Artificial Intelligence. Journalisten publiceren er dagelijks over hoe AI de wereld op z’n kop zet. Maar wat gaat AI voor journalisten betekenen? Remy Gieling, presentator en oprichter van ai.nl, geeft je op het Festival van de Journalistiek de kennis voor dit moment geven en tips om je werk een stuk sneller en beter te doen. We spraken hem voorafgaand aan het festival.
‘Een korte stimulerende reis door de wereld van AI! Ik vertel over de ontwikkelingen, de geschiedenis, het fundament, hoe je AI vandaag kan toepassen, en wat er waarschijnlijk allemaal gaat veranderen. Op een manier die voor iedereen begrijpelijk is. Superleuk om te doen!’
‘Al in 1956 werd de term ‘kunstmatige intelligentie’ bedacht, in 1966 werd de eerste chatbot ontwikkeld en de NAVLAB-1, de eerst zelfrijdende bus op Carnegie Mellon, reed al in 1984 rond. Pas met de komst van data en rekenkracht brak AI echt door. En nu zet de nieuwste versie van ChatGPT de wereld op zijn kop. De technologieën van deze chatbots gaan ervoor zorgen dat iedereen achter zijn toetsenbord 30 tot 40 procent efficiënter kan werken. Het gaat ervoor zorgen dat de experts kunnen excelleren, er komt meer ruimte voor creativiteit, meer tijd voor de journalist om weer de straat op te gaan en manieren om nog beter bronnen te kunnen onderzoeken.’
‘AI gaat de rol van de journalist een enorme boost geven. Maar je moet wel weten hoe je AI moet gebruiken, want het is gebaseerd op wiskunde en statistiek en dat heeft ook z’n beperkingen. Het is goed om daar rekening mee te houden, alhoewel de ontwikkelingen ook razendsnel gaan.
Journalisten zullen hiermee moeten gaan leren werken en sommige zullen dit sneller adopteren dan andere. Bepaalde rollen gaan veranderen. Redacteuren zullen vaardig moeten worden in het schrijven van prompts. Een prompt is een kort stukje tekst dat als input fungeert voor een generatief taalmodel waardoor het model vervolgens kan beginnen met het genereren van nieuwe tekst of afbeeldingen. In wezen is de prompt de trigger die het model in werking zet. Het taalmodel is getraind op alle informatie op het internet. Je moet wel hyper-specifiek zijn en weten welke woorden relevant zijn en niet.
Daarbij is het goed te beseffen dat ChatGPT een taalmodel is, bedoeld om taaloplossingen te kunnen bieden en niet een zoekmachine. Je gebruikt ChatGPT voornamelijk voor taalklussen. Voor kopsuggesties, het herschrijven van stukken, het vereenvoudigen van teksten, inspiratie voor zinnen, of bepaalde tone of voice aanpassingen.
Om te excelleren in je vak is het toe-eigenen van deze kennis en vaardigheden heel verstandig. Het zal me niet verbazen dat er mensen zijn die dit omarmen en mensen die achterblijven. In het verleden zag je ook dat sommige journalisten enkel met pen en papier bleven werken. Diezelfde fase gaan we nu weer door, alleen is de verandering nu veel sneller en veel groter.’
‘Elke redactie moet een richtlijn hebben voor het gebruik van generatieve afbeeldingen en taalmodellen. Hoewel het nooit een 100% garantie zal zijn, want ook in het verleden zijn verzonnen interviews gepubliceerd en ook zijn er Amerikaanse sites de mist ingegaan door artikelen online te slingeren zonder controle vooraf.
Het verbaast me wel dat veel redacties nog geen policy hebben opgesteld over hoe je deze tools gaat inzetten. Waarheidsvinding lijkt me een cruciaal onderdeel van je journalistieke kernwaarde. Je kunt chatbots gebruiken om kopsuggesties te laten maken, maar niet om een artikel te laten genereren zonder er verder naar om te kijken. Als je als redactie wil dat AI-tools worden ingezet zodat journalisten meer tijd hebben voor nuttige zaken, dan moet je principes en richtlijnen hebben, waarin ten minste staat dat je publicatie feitelijk klopt.’
‘Tools zoals Typetone, Copy.ai, Jasper.ai schieten als paddenstoelen uit de grond en zijn voor iedereen bereikbaar. Dit is niet alleen voor de happy few. Wat je misschien wel gaat zien is dat redacties moeite zouden kunnen hebben om de hele organisatie mee te krijgen omdat het automatiseren van organisatieprocessen meer technische vaardigheden vergt.’
‘Jazeker. Ik denk dat het voornamelijk over taalmodellen zal gaan. Hoe kunnen deze helpen om inspiratie te geven voor interviewvragen bijvoorbeeld, of kopsuggesties, herschrijven van persberichten of het herschrijven van artikelen naar pakkende social media posts.’
