Woorden én daden

Woorden doen ertoe. Dat blijkt wel uit de last die de journalistiek nog altijd heeft van de uitspraken van PVV-leider Wilders over onze beroepsgroep en de vermeende signatuur van de publieke omroep. Het legitimeert agressiviteit en wantrouwen, waar veel journalistieke collega’s dagelijks mee kampen. Dit staat te lezen in de verklaring van het NVJ-bestuur inzake het Regeerakkoord.

Premier Schoof op weg naar de persconferentie om het Regeerakkoord te presenteren. Foto: Robin Utrecht

Als beroepsgroep verwachten wij de onvoorwaardelijke steun van een kabinet, dat beseft dat we samen invulling geven aan de democratie. In woorden spreekt het kabinet deze steun ook uit, met een pleidooi voor pluriformiteit en het “zo goed mogelijk toegang geven van de burger tot het publieke debat”.

Ook spreekt zij uit de praktijk van de Wet open overheid nader onder de loep te willen nemen om te kijken of artikel 110 in de Grondwet (openheid en openbaarheid) door de overheid daadwerkelijk wordt nageleefd. En wil het kabinet de effecten van desinformatie “bestrijden”.

Het staat allemaal zwart op wit in het Regeerprogramma van het kabinet Schoof, de uitwerking van het Hoofdlijnenakkoord van de vier regerende partijen.

De daaraan verbonden noodzakelijke daden blijven echter uit. Sterker, de financiële maatregelen van het kabinet ondermijnen juist een pluriform en toegankelijk media-aanbod, wetende dat het nieuwe kabinet met een forse btw-verhoging voor onder meer kranten- en tijdschriften de toegang tot (regionaal en lokaal) nieuws duurder en dus moeilijker maakt.

Een ongefundeerde budgetverlaging voor de Publieke Omroep van 100 miljoen komt daar nog bovenop.

Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Schoof geven tot dusver weinig openheid van zaken over de afspraken in hun agenda met bijvoorbeeld lobbyisten, stellen onderzoekers van de Open State Foundation.

Het doet twijfelen aan de bedoelingen van het kabinet.

Voorkomen dat een nog verdere persconcentratie het pluriforme media-aanbod aantast vraagt om lage drempels voor kleine mediabedrijven, dus eerder een btw nultarief dan een verhoging van btw. Het vergt een versterking van de publieke omroep en een investering in de lokale en regionale journalistiek. En een stevigere aanpak van de techbedrijven, zowel fiscaal als in striktere regelgeving.

En het vereist een kabinet dat werk maakt van een open bestuurscultuur, met een Wet open overheid, die de journalistiek snel en ongehinderd toegang geeft tot alle relevante stukken.

Het zijn meer dan noodzakelijke aandachtspunten in een tijd waar fakenieuws stilaan de vrije en onafhankelijke journalistiek verdrijft.

En bovenal verwachten wij een kabinet, dat onze beroepsgroep de noodzakelijke ruimte geeft om haar werk te doen.

Wij verlangen als vertegenwoordiger van meer dan 8.000 journalisten concrete daden en geen loze beloften om onze rol als onafhankelijke waakhond van de democratie in deze kabinetsperiode waar te kunnen maken.

Het bestuur NVJ, Nederlandse Vereniging van Journalisten