Fair Practice Code en ondernemerschap
De Fair Practice Code (FPC) is bedoeld om de positie van zelfstandigen in de creatieve sector te versterken, dus niet te beperken. Toch horen we van veel freelancers dat onderhandelen over tarieven lastig is. In deze tekst leggen we uit waarom onderhandelen binnen de FPC nog steeds mogelijk is en dat onderhandelingsruimte een fundamenteel onderdeel is van zelfstandig ondernemerschap.
)
Kun je naast de afspraken uit de Fair Practice Code nog onderhandelen?
De afspraken in de FPC en bijbehorende verhoging zijn bedoeld als ondergrens, niet als plafond. Je mag dus altijd afspreken dat je een hoger tarief of percentage ontvangt.
We hebben de afgelopen tijd veel signalen ontvangen van freelancers die ervaren dat er weinig tot geen ruimte is om te onderhandelen over hun tarief. Terwijl juist die onderhandelingsruimte een essentieel kenmerk is van zelfstandig ondernemerschap. We hebben deze zorg besproken met de directie van de NPO, die ermee aan de slag is gegaan richting de opdrachtgevers.
Vanuit de NPO-directie kregen wij de duidelijke bevestiging dat onderhandelen binnen de kaders van de FPC niet alleen mag, maar ook moet kunnen. De tekst van de FPC is inmiddels op dit punt aangescherpt. Op de eerste pagina staat nu onder andere de volgende toevoeging:
‘Niets in deze Fair Practice Code belet partijen echter om in onderling overleg tot hogere tarieven of ruimere voorwaarden te komen, mits deze in lijn zijn met het principe van gelijkwaardig ondernemerschap en de overige uitgangspunten van deze Code.’
De Fair Practice Code en ondernemerschap – géén tegenstelling!
Leiden minimumtarieven en verhogingen gerelateerd aan de cao niet juist tot een verdenking van schijnzelfstandigheid? Een begrijpelijke zorg, omdat de Belastingdienst de vrijheid van tariefonderhandeling als een belangrijk criterium ziet voor zelfstandig ondernemerschap. Daarom is het goed dat er nogmaals benadrukt wordt dat die vrijheid er is – en dat er alleen een ondergrens is afgesproken.
Ook is al enige tijd geleden vastgesteld door zowel de Autoriteit Consument & Markt (ACM) als de Europese Commissie dat collectieve afspraken voor zelfstandigen wél zijn toegestaan – vooral als die hun positie verbeteren en het gaat om relatief lage bedragen, zoals in creatieve sectoren als de omroepen. Zelfstandigen mogen via collectieve onderhandelingen dus afspraken maken over minimumtarieven om hun positie te versterken.
Gezien de scherpere handhaving op zelfstandigheid is het des te belangrijker om goed te weten waar een arbeidsrelatie aan moet voldoen. Vaak komt dit neer op de vrijheid om zelf te bepalen hoe je het resultaat van je opdracht bereikt, en op het feit dat je je gedraagt en presenteert als zelfstandig ondernemer. Daar hoort een onderhandeling op gelijkwaardige basis ook bij.
)