'Laat vandaag de dag zijn dat alle partijen met elkaar in gesprek gaan'

foto: Harmen de Jong

Het plein voor het WTC-gebouw waarin het ANP is gehuisvest, kleurde op het hoogtepunt van de actie groen van de sjaals die tegen de kou waren uitgedeeld: heldergroen als symbool van de missie die al wekenlang rondgaat: JA, fotojournalistiek heeft een prijs. Tot ver in de middag was het verzet tegen de onderwaardering van het vak trending topic op social media. Fotografen deelden op Twitter, Facebook en Instagram uitsluitend zwarte beelden en stelden daarbij de vraag: is dit de toekomst van nieuws in beeld? Ondertussen werd op het plein driftig gefotografeerd – je bent fotograaf of je bent het niet – notabene voor het kantoor van grootafnemer ANP. Maar geen van de foto’s werd deze dag noch aan het ANP, noch aan de media geleverd.

We worden na jaren gezien

Zoveel zzp fotografen op de been, een indrukwekkende vertegenwoordiging van bekende en minder bekende namen, landelijk en regionaal werkend, vanuit alle hoeken van het land. Het was historisch. Hier en daar stonden tranen in de ogen en dat was niet alleen vanwege de waterkoude wind. ‘We worden na jaren gezien’, klonk het. Fotojournalisten gaven in interviews voorbeelden van tientjeswerk, van gratis doorplaatsingen, van boycots door media omdat de ondergrens is bereikt. ‘De tarieven moeten absoluut omhoog want dit is gewoon niet meer te doen. Je moet wel commercieel werk doen, omdat het anders een heel moeilijk verhaal wordt. Daarmee zal je niet meer het ware journalistieke beeld in de krant zien. Deze actie is pas geslaagd als de uitgevers om tafel zitten en de eisen inwilligen.’

Voor de deur van alle media

De gekozen locatie In Den Haag was niet toevallig. ‘Dat we hier staan heeft alles te maken met het feit dat het ANP beeld levert aan alle media. Door hier te staan, staan we automatisch voor de deur van alle media’, zegt Rosa García López, secretaris NVF en NVJ Zelfstandigen. De pijlen worden niet alleen gericht op het ANP. De NVF heeft zowel De Persgroep, TMG, NDC, SPN, Sanoma, ANP en MHL aangeschreven met steeds dezelfde drie eisen:

• Indexatie van de tarieven met 14% (inflatiecorrectie vanaf 2010)
• het gelijkstellen van online tarieven aan printtarieven
• zeggenschap over auteursrechten

Vandaag is een streep getrokken, verkondigde Rosa García López, die samen met NVF-voorzitter Eric Brinkhorst, de beeldmakers toesprak. ‘Met de huidige tarieven is het vak van fotojournalist op sterven na dood. De tarieven mogen niet langer naar beneden worden bijgesteld maar moeten weer opklimmen naar boven. Jullie komen op voor de toekomst van het vak en daar horen professionele tarieven bij. Door het werk neer te leggen steken jullie je nek uit.’ 

Zoeken naar oplossingen

Voor de directeuren van de mediaorganisaties die deze dag met een zwaar gemoed zijn opgestaan en het verhaal niet begrijpen, had García López de volgende boodschap: ‘Wij allen hebben belang bij een pluriforme en onafhankelijke journalistiek en daar hoort ook onafhankelijk en kwalitatief hoogstaand beeld bij. Laat vandaag niet de geschiedenisboeken ingaan omdat 500 zelfstandige fotojournalisten actievoeren. Laat vandaag de dag zijn dat alle partijen met elkaar in gesprek gaan en samen zoeken naar oplossingen en naar wat wel kan. Alleen dan maken we vandaag het verschil en verzekeren we de fotojournalistiek van een toekomst.’

Boodschap wordt begrepen

Martijn Bennis, algemeen directeur van het ANP – mét groene sjaal – nam de advertentie in ontvangst die vrijdag in het AD en De Telegraaf was gepubliceerd. Meer dan 300 fotojournalisten hadden daarin hun handtekening gezet voor meer waardering en toekomstbestendige fototarieven. Die boodschap is luid en duidelijk bij Bennis overgekomen. ‘Jullie boodschap wordt goed begrepen. Het is moeilijk om met jullie vak een fatsoenlijke boterham te verdienen. Maar we kunnen niet eenzijdig de markt veranderen. Wanneer wij de tarieven te veel verhogen, worden we simpelweg gepasseerd, worden er nieuwe initiatieven gelanceerd en staan wij ook buiten spel.’ Toch heeft hij ook iets positiefs te melden. Hij verwacht dat de combinatie ANP-Hollandse Hooge een belangrijke onderhandelingspartner wordt, waardoor de tarieven omhoog zouden kunnen gaan. ‘We hebben een klein voorproefje willen geven met 5 procent tariefsverhoging.’ Niettemin weet hij dat er door het veranderde medialandschap veel van fotografen en hun ondernemerschap wordt gevraagd. ‘Ik hoop dat we heel veel voor elkaar kunnen blijven betekenen.’

Er wordt voldoende verdiend bij de grote uitgevers

NVJ-voorzitter René de Monchy deed toch een beroep op de uitgevers om meer te bieden. Die ochtend had hij nog eens de winstmarges van de grote uitgevers op hem laten inwerken. ‘Ik weet dat er voldoende wordt verdiend bij de grote uitgevers om fotografen normaal te betalen. Normaal is niet bijzonder gevraagd. Niet alleen denken met cijfers, maar met het hart.’ Over de fotografenactie sprak De Monchy de hoop uit dat steeds meer mensen zich gaan aansluiten. ‘Dit is heel belangrijk voor fotografen en voor alle andere zzp’ers. We laten jullie niet in de kou staan.’

Estafetteacties

De fotografenacties eindigen niet met deze actiedag. Komende week deelt de NVJ/NVF koffie, croissants en muffins uit bij de Persgroep (dinsdag), Sanoma (woensdag) en TMG (donderdag). Bestuursleden, secretarissen van NVJ/NVF en betrokken fotojournalisten bezoeken de uitgeefbedrijven om met journalisten in gesprek te gaan en aandacht te vragen voor het belang van fotojournalistiek en fatsoenlijke betaling. Ook wil de NV in gesprek met de desbetreffende directies.

De estafetteactie ziet er als volgt uit:

• Dinsdag 29 januari de Persgroep - Jacob Bontiusplaats 9 Amsterdam - 8.30  tot 10.00 uur
• Woensdag 30 januari Sanoma - Capellalaan 65 Hoofddorp - 8.30 tot 10.00 uur
• Donderdag 31 januari TMG - Basisweg 30 Amsterdam - 8.30 tot 10.00 uur

Fotojournalisten die willen meedoen aan de estafetteacties kunnen zich melden bij via vereniging@nvj.nl onder vermelding van estafette Persgroep, estafette Sanoma of estafette TMG.