Fleur Beemster: ‘Ik geloof dat de waarde van echt alleen maar groter wordt in een wereld vol fake’

De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag heeft aan de basis van de carrière van Fleur Beemster gestaan. ‘In 2011 ben ik daar afgestudeerd als fotograaf en filmmaker. Vanaf dat moment startte ik mijn eigen bedrijf. Aan het einde van de studie was er een samenwerking tussen de kunstacademie en het Nutshuis om de toekomst van de stad te laten zien. Ik was één van de vier gelukkigen en heb mijn serie over gemengde relaties kunnen tonen – koppels met verschillende religieuze achtergronden. Dat thema was herkenbaar voor een stad als Den Haag en werd opgepikt door de gemeente. Vanaf dat moment werd de gemeente een opdrachtgever en fotografeerde ik veel momenten met wethouders en burgemeesters. Gemeentes behoren nog steeds tot mijn geliefde opdrachtgevers.’

Nieuwsgierigheid als drijfveer

Waarom de fotojournalistiek als beroepskeuze na de afronding van een kunstzinnige studie? ‘Het is vooral mijn nieuwsgierigheid die maakt dat ik dit beroep ben gaan uitoefenen. Fotojournalistiek bleek al snel een geweldige deuropener om een kijkje in de keuken te krijgen bij gevarieerde plekken en situaties. Een geweldige manier om verschillende mensen te ontmoeten uit alle lagen van de bevolking.’

‘Wat ik ook erg mooi vond, is hoe blij je iemand kunt maken met een mooi portret van zichzelf. Het mooiste vind ik het als iemand even kan loslaten hoe diegene denkt dat hij of zij erop komt. Dan komen meestal de oprechtste blikken naar voren. Die raken dan. Niet iedereen kan dit toelaten en dat is oké, maar de keren dat het wel lukt, maken mijn dag.’

Het is dan ook niet heel erg verbazingwekkend dat Fleur Beemster portretfotografie als haar specialisme noemt. ‘Ik merkte al snel dat ik het proces tussen fotograaf en geportretteerde leuk vond. Samen werk je naar een gewenst resultaat toe. Die wisselwerking, wat iemand wil laten zien en hoe ik dat vertaal naar beeld, dat is precies waar ik energie van krijg.  Op zo’n moment maak je echt even contact met iemand. Soms gaat dat heel makkelijk en een enkele keer is daar heel veel moeite voor nodig. Als het dan toch lukt is dat bevredigend. En zo niet ga ik volledig uitgeput naar huis en overweeg ik een carrièreswitch naar IT zonder contact met mensen, haha. Grapje hoor!‘

Afwisseling

Fotojournalistiek is allesbehalve saai te noemen. Iets dat Fleur Beemster volledig onderschrijft. ‘Ik hou van de afwisseling. Ik vind het heerlijk om erop uit te worden gestuurd, met de opdracht ergens een mooie serie van te maken. Zo verzamelde ik eens verhalen van mensen op straat en scheef hier testimonials bij à la Humans of New York (een initiatief van de Amerikaanse fotograaf Brandon Stanton – red.). Geen dag is dan hetzelfde en elke keer krijg je weer nieuwe verhalen.’

‘Laatst fotografeerde ik met collega Roos Trommelen 73 zwart-witportretten voor het boek Trots. Hierin werden allerlei mensen die aan de Haagse sportclubs verbonden zijn gefotografeerd. Van professioneel bokser tot kantinemedewerker met de beste broodjes, en van een 80-jarige vrijwilliger met drie generaties bij de club tot de moeder die elke zondag aan de zijlijn haar zoons team aanmoedigt. Elke vijftien minuten stond er een nieuw iemand voor de camera. Dat was telkens puzzelen: wie heb ik voor me, wat brengt deze persoon mee, wat wil hij of zij laten zien? Intensief, maar enorm leuk. Aan het eind van de dag was ik kapot, maar ook heel voldaan. Het werk werd later tentoongesteld in het stadhuis van Den Haag.’

Black Mambas: impact met beeld

‘Ik vind het belangrijk als je impact kunt maken met beeld en mensen over thema’s kunt laten nadenken waar ze vooringenomen over zijn of normaal niet over na zouden denken. Zo heb ik een tijdje terug meegelopen met de Black Mambas in Zuid-Afrika. Dat is een volledig vrouwelijke anti-stroperijeenheid, bestaande uit vrouwen uit omliggende dorpen die worden opgeleid tot ranger. Ik mocht met hen mee op pad. Een bijzondere ervaring op zich, met z’n allen in een jeep de wacht houden en speuren naar sporen van stropers en onderwijl over nagellak lullen – heerlijk!

