Wie betaalt de brokkenpiloot?

Werknemers die ziek zijn, zeggen vaak “in de ziektewet te zitten”. Maar die ziektewet is er alleen nog maar voor uitzonderingen. In feite is het zo dat werknemers die ziek zijn de eerste twee jaar ziekte door hun werkgever worden doorbetaald. Het eerste jaar doorgaans 100% van het loon en daarna meestal 70%, hoewel in cao’s (lang leve de bond!) ook in het tweede ziektejaar vaak meer dan 70% wordt betaald.

Zieke werknemers zijn dus een dure grap. Naast de gewone ziektegevallen, hakt zeker een doorgaans langdurige burnout er voor een werkgever financieel behoorlijk in. Dat het ook voor de werknemer geen lolletje is, even terzijde. 17% van de beroepsbevolking lijdt inmiddels aan een burnout. Is dat allemaal werkgerelateerd? Zeker niet. Privé-problematiek speelt soms ook een rol. En daar kunnen werkgevers best een beetje narrig van worden. Want wat kan ik doen aan jouw echtscheiding, tenslotte. Waar werkgevers ook niet op zitten te wachten zijn werknemers die om de haverklap met een sportblessure uitvallen, een verslavingsproblematiek hebben, domme dingen doen of afwezig zijn door of na een cosmetische ingreep.

In de wet is bepaald dat de werkgever geen loon hoeft door te betalen als de ziekte door opzet is veroorzaakt. Met andere woorden eigen schuld: dikke bult! Werkgevers proberen met een beroep op dit artikel de loondoorbetaling nog wel eens stop te zetten. Mispoes. Zo heeft de rechter meermalen vastgesteld dat drugs- en/of alcoholverslaving geen opzettelijk veroorzaakte ziekte is. En ook de werknemer die in zijn schuurtje vuurwerk knutselde, waarbij BOEM! zwaar hand- en polsletsel optrad, mocht tijdens zijn arbeidsongeschiktheid aanspraak maken op loon. Ook voor het veelvuldig letsel door sportblessures moet de werkgever opdraaien.

En recent oordeelde een rechter dat een werkneemster die afwezig was voor een borstverkleining in Turkije, tijdens haar afwezigheid gewoon recht had op loon. De werkgever zag dat anders. Het ging om een werkneemster met terugkerende rugklachten. En terwijl de werkgever vond dat de vrouw niet naar Turkije had mogen afreizen, stelt de rechter vast dat het hier zeker niet een zuiver cosmetische operatie betrof, maar de operatie juist gericht was op het verminderen van toekomstige arbeidsongeschiktheid. Van een opzettelijk veroorzaakte ziekte was dus geen sprake. Kan een werkgever dan helemaal niets? Weinig.

Het enige waar de rechter wel in mee gaat is het stopzetten van de loondoorbetaling boven het wettelijk minimum. Waar de wet een loondoorbetaling van 70% bij ziekte voorschrijft, bepalen cao’s vaak dat (zeker in het eerste ziektejaar) 100% loon moet worden doorbetaald. En dat bovenwettelijk deel mag soms wel worden ingehouden. En dan mag de werkgever zijn voetballende brokkenpiloot 70%, in plaats van 100% salaris uitbetalen.