Freelance journalisten slepen DPG Media noodgedwongen voor de rechter

Journalisten steunen twee freelancers bij hun rechtszaak tegen DPG Media (voorheen de Persgroep) in 2018. Foto: Ingrid de Groot

Voor Hans Teunissen en Peter Nicolai, beiden lid van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en aangesloten bij collectieve beheersorganisaties Lira en Pictoright, is de gang naar de rechter een laatste poging om naar behoren te worden betaald. De NVJ en de Stichting Rechtshulp Auteurs (SRA) steunen de freelancers in hun actie.

Onderbetaling van freelance journalisten

De inzet van de rechtszaak is een eerlijk tarief dat in overeenstemming is met wat journalisten in vast dienstverband verdienen. DPG Media betaalt freelance journalisten aanmerkelijk minder dan hun ‘eigen’ journalisten.

Fotojournalist Nicolai maakt in opdracht van DPG Media foto’s voor de regionale dagbladen BN De Stem en PZC. Per opdracht is hij zo’n 2,5 uur bezig. Hij krijgt daar €42,- voor. Dat is per uur minder dan €17,- bruto. Hans Teunissen schrijft voor het regionale dagblad De Gelderlander van DPG Media. Per artikel is hij is daar gemiddeld 3,5 uur bezig, voor een vergoeding van €60,- (€17,- bruto per uur).

Fair Practice Code omroepen

Bij de rechter vragen de freelancers met terugwerkende kracht om een billijke vergoeding voor de foto’s en artikelen die zij de afgelopen jaren hebben aangeleverd. Ze verzoeken de rechter uit te gaan van een uurtarief van €60,-. Dat bedrag is mede gebaseerd op een eerdere gerechtelijke uitspraak in een vergelijkbare zaak van freelance journalisten tegen DPG Media (voorheen De Persgroep). Een andere grondslag die de rechter kan hanteren, is de Fair Practice Code zoals de Publieke Omroep die nu hanteert voor freelancers. Die gaat uit van een minimumtarief voor freelancers van 1,5x het all-in bruto cao-uurloon iemand in vaste dienst verdient.

Vorderingen van tienduizenden euro’s

In 2018 spanden twee freelancers, Britt van Uem en Ruud Rogier, een rechtszaak aan tegen DPG Media (voorheen De Persgroep). Ook hier ging het om het krijgen van een billijk tarief, dat in overeenstemming was met de beloning van journalisten in vast dienstverband. De rechter stelde de freelance journalisten in het gelijk en verhoogde de tarieven met 50 procent wegens de ongelijkwaardige onderhandelingspositie van individuele freelancers tegenover grote mediaconcerns zoals DPG Media.

In de zaken van Van Uem en Rogier werden slechts enkele artikelen en foto’s aan de rechter voorgelegd. In de nieuwe procedures van Hans Teunissen en Peter Nicolai gaat het om een billijke vergoeding voor álle artikelen en foto’s die zij sinds de invoering van de Wet Auteurscontractenrecht (in 2015) hebben aangeleverd. De gevorderde bedragen lopen daarom op tot tienduizenden euro’s.

De NVJ betreurt het dat DPG Media het op een rechtszaak laat aankomen. De NVJ is de afgelopen jaren meerdere malen met hen in overleg geweest over billijke tarieven. Het concern heeft echter tot dusver slechts in zeer beperkte mate gehoor gegeven aan de klachten van de door de NVJ vertegenwoordigde journalistieke achterban.

Thomas Bruning, Algemeen secretaris NVJ: ‘DPG Media heeft een aandeel van bijna 50 procent op de Nederlandse dagbladmarkt en heeft afgelopen jaren winsten gerealiseerd van honderden miljoenen euro’s. Alle werkenden bij DPG moeten een vergoeding ontvangen, die past bij de waarde en professionaliteit van hun werk. DPG Media doet dit -afgedwongen via de CAO- wel voor journalisten in loondienst, maar diezelfde verantwoordelijkheid voelen zij niet voor freelancers. Dat DPG Media niet in gesprek wil met de freelancer over een billijk tarief en ook weigeren om de kwestie voor te leggen aan de door de speciaal hiervoor door de wetgever in het leven geroepen Geschillencommissie Auteursrecht toont dat zij weinig respectvol met freelancers omgaan.

Freelancers rest niets anders dan een rechtszaak te beginnen om een billijk tarief af te dwingen of hun werkzaamheden te staken.’

Advocaat Otto Volgenant van Boekx Advocaten staat de freelancers bij. ‘De wet beschermt freelance journalisten tegen uitbuiting. Maar de praktijk is helaas anders. DPG Media is de grootste uitgever van Nederland. Zij leunt zwaar op freelance journalisten maar betaalt schandalig weinig. Helaas moet er een rechtszaak aan te pas komen om een billijke vergoeding af te dwingen. Eerder hebben we hier met succes over geprocedeerd. Ik heb er alle vertrouwen in dat ook deze dappere freelancers door de rechter in het gelijk zullen worden gesteld.’