NVJ viert mijlpaal met 8000ste lid

Wie: Rens Lieman

Wat: Freelance (onderzoeks)journalist en auteur, copywriter, spreker en moderator

Lid sinds: 2021

Werk: renslieman.nl

Rens Lieman schrijft als freelance journalist voor Nederlandse kranten en tijdschriften zoals NRC, Esquire, Vrij Nederland en Het Parool. Hij is auteur van het boek Uber voor alles dat beschrijft hoe Uberchauffeurs werken en door Uber gestuurd worden in hun werk. Ook is hij undercover journalist geweest voor een reportage over Action, waar hij in dienst ging bij hun distributiecentrum om te kijken hoe hard er gewerkt moet worden om de prijzen zo goedkoop te houden.

Wat doet het met je, 8000ste lid zijn?

‘Ik heb nog nooit iets gewonnen, dus ik ben er heel blij mee. Eindelijk iets waarmee ik op een cover kan haha.’

Hoe is je journalistieke carrière begonnen?

‘Na mijn studie ben ik in 2010 begonnen bij Esquire, waar ik vijf jaar heb gewerkt en geleerd grote verhalen te maken. Daarna heb ik twee jaar in New York gewoond, waar ik als freelance journalist artikelen schreef voor NRC, Het Parool en Nieuwe Revu. Toen ik terugkwam vond ik het freelancen zo fijn en heb ik het Uber boek geschreven.’

Waar werk je momenteel aan?

‘Aan een nieuw boek, samen met 'collega'-journalist GerBen van ’t Hek, dat in het voorjaar van 2022 verschijnt. Het boek vertelt het waargebeurde verhaal van een groep jonge, Joegoslavische handbalsters die dertig jaar geleden in een bus stappen naar Nederland. Om een toernooitje te spelen, denken ze, maar in werkelijkheid is het een gevaarlijke, door hun coach georkestreerde vlucht voor de Joegoslavische oorlogen die waren uitgebroken. De speelsters belanden als vluchteling in een Noord-Hollands dorpje bij gastgezinnen. Ik wil met dit boek iets nieuws proberen: een journalistiek verhaal, verteld - bijna - als een roman. Dat de lezer laat begrijpen hoe het is om vluchteling te zijn en hoe in een vreedzame samenleving haast van het ene op het andere moment een oorlog kan ontstaan.’

Waarom ben je NVJ lid geworden?

‘Eigenlijk twee redenen. Ik ging een paar maanden undercover voor het Action artikel en ik dacht dit kan wel eens spannend worden. Ik vond het daarom een prettig idee dat als er later juridisch gedoe over zou komen, ik dan een beroep zou kunnen doen op juridische steun van de NVJ. De tweede reden is niet voor mezelf, maar voor alle andere journalisten. Een vakbond is nodig om onze rechten te verdedigen en hoe meer leden, hoe meer slagkracht, hoe meer relevantie.’

Waarom is het lidmaatschap zo belangrijk?

‘Als zzp'er onderhandel je over je eigen tarief, niet over de voorwaarden en tarieven van de hele groep freelancers. Een beroepsorganisatie kan dat wel. Ik vind het belangrijk dat de NVJ dat doet, de ondergrens moet omhoog. Ik weet niet precies hoe budgetten van uitgeverijen zich tot elkaar verhouden, maar redactiebudgetten zijn denk ik veel te klein. Het zou belachelijk zijn als een (freelance) journalist minder verdient dan een marketeer of advertentieverkoper.’

Van welke producten en diensten maak je gebruik?

‘Paar weken geleden nog een jurist nodig gehad over een onderhandeling, waar een concurrentiebeding in zat van twee jaar. Dat belemmert mij in mijn ondernemerschap. Kreeg goed advies en hoe te onderhandelen. De Tarievencalculator gebruik ik wel eens. Vind het belangrijk dat er een vereniging is die journalisten helpt en zegt vergeet niet wat je waard bent en wat je rechten zijn.’

Je huurt een werkplek bij De Coöperatie. Haal je daar veel uit, qua opdrachten en netwerk en inspiratie?

‘Inspiratie is het belangrijkste. Hier zitten ook podcastmakers, boekenschrijvers, fictieschrijvers, je ziet andere vormen van journalistiek, we spelen elkaar klussen door, maar ook het sociale aspect, als freelancer collega’s hebben.’

Hoe financier je je grote verhalen / projecten?

‘Ik zoek altijd naar subsidies omdat tarieven te laag zijn. Daardoor heb ik wel gemerkt dat er voor freelance journalisten veel wegen zijn om een project financieel rond te krijgen. Zoals nu met dit boek, daarvoor heb ik een subsidie gekregen van het fonds bjp (bijzondere journalistieke projecten, red.). Ik zit nu op het punt dat ik fulltime voor het boek moet gaan schrijven en dan niets verdien met andere klussen. Dan heb je dit wel nodig.’

Maak je veel gebruik van subsidiemogelijkheden? Zoals de werkbeurs van het Matchingfonds van De Coöperatie?

‘In 2018, voor Vrij Nederland, voor het artikel personalisatie van het nieuws. Een onderzoek naar algoritmes die het nieuws voor jou selecteren, en of je er wel of niet goed aan doet om nieuws te personaliseren. Voor dit project werd het bedrag verdubbeld van wat ik van het blad zou krijgen. Kwam op mijn pad door De Coöperatie, waar ik toen een jaar lid van was. Zij helpen je met de fondsenwerving en de aanvraag.’
 

Bij De Coöperatie krijg je korting met je NVJ lidmaatschap en vice versa. Hier kun je voordelig een werkplek huren of je site laten bouwen en beheren. Ook helpen ze je met het werven en aanvragen van subsidies voor je project. Vanaf 2022 is hiervoor een wekelijks spreekuur op vrijdag.