Waarom echte fotografie sterker is dan AI-plaatjes en stockfoto’s

AI kan prachtige plaatjes maken zoals bovenstaande afbeelding. De belichting klopt vaak, de kleuren zijn mooi. Maar context en waarheid ontbreken. De afbeelding is niet meer dan een groepje bij elkaar geplaatste pixels. Waarheid is binnen fotografie juist belangrijk.

Een oproep ‘Kom werken bij ons’ met een AI-plaatje laat sollicitanten niet zien hoe het echt is bij die organisatie. AI- en stockbeelden laten zelden de werkelijkheid zien. Je ziet een perfecte glimlach van een perfect mens, een onnatuurlijke blik in de camera of een hand die nét niet klopt. Als fotograaf herken je dat vaak, maar ook de gewone kijker voelt dat er iets mis is. Het resultaat: de boodschap mist doel en geloofwaardigheid krijgt een deuk.

Stockfoto’s en AI: snel, goedkoop, maar nep

Voordelen zijn er natuurlijk: snel beschikbaar en laag in kosten. Maar daar houdt het vaak op. AI-plaatjes en vaak ook stockfoto’s schetsen een verzonnen werkelijkheid. Bij stock zijn het niet de échte medewerkers of klanten, bij AI zijn het überhaupt geen echte mensen of locaties. Het voelt al snel nep. Maar zelfs als het in de toekomst minder nep voelt: het blijft niet echt.

Een goed voorbeeld: bovenstaande afbeelding (zie bron) zag ik op LinkedIn en werd gebruikt bij het werven van personeel door het AD in Rotterdam. Laten zien hoe het is om ergens te werken doe je niet met een AI-afbeelding. Gelukkig voor die man met blauwe trui bestaat zijn hand met 4 vingers dus ook niet. Software kan indrukwekkende beelden genereren, maar het blijft een interpretatie van een computer. Bij deze afbeelding stond overigens al: ‘Oh en dat plaatje? Dat is puur om je aandacht te krijgen en omdat plaatjes op LinkedIn werken. Uiteraard met AI gegenereerd op basis van de vacaturetekst. Dat uitzicht hebben we helaas niet (maar onze locatie is top) en de chaos aan snoeren en mokken op het bureau klopt wel.’

Wat is het doel van beeld?

De kern van communicatie is vertrouwen. Een echte foto versterkt dat meteen: kijkers voelen dat het klopt. Je laat zien hoe een organisatie er echt uitziet, wie er werkt, hoe de sfeer is.

Soms maakt het niet uit wat voor beeld erbij staat. Maar meestal is dat een gemiste kans. Mensen kijken immers eerder naar een foto dan dat ze een tekst lezen. Waarom zou je ze dan een nepplaatje voorschotelen dat twijfel oproept?

Informatiewaarde en geloofwaardigheid

Als beeld bedoeld is om te informeren, dan werken AI en stock zelden. Stock is generiek gemaakt om overal inzetbaar te zijn. AI is een computerfantasie. Authenticiteit ontbreekt, en juist die maakt communicatie geloofwaardig.

Echte fotografie legt vast wat er ís. Ja, er is regie en stijl, maar de mensen en locaties zijn echt. Voor veel beeldgebruik zoals bij arbeidsmarktcommunicatie of journalistiek is dat cruciaal. Maar ook voor producten en diensten: een echte pot jam of medewerker die herkenbaar in beeld komt maakt dat mensen zich verbinden met de boodschap.

Waarom echte fotografie beter is:

• Een foto informeert: je ziet direct hoe een locatie, product of team eruitziet

• Vertrouwen en geloofwaardigheid: mensen voelen wanneer een beeld klopt

• Unieke meerwaarde: als fotograaf maak je beelden die niemand anders kan leveren

• Langdurige waarde: echte foto’s zijn jarenlang bruikbaar; stock en AI zijn vaak snel achterhaald

Het bewijs zie je geregeld online. Zo gebruikte de gemeente Assen dit AI-plaatje voor een vacature:

Resultaat (zie Bron): een ‘kandidaat’ met drie handen. Leuk voor een grap misschien, maar niet positief voor een merk.

Illusie of realiteit?

Als fotograaf kun je partijen op een humoristische manier uitleggen dat een AI-plaatje geen waarheid is. Dat kan van belang zijn voor ons vak, maar vooral voor het publiek. Want uiteindelijk willen we allemaal graag goed en eerlijk worden geïnformeerd over diensten en producten die we belangrijk vinden.

Zelfs als AI in de toekomst beter wordt: het blijft een constructie, geen realiteit. Als fotografen kunnen we dat best uitleggen met humor en overtuiging. Want uiteindelijk willen mensen gewoon weten hoe het écht zit.

Wilmar Dik