Journalisten steeds actiever in eigen vereniging

De opkomst was hoog bij de beëdiging van het nieuwe bestuur van de NVJ in stadscafé De Observant in Amersfoort. Tevens werden de vertegenwoordigers van de nieuwe beleidsteams Werkvoorwaarden, Vakontwikkeling en Persvrijheid geïnstalleerd. De verkiezingen voor het nieuwe bestuur en de nieuwe beleidsteams hadden al aangetoond dat de participatie onder journalisten hoog is, veel meer kandidaten dan verwacht hadden zich aangemeld. Ook het aantal leden dat hun stem uitbracht was boven verwachting.

De NVJ is erg positief over het feit dat journalisten een steeds actievere rol binnen hun eigen vereniging willen spelen. Voorzitter van de NVJ Renske Heddema benadrukte bij de opening dat de NVJ voor alle journalisten is: “We zijn een club voor werkenden. Het werkveld verandert snel, het is steeds meer hybride. We willen dat we als vereniging alle facetten van het beroep belichten en alle journalisten vertegenwoordigen.”

Voorafgaand aan de nieuwe beleidsteams ging een jarenlang proces vooraf, waarbij de achterban werd ingedeeld in ledengroepen met als doel meer democratie en participatie binnen de vereniging. Zakelijk leider Abe Mijdam: “Dit is de afsluiting van een lang traject en de kers op de taart. We zijn ontzettend blij dat we hier vandaag samenkomen met zoveel actieve leden.”

Tijdens deze eerste ontspannen bijeenkomst was het vooral de bedoeling dat de nieuwe teams elkaar leerden kennen. Op 1 december volgt een inhoudelijke vakdag waarin verder wordt ingegaan op de doelen en missies.

Nieuwe structuur
Om de diversiteit van de achterban in de beleidsteams tot hun recht te laten komen, heeft de NVJ een nieuwe structuur in het leven geroepen waarbij leden ingedeeld worden in ledengroepen. Vervolgens worden zij gebundeld in themagroepen, de zogeheten beleidsteams. Per themagroep zijn zes leden met een verschillende achterban aanwezig.

Dat zijn de starters en studenten (Vers in de Pers ViP), Zelfstandigen, werknemers Uitgeverijbedrijf (WUB), werknemers Omroep (WO), Fotografen (NVF) en de leden met een aow-gerechtigde leeftijd (Plus+). Vanuit iedere doelgroep kon een kandidaat gekozen worden om deel te nemen in één van de nieuwe beleidsteams Werkvoorwaarden, Vakontwikkeling, Persvrijheid of het bestuur.

Renske Heddema: “Op deze manier vertegenwoordig je niet alleen je eigen achterban, maar krijg je als actief lid ook een goed beeld van wat er elders speelt. We zien elkaars perspectieven.” In ieder team zitten zes leden. Algemeen secretaris Thomas Bruning van de NVJ: “Al deze ambassadeurs vanuit de vereniging zetten zich onbezoldigd in en zullen een belangrijke rol gaan spelen. Ze zijn trots op hun beroep en wij zijn als vereniging ontzettend dankbaar voor hun rol. Zij horen van collega's bij het koffieapparaat of digitaal wat er daadwerkelijk speelt binnen het journalistieke werkveld.”

Speerpunten
Tijdens de eerste kennismaking van de drie beleidsteams werden een aantal speerpunten van de leden al snel duidelijk. Het bleek dat vrijwel iedereen een duidelijk beeld heeft van wat de NVJ kan betekenen voor de achterban op bepaalde thema’s. Tijdens rondetafelgesprekken aan vierkante tafels werden actuele thema’s besproken. Inhoudelijk worden de speerpunten na 1 december vastgelegd.

Werkvoorwaarden
Bij het team Werkvoorwaarden werden diverse mogelijke speerpunten benoemd waar de NVJ zich hard voor kan maken, zoals voorwaarden rondom thuiswerken, pensioenen en betere cao’s. De nieuwe leden konden alvast hun eigen inbreng naar voren brengen. Zo wil lid Serge Vinkenvleugel (verslaggever RTV Drenthe) zich inzetten voor langere contracten: “De losse payroll en zzp-contracten bij de omroepen nemen weliswaar af, maar de arbeidscontracten die in de plaats hiervan komen, zijn vaak ook maar tijdelijk. Men krijgt dan keer op keer een los contract. Dat is in mijn ogen niet de bedoeling, bij vast werk hoort een goed contract, daar wil ik mij voor hardmaken.”

