‘We moeten de lat nooit lager leggen, maar we moeten wel breder kijken’
Er wordt veel gepraat over het thema diversiteit en inclusie. Maar waar blijft de actie? Hoe kunnen we zorgen dat er écht iets verandert op dit vlak? Daarover gaat de sessie Niet lullen, maar poetsen die hoofdredacteur Carmen Fernald en schrijver en radiomaker Sharid Alles houden tijdens het Festival van de Journalistiek.
)
Foto: Hilde Harshagen
Goeie titel.
‘Ja,’ lacht Alles, ‘Carmen en ik zijn al erg lang bezig met het gebrek aan diversiteit en inclusie in de media en we zijn een beetje moe van het alleen maar praten erover. We moeten nu gewoon dingen gaan doen.’
Wat gaan jullie tijdens de sessie doen?
‘We willen aan de hand van een paar stellingen echt het gesprek met de zaal aan. We hopen dat er ook mensen zijn die iets te zeggen hebben over het personeelsbeleid. Er zijn best wat handvatten om ervoor te zorgen dat diversiteit een boost krijgt binnen je redactie of mediaorganisatie. En we hopen dat iedereen zich open opstelt – stel de vragen die je normaal niet durft te stellen! Carmen en ik geven eerlijk antwoord en gaan niet met een vingertje wijzen.’
Ja, het is een belangrijk onderwerp, maar het ligt vaak ook gevoelig.
‘Daarom willen we een open sfeer creëren. Als twee vrouwen van kleur putten we uit onze eigen ervaringen. En we hebben ook allebei ervaring als leidinggevende, dus die kant belichten we ook. Uiteraard geven we wat tips en adviezen, maar we gaan niet vertellen hoe iedereen het moet doen.’
Wat vind jij het grootste pijnpunt rondom diversiteit en inclusie in de mediawereld?
‘Ik vind het erg dat we een enorme lading getalenteerde mensen mislopen, omdat we kijken naar een bepaalde mal waar een journalist in moet passen. Als ik kijk naar mijn ervaring als zendermanager bij de NPO: altijd dezelfde vacatureteksten, die op dezelfde kanalen en binnen dezelfde netwerken worden verspreid. Zo vis je steeds in dezelfde vijver en kom je telkens bij dezelfde soort mensen uit.
Een adjunct-hoofdredacteur van een grote nieuwsorganisatie vertelde me hoe de Black Lives Matter-demonstratie zijn ogen opende. Ze hadden met een volledig witte redactie niet zien aankomen dat dit zo groot zou worden. Als je redactie uit compleet dezelfde groep bestaat die in dezelfde bubbels leeft, creëer je blinde vlekken.
Het gaat trouwens niet alleen om kleur, ook bepaalde sociale klassen zijn niet vertegenwoordigd. We moeten de lat nooit lager leggen, dat geloof ik echt, maar we moeten wel breder leren kijken.’
Waar ben je zelf in je carrière tegenaan gelopen op dit vlak?
‘Als redacteur heb ik meerdere keren gehad dat met name eindredacteuren lompe, nare opmerking maakten op een volle redactie en dat iedereen dan lacht. Je durft niks te zeggen, want ja, je zit er net een half jaar en je voelt je toch alleen staan. Een eindredacteur die het n-woord voor mij gebruikt en zegt: “Ja, pak jij dat onderwerp maar op, want dat past wel bij jou.”’
Bizar. Maak je dat nou vaak mee?
‘Het ligt er een beetje aan waar je zit, maar zeker als je jong bent komt het regelmatig voor. En als je er wat van zegt, wordt er al gauw gezegd dat je niet zo flauw moet doen, tegen een geintje moet kunnen. Nou is het ook zo dat je een grap van de een kunt hebben en van de ander niet. De ene grap is ook beter dan de andere, maar die “grap” was gewoon ronduit racistisch.’
Zie je de afgelopen jaren zaken ten goede veranderen?
‘Zeker. Je hebt een heleboel journalistieke organisaties die hun best doen om iets te veranderen aan de samenstelling van hun redacties, aan hun nieuwsgaring en berichtgeving. Het gaat met vallen en opstaan, maar dat is een enorm verschil met vijf of tien jaar geleden.’
Niet lullen, maar poetsen – waar komt het ‘poetsen’ in de kern op neer?
‘Met Mark Deuze (hoogleraar journalistiek aan de Universiteit van Amsterdam) en Geesje van Haren (eigenaar van VersPers) ben ik bezig om een opleiding op te zetten voor talent dat een drempel ervaart om zelf naar de opleiding journalistiek te gaan. Het wordt echt een werk-leertraject van een jaar voor journalisten in spe waarbij ze masterclasses krijgen, binnen de sector een netwerk opbouwen en daarnaast vlieguren maken. Dat is een stap.
En kijk naar talkshows! Die halen vaak uit de vaste rolodex dezelfde vaste gezichten. Nodig eens een zwarte arts uit omdat hij arts is, in plaats van dat het over racisme gaat. In de zomer liggen al die programma’s stil, hebben mensen maanden vakantie of worden ze eruit gegooid. Houd ze een keertje aan en laat ze alternatieven zoeken. Ze zijn er genoeg in Nederland!’
Ook nieuwsgierig geworden? Je kunt de sessie van Sharid Alles-Uppelschoten en Carmen Fernald bijwonen op 30 juni vanaf 16.15 uur. Koop hier je ticket!
