: ‘Filmmuziek van bijvoorbeeld The Godfather (Nino Rota), Rango (Hans Zimmerman) of The Piano (Michael Nyman) en Amelie (Yann Tiersen). Maar ook mainstream popmuziek, van Bob Dylan tot Robbie Williams en alles wat daar tussenin zit. Altijd fijn is Buena Vista Social Club, en op z’n tijd een bombastisch orgelconcert van Bach.’