Wat vinden freelancers van de Werkcode van DPG?

Foto Dingena Mol

De Werkcode die DPG Media en de NVJ zijn overeengekomen is afgelopen maandag goedgekeurd door de NVJ-leden. De code is een nieuwe standaard in de uitgeverijsector: structurele indexering van alle tarieven én een bodemtarief dat 167 procent van het cao-loon betreft. Een paar freelancers reageren:

Ruud Rogier – freelance fotojournalist, voerde rechtszaak tegen DPG:

"Eindelijk een billijke vergoeding voor geleverd werk, fantastisch. Ik ben er heel erg blij mee. Wat ik het mooie vind, is dat in feite de allereerste uitspraak van de rechter nog steeds staat. In de rechtszaak tussen ons en DPG kwam de rechter destijds uit op een bedrag van 65 euro per foto als minimaal billijk tarief. En in de werkcode staat nu ook nog een extra afspraak, waarover de rechter het niet eens heeft gehad: indexering. Daar ben ik ongelofelijk blij mee.

"Het hele traject heeft zo’n vier jaar geduurd en in die tijd zijn er ook qua regelgeving dingen veranderd. Dat is in ons voordeel geweest. De overheid was heel lang tegen collectieve overeenkomsten van freelancers. Uiteindelijk is men gaan inzien: in de situatie van zo’n grote opdrachtgever met een monopoliepositie ben je als zelfstandig journalist nergens zonder een collectief of een vakvereniging.

"Ik ben ervan overtuigd dat de uitkomst van deze rechtszaak en de werkcode bijdragen aan veranderingen op de arbeidsmarkt in bredere zin. Het is niet alleen van belang voor zzp’ers in de journalistiek. Denk bijvoorbeeld ook aan de pakjesbezorgers en de taxichauffeurs. Voor hen is dit traject misschien een bewijs dat je ook als kleine zelfstandige wel degelijk rechten hebt en iets kunt veranderen."

Remke de Lange – schrijvende freelancer, onder meer voor Trouw:

"Mijn eerste reactie is enthousiast, ik ben blij met de werkcode. Terwijl de NVJ in gesprek was met DPG waren wij met een groep freelancers bij Trouw al twee jaar in gesprek met de hoofdredactie over betere tarieven en werkomstandigheden. We pleitten daarbij ook voor indexering van tarieven. Zeker met de huidige inflatie vonden we het echt belangrijk dat afspraken daarover van de grond komen. Wat mij betreft is de afspraak over indexering een belangrijk onderdeel van de werkcode, net als het koppelen van tarieven aan salarissen zoals vastgesteld in de cao.

"In tweede instantie ben ik wat voorzichtiger. Ik ben benieuwd hoe de afspraken in de praktijk gaan uitpakken. Tot nu toe is er nooit ruimte geweest voor onderhandeling over tarieven. Met de code zou het nu mogelijk zijn je uren te laten meewegen in het tarief en daarover te onderhandelen. Het is gewoon een nieuwe situatie waar we nog geen ervaring mee hebben. Ik merk dat andere freelancers ook nog niet helemaal overtuigd zijn. Ze hebben zoiets van: eerst zien, dan geloven.

"Hoe dan ook is de werkcode een hele goede eerste stap. Een bodemtarief van 30 euro is niet extreem veel, maar het is een prima start voor een beginnend journalist die net van een opleiding komt. En als het echt gaat gebeuren dat freelancers die meer ervaring opbouwen vervolgens qua tarief omhooggaan, vergelijkbaar met de loonschalen voor vaste medewerkers, zou de werkcode echt een doorbraak zijn."

Arno van ’t Hoog – schrijvende freelancer en medebedenker van de tarievencalculator

"De werkcode is een heel mooi resultaat. We voeren de discussie over betere tarieven al jaren. In het begin werd de vraag om betere honorering weggezet als gezeur, want freelancers klagen toch altijd? Maar nu is er eindelijk een hele grote partij die een concrete afspraak maakt over de hoogte van tarieven. Dat creëert een nieuwe referentie, een benchmark, voor individuele freelancers in hun onderhandeling met een opdrachtgever.

"De tarievencalculator leidde in de praktijk vaak nog tot discussie. Hoeveel declarabele uren heb je, mag je ziekteverzuim meerekenen? Dat was voor een individuele freelancer heel lastig, want die zit vaak in een zwakkere positie. Met de afspraak die nu is gemaakt door de NVJ en DPG is een groot deel van die discussie weggenomen.

"Tegelijkertijd ben ik nog een beetje voorzichtig, want welk effect gaan de afspraken precies hebben? Het risico is dat we nu heel hard staan te juichen, om vervolgens na driekwart jaar tot de conclusie te komen: ik ben dan wel meer gaan verdienen per uur, maar ik kan minder uren werken, of ik krijg minder opdrachten voor artikelen. In theorie kan dat natuurlijk gebeuren, het hangt af van de budgetten. En daarnaast blijft het de vraag of woordtarieven nog wel de manier zijn om journalistiek werk te beoordelen. Die discussie is hiermee ook niet opgelost."

Freek van den Bergh – freelance fotojournalist, onder meer voor de Volkskrant:

"De werkcode laat denk ik zien dat DPG een nieuwe afslag heeft genomen. In 2018 ben ik me gaan bemoeien met de tarieven, toen hadden we ook de stakingsdag met fotografen. In die tijd was niks bespreekbaar, er werd geen gehoor gegeven aan onze wens voor betere betaling. Nu gebeurt dat wel. Eindelijk zijn er afspraken voor indexering van tarieven, zodat er een basis is die meegroeit, net zoals bij alle journalisten die in loondienst zijn. Het laat zien dat DPG freelancers serieus neemt en niet langer alleen maar bezig is met geld verdienen door goedkoop freelancers in te huren.

"De bodem is bereikt, denk ik. Dat zie ik ook buiten de journalistiek. Door de krapte op de arbeidsmarkt komen opdrachtgevers en werkgevers steeds minder weg met het slecht betalen of uitknijpen van personeel. Bovendien, in de journalistiek is er natuurlijk een tijd geweest dat het slecht ging, maar afgelopen jaren werden er bakken met geld verdiend. Ik ben blij om te zien dat daarvan nu wat meer naar freelancers gaat.

"De werkcode is een goede stap, een goed begin. Want nu is het zaak elk jaar scherp te blijven. Hoe kunnen we de tarieven voor iedereen goed houden, zodat je fatsoenlijk geld kunt verdienen met journalistiek in plaats van dat het een bijbaantje is naast commerciële opdrachten?"