Mede mogelijk door subsidie Makersregeling

Mijn doel was om het bewustzijn over stroperij te vergroten. Toen heb ik met het Museon-Omniversum en tentoonstellingsproducent Bruns een driedimensionale ervaring gemaakt van dat journalistieke thema, de impact van stroperij. Het werd Trophy: een bevroren tafereel van een kogelschot door 5 glasplaten die vlak voor de afbeelding van de leeuw tot stilstand komt. Het fragiele moment voordat een uitstervende diersoort wordt weggevaagd. Deze is in 2024 als onderdeel van de Jane Goodall tentoonstelling getoond, wat een enorme eer was. Het werk is nu te huur voor organisaties en bedrijven en de opbrengst gaat 100 procent naar de Black Mambas.’

Samenwerken met andere disciplines

‘De fotojournalistiek heeft me ook kansen gegeven in andere creatieve richtingen. Zo kon ik op een vergelijkbare manier impact maken door samen te werken met filmmakers, muzikanten, ontwerpers en andere kunstenaars. Het samenwerken met gelijkgestemde creatieven, en zelf kunnen experimenteren in deze vakgebieden – zoals het maken van een filmdocumentaire in 2015 in Brazilië – laat zien hoeveel verschillende verbindingen en mogelijkheden dit vak kan brengen.’

Zakelijke kant van de fotojournalistiek

Hoewel de fotojournalistiek door de beoefenaars over het algemeen prachtig wordt gevonden, zijn er ook minder leuke kanten aan. Dat ervaart Fleur Beemster niet anders. ‘Het vak zelf vind ik prachtig. Administratie vind ik echter de minder leuke kant. Ik kwam dit beroep in vanwege de creatieve kant van de fotografie en het ontmoeten van mensen. Maar de zakelijke kant is heel belangrijk om een goede onderneming te kunnen draaien.’

Zonder opdrachtgevers is er inderdaad niet of nauwelijks sprake van een florerende onderneming. ‘Ik werk veel voor gemeentes, waar ik de ervaringen van bewoners vastleg. Zo maakten we in 2023 een boek over het koloniale slavernijverleden in Den Haag: Zo herdenkt Den Haag. Een boek vol testimonials, waarvan de verhalen echt binnenkomen. Een waardevol document op zich en heel bijzonder om aan mee te mogen werken.’

‘Verder behoren veel culturele instellingen, bladen, uitgeverijen en creatieve bureaus tot mijn klantenkring. Zo werk ik regelmatig aan campagnes, wat ik erg leuk vind omdat ik dan een team om me heen heb. Dat samenwerken maakt een dag nog leuker. We werken dan allemaal met één doel, dat vind ik geweldig. Zoveel ervaring en visie voor een project. Zo nu en dan mondt een project uit in een boekpresentatie. Dan merk je hoe sterk print nog altijd is. Het is heel waardevol om zo fysiek een bundel van jouw werk te hebben met mooi geschreven verhalen.’

Invloed AI

De snelle ontwikkeling van AI en het explosief gestegen gebruik daarvan (ook in beeld en video) heeft de nodige invloed op de maatschappij als geheel en beeldmakers in het bijzonder. Althans, dat stellen de kenners van kunstmatige intelligentie. Sommigen spreken zelfs van het ‘einde der tijden’ voor fotografen en videomakers. Fleur Beemster ziet het wat positiever in.

‘De toekomst van de fotografie en de fotograaf zijn verschillende zaken. Ik denk dat fotografie altijd zal blijven bestaan. Of in ieder geval de perceptie van fotografie. Of het nou een AI gegenereerd beeld is of een beeld dat met de eigen camera is gemaakt. Om die reden denk ik dat het als fotograaf verstandig is up-to-date te blijven met de ontwikkelingen van AI op dit gebied. Tegelijk denk ik dat de vraag om ‘echt’ beeld blijft bestaan. Misschien ontstaat er wel een soort ‘certified label’ dat garandeert dat een foto niet door AI gemaakt is, maar door een fotograaf met journalistieke achtergrond.’

‘Portretfotografie zal altijd blijven bestaan. Natuurlijk kan AI een portret maken dat overtuigend lijkt, maar wil je dat voor het bestuur van je bedrijf of het koningshuis? Ik geloof dat de waarde van echt alleen maar groter wordt in een wereld vol fake. Wel denk ik dat het goed is na te denken over verschillende manieren van het presenteren van journalistieke onderwerpen. Dit heb ik voor het eerst met Trophy gedaan, een driedimensionale beleving van stroperij. Het leuke was dat mensen echt om je werk heen kunnen lopen en alle lagen gaan inspecteren. Zowel volwassenen als kinderen werden getriggerd, dan heb je dezelfde gesprekken maar met verschillende moeilijkheidsgraad. Dat was tof om te beleven.’

NVF-lid

‘Ik ben lid geworden na mijn afstuderen, voor de perskaart en de juridische hulp. Die heb ik een keer nodig gehad toen een partij een foto zonder toestemming op de homepage zette, en vervolgens weigerde die te verwijderen of een eerlijke vergoeding te betalen. Dat was vervelend, maar de steun van het juridische team was toen heel waardevol.’