Handreiking en adviezen voor verbetering lokale media

De lokale democratie heeft onafhankelijke journalistiek nodig ter controle van gemeentebestuurders. Daarnaast kunnen de media burgers informeren en onderwerpen politiek agenderen. Niettemin hebben de lokale organisaties het financieel moeilijk. Het VNG Expertiseteam Vitalisering Lokale Journalistiek, waarin ook de NVJ is vertegenwoordigd, biedt een handreiking en adviezen ter verbetering van de situatie. Tegelijkertijd komen de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Raad voor Cultuur (RvC) met het advies ‘Lokale media: niet te missen’. Hun analyse komt overeen met die van het VNG Expertiseteam.

Foto: Richard Brocken

Over belangstelling voor lokaal nieuws valt niks te klagen, maar er is steeds minder bereidheid om ervoor te betalen. Gemeenten op hun beurt richten zich meer op de eigen communicatie dan op een breed mediabeleid. Het expertiseteam vindt dat de overheden journalistiek en media moeten beschouwen als ‘merit good’. Zij zullen hiervoor daarom hun verantwoordelijkheid moeten nemen, zonder de onafhankelijkheid van de media aan te tasten.

De lokale overheden moeten eerst de journalistieke capaciteit inventariseren bij de regionale kranten, lokale nieuws-/huis-aan-huisbladen, lokale en regionale omroepen plus hyperlocals via sociale media. De schatting is dat er 1 fte per 10.000 inwoners aanwezig moet zijn.

Vanwege de digitalisering op basis van de Wet open overheid besparen gemeenten vanaf half 2021 jaarlijks € 12,2 miljoen. Dit geld zouden zij voor de lokale media moeten blijven inzetten, zoals het plaatsen van advertenties en bekendmakingen. De bekostiging van lokale publieke omroep is een basisvoorziening. Andere financiële maatregelen zijn: redactiekracht, een mediacentrum of mediafonds.

De ROB en RvC hebben het advies ‘Lokale media: niet te missen’ uitgebracht. Ze streven onder andere naar duidelijke afspraken over kwaliteit, meer samenwerking , de vorming van mediafondsen en een rijksfinanciering van 21 miljoen extra per jaar van de lokale omroepen.