Journalisten bepalen zelf over wie of wat ze berichten. Hierbij worden ze geacht het belang dat met een publicatie gediend is af te wegen tegen de belangen die eventueel door een publicatie worden geschaad. Het valt echter nooit helemaal uit te sluiten dat een artikel of een boek leidt tot juridisch gedonder. Welke stappen kun je als journalist ondernemen om dit te voorkomen? Wat zijn de belangrijkste valkuilen?
- Het belangrijkste wapen is dat je je werk goed hebt gedaan Zorg dat je feiten kloppen. Hierdoor word je minder kwetsbaar en kun je eventuele klachten makkelijker pareren.
- Zorg dat je je beroepsethiek kent met betrekking tot regels rondom privacy, hoor- en wederhoor, gebruik van bronnen en andere zaken. Bij twijfel: vraag om advies.
- Geef ruimte voor wederhoor en geef een partij tijd tussen inzage en weerwoord.
- Levert een partij een ellenlang weerwoord? Vat dan de essentie samen en ruim elders, bijvoorbeeld op je website, plek in voor de volledige reactie.
- The devil is in the detail. Je kunt de misstand nog zo goed in kaart brengen, maar is het laatste stukje niet helemaal gedekt, dan is dat voer voor advocaten.
- Verzamel bewijsmateriaal. Bewaar aantekeningen en neem je gesprekken altijd op.
- Zorg voor een journalistiek ervaren tegenlezer of eindredacteur als je zelf publiceert. Dat maakt je minder kwetsbaar bij gevoelige producties.
- Bewaar je zorgvuldigheid niet alleen in je onderzoeksverhaal zelf, maar ook in alle spin-offs daarna via andere (sociale media-)kanalen.
- Maak je gebruik van anonieme bronnen, ondersteun deze dan altijd met aanvullende bewijzen, zoals schriftelijke documenten.
De Balie Persvrijheid ondersteunt journalisten bij alle vragen die raken aan de persvrijheid.
PersVeilig deed in 2023 onderzoek naar juridische dreiging tegen journalisten, lees hier het persbericht.
