Nee, in beginsel niet schend je dat niet, want hoewel een dergelijk geheimhoudingsbeding in veel arbeidsovereenkomsten staat, heeft het niet de bedoeling je in alle gevallen de mond te snoeren. Overigens staat in veel overeenkomsten die de afspraken rond het einde van een arbeidsovereenkomst vastleggen, de zogenoemde vaststellingsovereenkomsten (vso), vaak ook nog een beding dat ‘partijen zich niet negatief over elkaar zullen uitlaten’. Beide soorten afspraken zijn rechtsgeldig en in beginsel bindend.
De werkgever wil met een geheimhoudingsbeding voorkomen dat een (ex-)werknemer bedrijfsgeheimen lekt. De afspraak dat beide partijen zich over en weer niet negatief over elkaar zullen uitlaten, voorkomt moddergooien na ontslag. Dat zijn legitieme belangen, waar je je in beginsel aan moet houden.
Een dergelijk beding mag er echter nooit toe leiden dat werknemers (of freelancers, want ook in die overeenkomsten komen geheimhoudingsafspraken voor) misstanden niet kunnen melden. Dat moet echter wel op de goede manier. Zomaar rechtstreeks lekken naar de pers is niet de goede manier. Als er een interne procedure is dan moet die worden gevolgd. Alleen als de kwestie intern wordt gebagatelliseerd of onder de mat geveegd, is een gang naar buiten gerechtvaardigd.
Natuurlijk is ook de ernst van de gesignaleerde misstand van belang. Niet elke ongenuanceerde uitbrander van een leidinggevende rechtvaardigt ‘de grote klok’. Wel systematisch wangedrag dat ondanks meldingen en signalen niet tot ingrijpen van hogerhand leidt. Het is niet de bedoeling van een dergelijk beding dat betrokkenen uit angst voor het schenden van een geheimhoudingsbeding (waar vaak ook een boete op staat) hun mond houden. En een rechter zal een werknemer het geheimhoudingsbeding dan ook nooit tegenwerpen als een betrokkene een ernstige misstand aan de grote klok hangt waarvoor intern serieus doch tevergeefs aandacht is gevraagd.
Kortom, een geheimhoudingsbeding is voor een werkgever geen vrijbrief misstanden onder de pet te houden, wel dient eerst intern te worden gemeld. Bij twijfel kun je altijd de juridische afdeling bellen om de juiste afwegingen te maken.
Yvonne Berkeljon, juridisch adviseur en contactpersoon ongewenst gedrag NVJ
Beeld: TRIK