Uitgevers en omroepen hebben een zorgplicht naar hun werknemers en freelancers als het gaat om veiligheid, voor- en nazorg. Het International News Safety Institute (INSI).
INSI Veiligheidsconvenant
Uitgevers en omroepen hebben een zorgplicht naar hun werknemers en freelancers als het gaat om veiligheid, voor- en nazorg. Het International News Safety Institute (INSI) heeft hiertoe in 2014 het Veiligheidsconvenant (pdf) opgesteld. Aanleiding was de dood van de Amerikaanse journalisten James Foley en Steven Sotloff.
In het INSI-convenant staat dat de verantwoordelijkheid voor de risico’s waaraan journalisten bloot staan, gezamenlijk zou moeten worden gedragen. Dit kan alleen als journalisten goed voorbereid en met de juiste middelen op reis gaan. Daar past een goede training en verzekering bij en een honorering die het mogelijk maakt om reis- en verblijfskosten en een fixer te kunnen betalen.
Wat is het INSI-convenant?
Het convenant is een lijst van veiligheidsprincipes en -praktijken voor internationale nieuwsorganisaties en de freelancers die met hen samenwerken.
Het convenant bevat richtlijnen zowel voor individuele journalisten als voor nieuwsorganisaties. De originele Engelse versie en de vertaalde versie van het convenant zijn onderaan dit bericht te downloaden.
Wie hebben het ondertekend?
Eerder al ondertekenden veel internationale nieuwsorganisaties het convenant, waaronder Guardian Media Group, USA Today en persbureaus AFP, AP, Bloomberg en Reuters. In Nederland hebben tevens de volgende organisaties het convenant ondertekend:
- Nieuwsuur
- NOS
- Vrij Nederland
- NRC
- KRONCRV
- EO
- ANP
- BNNVARA
Het INSI-convenant is tevens onderdeel van het cao-akkoord Uitgeverijbedrijf. Nu het convenant onderdeel is geworden van de cao zullen alle commerciële titels (dagbladen en tijdschriften) in Nederland zich committeren aan het convenant.
Wat betekent het convenant in de praktijk?
Het convenant stelt dat freelancers in conflictgebieden dezelfde bescherming genieten als mensen in vaste dienst. Met het ondertekenen van het convenant laten opdrachtgevers aan freelancers zien dat ze hun veiligheid serieus nemen en bereid zijn daarin te investeren. Aan freelancers willen we daarom de oproep doen genoeg middelen en het juiste tarief te vragen.
Tot slot benadrukt de NVJ dat het convenant niet uitsluitend van toepassing is in conflict- of oorlogsgebieden. ‘Gevaarlijke gebieden’, zoals in het convenant staat, kunnen ook plekken in Nederland zijn waar journalisten te maken krijgen met bedreigingen of onveilige situaties.
Hoofdpunten uit het INSI Veiligheidsconvenant
- Het behoud van leven en veiligheid staat voorop. Nieuwsorganisaties worden aangespoord om prioriteit te geven aan de veiligheid van alle journalisten. Zowel journalisten in dienst als freelancers zijn ervan op de hoogte dat onverantwoorde risico’s onaanvaardbaar zijn.
- Werken in risicovolle gebieden gebeurt op vrijwillige basis en door ervaren journalisten dan wel onder hun directe supervisie. De relatie met opdrachtgever of werkgever mag nooit onder druk komen te staan als gevolg van een weigering of stopzetting van een gevaarlijke opdracht.
- Alle journalisten, zowel in vaste dienst als freelancers, moeten voldoende en adequate veiligheidstraining hebben gevolgd. Werkgevers en opdrachtgevers worden opgeroepen om trainingen verplicht te stellen.
- Werkgevers en opdrachtgevers zorgen ervoor dat journalisten op de hoogte zijn van de politieke, fysieke en sociale omstandigheden in het gebied waar zij werken.
- Werkgevers en opdrachtgevers moeten journalisten voorzien van een efficiënte veiligheids- en medische uitrusting.
- Alle journalisten, in dienst en freelance, moeten voldoende verzekerd zijn tijdens het werken in een vijandige gebieden, met inbegrip van oorlogsdekking.
- Werkgevers en opdrachtgevers moeten psychosociale begeleiding aan journalisten kunnen bieden. Managers moeten zijn getraind om traumatische stress te herkennen.
De volledige tekst van het convenant staat op de website van INSI
Downloads
- INSI Convenant (Engels; pdf)
- INSI Convenant (Nederlands; pdf)