Marijn Lems

Wat is je motivatie voor een functie in het beleidsteam Werkvoorwaarden?

'Eind 2023 raakte ik betrokken bij het actiecomité van NRC dat, in samenwerking met medewerkers van andere dagbladen, pleitte voor betere (financiële) arbeidsvoorwaarden voor freelancers. De gages voor freelancers waren in de afgelopen vijftien jaar namelijk nauwelijks gestegen, terwijl de cumulatieve inflatie van die periode boven de 50 procent lag. Met veel plezier en strijdvaardigheid heb ik me toen ingezet om daar verandering in te brengen, tot stakingsplannen aan toe. Zo heb ik ook de medewerkers van de NVJ leren kennen, als betrouwbare partners in het proces.

Van dichtbij heb ik meegemaakt hoeveel weerstand er bij werk- en opdrachtgevers is om freelancers een fatsoenlijk loon te betalen, terwijl ze al lang niet meer zonder ons kunnen. Hoewel het merendeel van de medewerkers bij NRC en veel andere publicaties inmiddels freelancer is, weigerden de werkgevers in eerste instantie überhaupt collectieve afspraken over freelancers te maken aan de cao-onderhandelingstafel. Pas na geloofwaardige stakingsdreiging kwam er enige beweging.

Arbeidsvoorwaarden voor freelancers zijn sowieso bij de meeste journalistieke opdrachtgevers een ondergeschoven kindje. Hoewel zij eigenlijk met iedere freelancer in onderhandeling zouden moeten gaan over tarieven, leggen ze die eenzijdig op, wat lijnrecht ingaat tegen de regelgeving tegen een verkapt dienstverband. Tegelijkertijd willen ze geen enkele afspraken maken over de zorg voor de vaste freelancers die ze bij hun organisatie betrekken. Mijn ervaringen bij de stakingsacties hebben me doordrongen van het belang van een stevige stem voor freelancers in het gesprek over arbeidsvoorwaarden, en ik zou me daar binnen de NVJ graag hard voor willen maken.'

Waarin wil je de NVJ sterker maken en welke ambities heb je?

‘Ik wil de NVJ graag een nog sterkere kracht voor freelancers maken, door de precaire positie van zelfstandigen in de journalistieke sector steeds bij de NVJ onder de aandacht te blijven brengen, en te onderzoeken hoe de arbeidsvoorwaarden van freelancers kunnen worden verbeterd. Mijn ambities liggen dan ook op dat vlak: een onvermoeibare stem voor freelancers en zelfstandigen zijn en het voor ze opnemen tegenover de macht van de grote opdrachtgevers.’

Welke (bestuurs)ervaring neem je mee die een waardevolle bijdrage kan zijn voor de NVJ?

‘Ik heb veel bestuursfuncties bekleed, met name binnen stichtingen in de theatersector. Daar ging het uiteraard ook altijd over arbeidsvoorwaarden voor freelancers; in de theatersector is het percentage zelfstandigen misschien nog wel hoger dan in de journalistiek. Binnen die (weliswaar veel kleinere, en niet op een winstoogmerk gebaseerde) organisaties heb ik geleerd hoe je een balans kan treffen tussen het behalen van de doelen van je organisatie en het fatsoenlijk behandelen van je opdrachtnemers – en dat die vaak volledig hand in hand gaan.

Daarnaast was ik dus nauw betrokken bij de collectieve actie van dagblad-freelancers van anderhalf jaar geleden. Ook daar heb ik veel opgepikt over hoe opdrachtgevers denken en hoe ze hun macht tegenover vakbonden en opdrachtnemers proberen uit te spelen.'