Naheffing bij schijnzelfstandigheid neerleggen bij omroepfreelancer is onacceptabel

Thierry Aartsen (VVD), Mariëtte Patijn (GroenLinks-PvdA), Tjebbe van Oostenbruggen (NSC), en Hans Vijlbrief (D66) tijdens een rondetafelgesprek met de Tweede Kamer over het aanpakken van schijnzelfstandigheid. Foto: ANP Lina Selg

Afgelopen week werd in de Tweede Kamer gedebatteerd over het handhaven van schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst. Ondanks de nodige kritiek vanuit de Kamer - en de toezegging dat er nog een debat aankomt rondom deze regelgeving - houdt de overheid vast aan de afspraak om per 1 januari 2025 te gaan handhaven. Vanaf deze datum gaat de fiscus actief controleren of ingehuurde freelancers ook daadwerkelijk als zelfstandige kunnen worden gezien. Wel wordt 2025 een overgangsjaar. Wat betekent dit voor jou als zelfstandige? In ieder geval een extra oproep aan omroep-zelfstandigen om scherp op hun opdrachtovereenkomsten te letten in het licht van toekomstige handhaving van de Belastingdienst.

Belastingdienst gaat handhaven per 1 januari – 2025 is een overgangsjaar

De Belastingdienst gaat per 1 januari nadrukkelijk controleren of de ingehuurde freelancer ook daadwerkelijk een zelfstandig ondernemer of eigenlijk werknemer is. Wat moet je weten:

• De Belastingdienst zal niet met terugwerkende kracht controleren. Over de periode vóór 2025 zal de Belastingdienst geen boetes en of naheffingen opleggen.
• Het bedrijf of de organisatie die jou heeft ingehuurd kan een controle verwachten. De zelfstandige wordt niet gecontroleerd.
• Het jaar 2025 wordt een overgangsjaar waarin de Belastingdienst geen boetes zal uitdelen mits de opdrachtgever kan aantonen goedwillend bezig te zijn. De fiscus kan wel een navordering van loonheffingen en sociale premies opleggen - in de loop van het jaar -  met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025. Hier moet je als freelancer scherp op zijn als mogelijk de opdrachtgever deze navordering bij de freelancer legt.

Aansprakelijkheid bij naheffing Belastingdienst legt omroep-opdrachtgever geheel neer bij de freelancer

Veel opdrachtovereenkomsten bevatten bepalingen die de aansprakelijkheid bij een naheffing in geval van schijnzelfstandigheid bij de opdrachtnemer leggen. Dit is vanuit de gedachte dat wanneer jouw opdracht naderhand als werknemer-relatie gekwalificeerd wordt door de Belastingdienst, ook de door jou niet-betaalde werknemerspremies zelf moet betalen. Dat is dus het geval als de Belastingdienst na 1 januari 2025 meent dat de zelfstandige eigenlijk werkzaam is op basis van een arbeidsovereenkomst en dit aan de organisatie aangeeft.

• Bij de omroepen zien we dit terug in artikel 8.4 van veel opdrachtovereenkomsten [pdf]

NVJ: niet eerlijk en onacceptabel

Het verhalen van loonbelasting en premies volksverzekering (oftewel de naheffing) op de opdrachtnemer is niet wettelijk uitgesloten. Een opdrachtgever kan overgaan tot het verhalen van loonbelasting en premies volksverzekering op de opdrachtnemer wanneer hiervoor een bepaling in de overeenkomst van opdracht is opgenomen (zoals de bij de NVJ bekende opdrachtovereenkomsten artikel 8.4).

Tot op heden is ons geen zaak bekend waarin zich dit daadwerkelijk heeft voorgedaan maar gezien in het licht van de strengere handhaving vanaf 2025 kan dit misschien wel gebeuren. De NVJ vindt dit om meerdere redenen niet acceptabel.

NVJ: opdrachtgever moet beter weten

Wij hebben de NPO laten weten dat we het onacceptabel vinden dat dit artikel nog in de freelance contracten staat. Het is niet redelijk dat een grote opdrachtgever met toegang tot arbeidsjuristen en HR-specialisten eventuele fouten naderhand gaat verhalen op de freelancer die vaak geen keus heeft gehad in welk contract hij krijgt aangeboden. De opdrachtgever is in dezen de bovenliggende partij die geacht wordt beter te weten. De extra verantwoordelijkheid van een naheffing is wat betreft de NVJ dan ook totaal onredelijk. De NVJ zal de omroepen uitnodigen om hierover in gesprek te gaan.

Advies aan freelancers

Als je als freelancer geen enkel risico wil lopen adviseren we je na 1 januari 2025 geen opdrachten te verrichten waarop deze voorwaarde van toepassing is. In de praktijk zal dat niet eenvoudig blijken, omdat het overgrote deel van de overeenkomsten van opdracht dergelijke bepalingen bevat. De NVJ zal in de tussentijd daarom de directies te manen dit artikel te verwijderen. Wij houden jullie op de hoogte.

Neem bij vragen contact op met de NVJ

• Inhoudelijke en juridische vragen over je opdrachtovereenkomst kun je als lid stellen aan onze juridische afdeling. 
• Overige opmerkingen of feedback hierover kunnen naar Milen van Boldrik, secretaris zelfstandigen, mvanboldrik@nvj.nl

---

Wanneer ben je (schijn)zelfstandige en wanneer niet? Leg jouw situatie voor aan onze juristen!

Wanneer ben je schijnzelfstandige en dus werknemer en wanneer niet? Veel omstandigheden kunnen hierop duiden. Voor sommige bureau- en of redactiefreelancers kan het lastig worden dit werk voor te blijven zetten als zelfstandige. Maar elke situatie is anders en daarom is het antwoord niet eenduidig. Want misschien ben jij een specialist en bepaal je je eigen werktijden/locatie wel; of werk je als redactie-freelancer aan een bepaald project?

Omdat de lijst van kenmerken en omstandigheden groot is en in onderling verband moet worden gezien, raden wij je sterk aan om bij twijfel jouw individuele situatie voor te leggen aan onze juridische afdeling. Samen met een jurist bespreken we jouw werksituatie en kunnen we beoordelen waar je aan toe bent als zelfstandige. Ga hier naar de contactgegevens van de afdeling NVJ Advocaten en Juristen.