Korte terugblik over de totstandkoming van de afgelopen cao-onderhandelingen

Er stond veel op het spel toen de vorige onderhandelingen van start gingen. De inflatie was schrijnend hoog en de koopkracht moest worden gecompenseerd. Tegelijkertijd waren de winsten en omzetten bij de werkgevers ongekend hoog. Dat werkgevers hun werknemers in nijpende situaties adviseerden om een budgetcoach te raadplegen veroorzaakte woede en frustratie. Na meerdere acties en een stakingsdreiging bereikte de NVJ uiteindelijk een akkoord over ruimere loon- en tariefsverhogingen met DPG Media, en Mediahuis. Deze afspraken golden voor zo’n 80 procent van de uitgeverijsector. FD Mediagroep paste op eigen initiatief - mede ingegeven door de actiebereidheid bij de redacties - ook een ruimere salarisverhoging toe. In februari 2024 volgde de nieuwe cao Uitgeverijbedrijf. Voor werknemers bij DPG Media, Mediahuis en FD Mediagroep bleven de eerder gemaakte afspraken ongewijzigd. 

Heeft de actiebereidheid van toen iets blijvends teweeggebracht onder journalisten?

‘Ja, dat denk ik wel. Voor het eerst sinds heel lange tijd kwamen journalisten voor zichzelf op. De journalistiek riep altijd schande als werkgevers hun personeel niet goed behandelden, maar als het onze beroepsgroep betrof, hielden we ons stil. Die mondigheid en actiebereidheid van toen vormen een goede basis voor de komende onderhandelingen. Hierdoor voelen wij ons als onderhandelaars ook gesterkt. We onderhandelen namens onze leden en het onderhandelt beter als de werkgever over je schouder al die mensen achter je ziet staan. Dat is eigenlijk de basisregel van collectiviteit.

Werkgevers zijn er inmiddels ook wel van doordrongen dat journalisten mondig zijn, ook als het henzelf betreft. Ook beseffen zij dat journalistiek een essentieel onderdeel is van hun kernactiviteit: het uitgeven van media met originele en pakkende redactionele inhoud.’

In de afgelopen periode hebben jullie redacties bezocht. Wat vinden werknemers belangrijk?

‘Regelingen voor zowel oudere als jonge werknemers worden belangrijk gevonden. Het behoud van het generatiepact - minder werken, volledige pensioenopbouw - zien oudere werknemers als een belangrijk onderdeel van de cao.  Werkgevers vinden het echter een dure regeling, maar ze lijken te vergeten dat de regeling bijna budgetneutraal is en jonge journalisten de kans geeft om in te stromen. Dat was overigens ook de oorspronkelijke gedachte achter die regeling.   

Van jonge journalisten horen we dat zij graag hun studieschuld fiscaal vriendelijk willen aflossen via het persoonlijk keuzebudget, PKB. Dat geeft hen meer financiële ademruimte en vergroot bijvoorbeeld de kans op een hogere hypotheek. Voor werkgevers is de regeling interessant, want het is fiscaal vriendelijk én het zorgt ervoor dat de werkgever aantrekkelijker wordt voor jonge instromers. Want dit is ook wat we vaak horen: we komen moeilijk aan jonge journalisten. Met name in de regio.

Een andere veelgehoorde wens is de versoepeling van soorten verlofregelingen. Denk aan mantelzorg, rouwverlof en ook menstruatie- en overgangsverlof. In Spanje is menstruatieverlof bijvoorbeeld al wettelijk geregeld, waarom zouden we dat hier niet in de cao opnemen?

Werkdruk is een ander terugkerend onderwerp. Online zijn er eigenlijk geen vaste deadlines meer. Een verhaal voor de site heeft vaak meerdere updates per dag, moet ook geschikt zijn voor print en voor socialmediaberichten. Eigenlijk sta je altijd aan. Wij vinden dat hier aandacht voor moet zijn en dat werkgevers hier actief iets aan moeten doen.

Ten slotte is inflatie ook een onderwerp van gesprek. De kosten voor het dagelijks leven blijven stijgen. Journalisten willen een billijke verhoging die op zijn minst de inflatie compenseert. 

In gesprek met de leden

‘De bezoeken aan redacties hebben meerdere doelen. We halen informatie op, maar we willen ook continu in gesprek blijven met onze leden. We bellen, appen en komen langs om te horen wat er speelt – niet alleen rond de cao, maar ook over andere zaken.’

Heb je vragen of opmerkingen? Laat het ons vooral weten en stuur een mail naar Paul Teixeira of Nick Kivits.