EFJ roept Europese Commissie op tot actie: Bescherm media, cultuur en democratie tegen risico's AI

De Europese Federatie van Journalisten (EFJ), waarvan de NVJ deel uitmaakt,  dringt bij de nieuwe Europese Commissie aan op onmiddellijke actie om de welvaart en duurzaamheid van Europese media, cultuur, informatievoorziening te waarborgen. Volgens de EFJ is het cruciaal dat de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie niet ten koste gaat van menselijke creativiteit en fundamentele rechten. Dit staat in een brief die is mede ondertekend door verschillende Europese mediaorganisaties.

Dankzij menselijke creativiteit en cultuur is innovatie – inclusief AI – mogelijk geworden. Innovatie kan echter niet ten koste gaan van menselijke creativiteit en cultuur. Maar volgens de EFJ dreigt diezelfde innovatie nu juist de basis waarop ze is gebouwd te ondermijnen. AI-systemen exploiteren op grote schaal creatieve, culturele en journalistieke content om hun modellen te trainen en diensten te ontwikkelen, zonder toestemming of vergoeding aan de makers. Dat is schadelijk voor het hele systeem van betrouwbare informatie.

Daarnaast wijst de EFJ in de brief op de groeiende dreiging van AI-gegenereerde desinformatie: misleidende content die vaak realistischer lijkt dan de waarheid, en zich snel verspreidt. In een tijd waarin vertrouwen in media onder druk staat, vormt dat een directe bedreiging voor het publieke debat en de democratische besluitvorming.

De huidige wetgeving – zowel nationaal als op EU-niveau – schiet volgens de EFJ tekort. Er zijn onvoldoende garanties voor transparantie, verantwoording en eerlijke compensatie. Terwijl AI een positieve kracht kan zijn, vraagt dat om duidelijke regels die de rechten van burgers en makers beschermen.