Vakontwikkeling
Het team Vakontwikkeling wil zich gaan inzetten voor de professionalisering en scholing van journalisten. Veel leden van de groep zien dat door nieuwe ontwikkelingen een grijs gebied is ontstaan tussen kunst, media en journalistiek. Lid Nicoline Maarschalk Meijer (Plus+) wil dat deze groep een grotere stem krijgt. “Vroeger had je de papieren media en de omroepen. Tegenwoordig zie je dat (online) documentaires, website, blogs en podcasts zich steeds vaker richten op onderzoeksjournalistiek. Die makers kunnen door ons ondersteund worden als ze verder willen leren.”
Volgens lid Karlijn Goossen (senior docent journalistiek en onderzoeker) kunnen vooral startende journalisten beter ondersteund worden in hun loopbaan. “We zien dat steeds meer mensen freelancer worden en nauwelijks ondersteund worden door een vaste redactie. Deze jonge journalisten moeten zelf zorgen voor hun professionalisering. Dat zouden wij als NVJ kunnen oppakken.”

Persvrijheid
De groep met het onderwerp dat “het diepst ingrijpt in het werk van alle collega’s”, zoals ze het zelf omschrijven, is de groep Persvrijheid. Een arrestatie of een geweldsincident kan immers het einde van een verslag betekenen, zo hebben sommige leden aan den lijve ondervonden. De NVJ heeft al meldpunt PersVeilig opgericht, inmiddels een internationale benchmark. Niet alleen bedreigingen vanuit het publiek worden bekeken, maar ook het politieke landschap wordt onder de loep genomen. Politici die zich uitspreken tegen de vrije pers, kunnen een stevig weerwoord van de NVJ verwachten. In het gesprek aan tafel ging het onder meer over de vraag welke middelen vanuit de NVJ ingezet kunnen worden tegen antidemocratische geluiden in de samenleving die oproepen tot geweld tegen de journalistiek. Het gesprek ging daarna al snel over de talloze voorbeelden van journalisten die bedreigd worden, onterecht in een gevangeniscel belanden of geen visum krijgen. NVJ-vicevoorzitter Folkert Jensma sloot aan bij de groep. “We zien dat vooral freelancers soms op een tamelijk schandalige manier behandeld worden. Ze zijn op pad voor een opdrachtgever, maar krijgen vervolgens geen steun vanuit een redactie, zelfs de hoofdredacteur laat het dan afweten als er problemen zijn. Dan heeft zo’n journalist eigenlijk alleen de NVJ om op terug te vallen, wij komen wél voor ze op.” Lid Jan Keulen (Plus+) merkte op dat het dreigingsniveau steeds verder toeneemt. “We zien een veranderend klimaat in de samenleving. Ik maak mij zorgen over het feit dat steeds meer mensen denken dat je journalisten mag aanvallen. Dat had ik mij jaren geleden niet kunnen voortellen. Daarom wil ik mij gaan inzetten voor de vrijheid en veiligheid van journalisten.”

Aanspreekpunten
De bedoeling is dat de beleidsteams ideeën aanleveren aan het bestuur, maar ook vanuit het bestuur onderwerpen aangedragen krijgen waarover zij hun licht kunnen laten schijnen. Binnen de vereniging hebben ledengroepen vaste aanspreekpunten, dat zijn Wais Shirbaz voor werknemers omroepen, Milen van Boldrik voor zelfstandigen en fotografen, Lisa Koetsenruijter voor ViP, Plus+ en zelfstandigen en Paul Teixeira voor werknemers bij uitgeverijen. Tevens kunnen zij ondersteuning vragen bij het juridische team van de NVJ, bestaande uit drie juristen en drie advocaten onder leiding van Yvonne Berkeljon. De marketingafdeling onder leiding van Susanna Leliman zal zich komend jaar verder toeleggen op het betrekken van de 8200 leden bij de vereniging, waarbij deze nieuwe samenwerking met de beleidsteams een belangrijk onderdeel is.

Bij de borrel werd aan statafels nog nagepraat over alle thema’s, waarna de avond op een keurig tijdstip werd afgesloten. De kok die de hapjes verzorgde merkte op: “Geen idee wie deze mensen zijn, maar het lijkt me een goede club.”