Een journalist mag in beginsel alles gebruiken wat tijdens een interview wordt gezegd, dat is de redactionele vrijheid die een journalist toekomt. Maar wat als iemand tijdens een interview ‘off the record’ zegt en dan iets zeer interessants of nieuwswaardigs vertelt? Mag dat dan toch worden gepubliceerd? Als de journalist instemt met het off the record doen van de uitspraak, dan is hij daar ook aan gehouden. Maar de praktijk blijkt soms weerbarstig; het is bijvoorbeeld niet altijd duidelijk of beide partijen expliciet afspraken hebben gemaakt voordat de geïnterviewde zijn of haar uitspraken deed.
Neem de uitspraken van toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra over zijn aanwezigheid in de datsja van de Russische president Poetin. Op die bijeenkomst zou Poetin gesproken hebben over zijn ambitie voor een ‘Groot-Rusland’. In een interview in 2018 met Natalie Righton van De Volkskrant biechtte Zijlstra op dat hij nooit in Poetins buitenhuis was geweest. Zijlstra hield echter vol dat de uitspraak van Poetin wel juist was. Off the record vertelde hij aan Righton dat die informatie afkomstig was van voormalig Shell-topman Jeroen van der Veer, die wel in de datsja was. Zijlstra zei later dat hij Van der Veers naam niet had genoemd met de bedoeling die te publiceren, maar zodat de krant zijn lezing van de uitspraak van Poetin bij hem kon verifiëren. Omwille van de waarheidsvinding publiceerde De Volkskrant de naam van Van der Veer toch. Zijlstra vond dit niet terecht, hij had de informatie off the record gegeven en mocht ervan uitgaan dat zijn bron niet zou worden onthuld.
De handelwijze van De Volkskrant is nooit door een rechter of de Raad voor de Journalistiek beoordeeld. Het is maar zeer de vraag of die juridisch overeind was gebleven. Over de off the record-afspraak met Zijlstra zei toenmalig hoofdredacteur Philippe Remarque later in het televisieprogramma van Eva Jinek: ‘Je doet als krant wel vaker zo’n belofte om achter de waarheid te komen.’ Toen de krant die waarheid hoorde, voelde het zich niet langer genoodzaakt zich aan de belofte te houden.
