Auteursrecht algemeen

De menselijke geest is tot veel moois in staat. Iedere dag weer worden wereldwijd en aan de lopende band creatieve ideeën ten uitvoer gebracht, zoals foto’s, artikelen en boeken. Het auteursrecht is in het leven geroepen om al die geleverde inspanningen te belonen en te stimuleren. Maar wat wordt er precies beschermd en wie kan deze bescherming in het leven roepen? In dit dossier zijn de belangrijkste onderwerpen over auteursrecht bij elkaar gebracht.

Copyright

Het auteursrecht wordt ook wel copyright genoemd. Het geeft de auteursrechthebbende het exclusieve recht zijn werk (beeld of tekst) te openbaren en te verveelvoudigen. Maar wat verstaan we onder een werk?

De Auteurswet geeft een opsomming van enige ‘werken van letterkunde, wetenschap of kunst’, maar deze is niet volledig. In de rechtspraak is het begrip dan ook nader omschreven. Om voor bescherming in aanmerking te komen, dient het werk een eigen, oorspronkelijk karakter te hebben en het persoonlijk stempel van de maker te dragen. Eigen en oorspronkelijk betekent in deze zin dat het werk ‘nieuw’ moet zijn, dus niet al eerder bestond en dat het werk niet zo eenvoudig is dat het geen bescherming zou moeten krijgen.

Daarnaast moet de maker creatieve keuzes hebben gemaakt bij de totstandkoming van het werk, keuzes die de persoonlijke visie van de maker tot uitdrukking brengen. Zo wordt een verzameling feiten op zichzelf, ondanks de moeite die het heeft gekost deze boven tafel te krijgen, niet beschermd. De manier waarop deze feiten zijn gepresenteerd en met elkaar in samenhang zijn gebracht kan wel beschermd zijn - mits daarbij voldoende creatieve keuzes zijn gemaakt.

De sterkte van de bescherming hangt af van de (on)waarschijnlijkheid dat iemand anders tot dezelfde creatie gekomen zou zijn. Hoe minder waarschijnlijk dit is, hoe sterker de bescherming. En een werk dient zintuiglijk waarneembaar te zijn; je moet het kunnen zien, voelen of horen. Een stijl, idee of concept op zichzelf wordt niet beschermd, de specifieke uitwerking wel.
 

Een werk is auteursrechtelijk beschermd indien:

• Het werk een eigen oorspronkelijk karakter heeft;
• De maker creatieve keuzes heeft gemaakt bij de totstandkoming ervan;
• Het werk zintuiglijk waarneembaar is.

Deze informatie is tot stand gekomen dankzij steun van Lira