Mag AI mijn werk zomaar gebruiken zonder mijn toestemming?
Het hangt er, zoals zo vaak in juridisch Nederland, van af. De media dienen niet te berechten, maar te berichten. Toch worden namen steeds vaker volledig genoemd. Dan kan de BN’er naar de rechter stappen wegens schending van de eer en goede naam en aantasting van de privacy. De media kunnen zich op de vrijheid van (journalistieke) meningsuiting beroepen. Wat zwaarder weegt hangt af van alle omstandigheden van het geval.
Afgelopen zomer heeft de rechter een aantal uitspraken gewezen waaruit blijkt onder welke omstandigheden het noemen van de volledige naam is toegestaan.
Zo was het noemen van de naam van de burgemeester van de meest zuidelijke provinciehoofdstad van ons land, Onno Hoes, toegestaan. Allereerst omdat publieke figuren zich meer publiciteit en kritiek moeten laten welgevallen dan mensen zonder publieke functie. Het was in deze procedure de vraag of dat in dit geval ook voor het privéleven van de burgemeester moest gelden. Het Hof oordeelde dat de burgemeester zelf (herhaaldelijk) de publiciteit had gezocht. Hierbij had hij zelf zijn gedrag in verband met zijn functioneren als burgemeester gebracht waardoor zijn privéleven ook een politieke zaak was geworden.
In Quote werd Anne Wil Duthler, lid van de eerste Kamer, beticht van belangenverstrengeling. De rechter oordeelde dat de samenleving erbij gebaat is te worden geïnformeerd over de (on)kreukbaarheid van haar vertegenwoordigers. Omdat het privé handelen mogelijk ook invloed had op het handelen als Kamerlid vond de rechter dat Quote de volledige naam mocht plaatsen.
In het geval van een hoogleraar die zich schuldig had gemaakt aan ‘grensoverschrijdend gedrag’ stelde de rechter echter vast dat de NRC niet zijn volledige naam mocht plaatsen, hoewel er sprake was van een publiek figuur. In het kader van de #metoo-kwestie was niet zozeer de naam van de persoon van belang, maar de omstandigheid dat de UvA (aanvankelijk) niet had opgetreden. Ook was de naam binnen de eigen kring reeds bekend en achtte de rechter de hoogleraar reeds genoeg gestraft zodat de schade die de hoogleraar berokkend zou worden bij het noemen van zijn naam niet te rechtvaardigen viel.
Kortom: namen noemen mag, maar niet zomaar!
Sacha Schraven, NVJ Advocaten en Juristen
Heb je ook een kwestie die je aan onze juristen wil voorleggen? Mail: juridisch@nvj.nl of kijk op nvj.nl/rechtshulp