Coalitie van providers en internet- en persvrijheidsorganisaties vraagt oordeel over blokkade RT en Sputnik

maandag 23 mei 2022

Een coalitie van providers en organisaties die opkomen voor internetvrijheid en vrijheid van de pers vraagt de Europese rechter een oordeel te geven over de EU-breed opgelegde blokkade van de Russische staatskanalen RT en Sputnik (en anderen). Daartoe wordt op 24 mei een verzoekschrift ingediend bij het Europese Hof in Luxemburg.

De coalitie stelt dat de Raad van Ministers van de Europese Unie het vergaande besluit om deze zenders te censureren heeft genomen zonder daarbij recht te doen aan de in mensenrechtenverdragen verankerde informatievrijheid dat een fundament is van onze democratie. Er is in alle haast gekozen om over te gaan tot onmiddellijke censuur, zonder dat daar een onafhankelijke en zorgvuldige toetsing aan vooraf is gegaan. Dit roept vragen op over onze rechtsstaat en waar we als samenleving voor staan.

De coalitie is ervan overtuigd dat de geblokkeerde Russische kanalen partijdig zijn en zij verdedigt de inhoud niet. De coalitie ziet het evenwel als haar taak de legitimiteit en proportionaliteit van de maatregelen aan de orde stellen. Het is immers de vraag of de ondemocratische censuurmaatregelen wel gerechtvaardigd zijn. In het bijzonder als ze internet tussenpersonen als poortwachters laten fungeren. "Desinformatie dient in een rechtsstaat niet bestreden te worden met censuur", zo motiveert algemeen secretaris van de NVJ Thomas Bruning zijn steun aan deze procedure.

Als gevolg van de oorlog is de sanctiemaatregel razendsnel opgetuigd en unaniem aangenomen. “Door het opleggen van deze maatregel beperkt de overheid het recht op informatie van alle burgers en de vrije pers in de EU“ zegt Wido Potters van BIT, één van de internetproviders in de coalitie.

“Dit is een politiek besluit, zonder rechtelijke toetsing” aldus Rejo Zenger van Bits of Freedom, “De beslissing om informatie ontoegankelijk te maken hoort niet in handen te zijn van onze regeringsleiders, maar in die van onafhankelijke rechters”.

“Dat Internet Service Providers door de maatregel toegang tot informatie moeten blokkeren, staat haaks op het beginsel van netneutraliteit. In de democratische rechtsstaat is een vrij en open internet absoluut noodzakelijk”, aldus ​​​​​​ Anco Scholte ter Horst, directeur van internetprovider Freedom Internet, één van de eisers in het geding.

De klacht van FOIC is erop gericht om de toegang tot alle informatie overeind te houden. Bij het nemen van een besluit van deze omvang in een democratische rechtsstaat moeten de mensenrechten naar behoren worden afgewogen. Dat is nu niet gebeurd.

De coalitie verzoekt het hof deze afweging alsnog  te maken.

FOIC-coalitie

De FOIC-coalitie bestaat uit een aantal internet serviceproviders, die als eisende partijen optreden: 

En wordt ondersteund door:

Links naar opinie/ wetenschappelijke stukken: 

Prof. Em. Dr. Dirk Voorhoof, Vrijheid van Meningsuiting, UGent
https://inforrm.org/2022/05/08/eu-silences-russian-state-media-a-step-in-the-wrong-direction-dirk-voorhoof/

Prof. Mr. Wouter Hins, Metajuridica
https://www.europa-nu.nl/id/vlrjjfj3ptw8/nieuws/grondrechten_voor_de_vijand?ctx=vg8xdjeo1zoj&tab=0
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/verbod-russische-staatsmedia-schending-van-de-persvrijheid-of-terechte-ontmanteling-van-propagandawapens~b64def93/

Dr. Björnstjern Baade, Freie Universität Berlin
https://verfassungsblog.de/the-eus-ban-of-rt-and-sputnik/

Igor Popović, University of Banja Luka
https://www.ejiltalk.org/the-eu-ban-of-rt-and-sputnik-concerns-regarding-freedom-of-expression/

EFJ (European Federation of Journalists)

https://europeanjournalists.org/blog/2022/03/01/fighting-disinformation-with-censorship-is-a-mistake/

EDRI (European Digital Rights)
https://edri.org/our-work/edri-statement-the-fundamental-rights-consequences-of-the-eu-media-ban/

Anya Proops, QC
https://inforrm.org/2022/03/17/a-war-of-words-eu-sanctions-and-the-blocking-of-online-disinformation-anya-proops-qc/