VVOJ, NVJ en SPOON sturen brandbrief om zorgen rond Woo te uiten

De NVJ, Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) en Expertisecentrum voor Woo-verzoekers SPOON maken zich ernstige zorgen over de recente ontwikkelingen rond de afhandeling van Woo-verzoeken bij het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Voorafgaand aan een Kamerdebat over de Woo, later vandaag, hebben de organisaties een brandbrief naar de Vaste Commissie voor Binnenlandse Zaken gestuurd.

Fotograaf: Bart Maat / Hollandse Hoogte / ANP

In de brandbrief stellen de organisaties dat het besluit van minister Wiersma om eerder genomen besluiten op Woo-verzoeken in te trekken, een gevaarlijk precedent schept en daarmee de fundamenten van de Wet open overheid ondermijnt. Ook het feit dat de BBB voorstellen heeft ingediend die het opvragen van milieu- en emissiegegevens van boerenbedrijven moeilijker maken baart de briefschrijvers zorgen.

BBB-minister Femke Wiersma (Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur) heeft in januari persoonlijk de openbaarmaking van bedrijfsgegevens van veehouders tegengehouden bij de rechter, meldde NRC. Samen met Omroep Gelderland en onderzoeksplatform Follow the Money had de krant in 2022 gegevens opgevraagd waarmee kan worden berekend hoe effectief het stikstofbeleid van het kabinet is.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die de gegevens beheert, had al besloten om de bedrijfsgegevens openbaar te maken. Omdat boeren bezwaar hadden ingediend tegen de openbaarmaking kwam de zaak begin dit jaar voor de bestuursrechter. De jurist van de RVO sprak de minister vervolgens tijdens een schorsing telefonisch en kondigde daarna ter plekke aan de besluiten terug te draaien. Het gevolg was dat er geen uitspraak kwam in de rechtszaak.

Locaties al openbaar

De minister vond dat de manier waarop de boeren zijn geïnformeerd over de publicatie van de gegevens onvoldoende is. In aanloop naar het besluit hadden boeren hun zorgen geuit over de openbaarmaking van adressen, uit vrees voor acties van dierenrechtenactivisten.

Deze zorgen zijn ongegrond, aangezien de locaties van veehouderijen al openbaar zijn, stellen de organisaties in hun brief. “Agrarische bedrijven zijn eenvoudig te vinden in het handelsregister van de Kamer van Koophandel, inclusief bedrijfsnaam, adres en vaak contactgegevens. Deze informatie is ook te vinden in gepubliceerde vergunningen. De enige nieuwe gegevens die door de Woo openbaar worden, zijn de milieu- en emissiegegevens van deze bedrijven, die vanwege hun aard locatiegebonden zijn.”

Zelfs bij deze gegevens waarborgt de Woo dat informatie niet zomaar openbaar wordt, melden de organisaties. De nu voorgestelde inperking zou de Woo en milieuwetgeving echter uithollen en het publiek onwetend laten over serieuze milieukwesties in hun leefomgeving, stellen zij. Bovendien is er geen enkele reden om aan te nemen dat een dergelijke wijziging boeren die intimidatie ervaren, zal helpen.

Nieuw wetsvoorstel BBB

Inmiddels heeft de BBB ook voorstellen ingediend ingediend die het opvragen van milieu- en emissiegegevens van boerenbedrijven moeilijker maken. Ook dat baart de organisaties die de brief ondertekenden zorgen. “We ontraden uw Kamer dan ook sterk om in te stemmen met regelgeving die de journalistiek het recht op relevante informatie ontzegt en daarmee het functioneren van de rechtsstaat in de weg staat.”