Met 464 stemmen voor, 92 tegen en 65 onthoudingen is woensdag in het Europees Parlement de European Media Freedom Act (EMFA) aangenomen. De wet moet de rechten van journalisten in EU-landen versterken, media-eigendom transparanter maken en de journalistiek als geheel weerbaarder maken tegen inmenging door onder meer overheden en big tech.
Media Freedom Act benadrukt belang onafhankelijke journalistiek
woensdag 13 maart 2024
Europese Commissieleden Věra Jourová en Thierry Breton presenteerde in september 2022 hun EMFA-wetsvoorstel. Kenzo TRIBOUILLARD / AFP
Bij BNR noemt algemeen secretaris Thomas Bruning de European Media Freedom Act een belangrijke wet voor Europa. De wet benadrukt het belang van onafhankelijke journalistiek en biedt bescherming aan journalisten en redacties vooral in landen waar de persvrijheid onder druk staat. Ook beoogt de wet de publieke omroepen te beschermen waardoor deze onder politieke druk niet zomaar kunnen worden opgeheven, zoals wel is gebeurd in Polen en Hongarije.
Persvrijheid en pluralisme in EU onder druk
De vrijheid en het pluralisme van de media, samen met de rechtsstaat, zijn in de EU al jaren aan het afnemen. Waar de rechtsstaat wordt ondermijnd, is de onafhankelijke journalistiek vaak de eerste die hieronder lijdt. De EMFA stelt gemeenschappelijke beginselen vast voor alle lidstaten, zodat zij de bedreigingen voor een vrije, onafhankelijke en levendige journalistiek in Europa effectief kunnen aanpakken, waaronder onder meer politieke inmenging, afnemend pluralisme in de media en de ongecontroleerde macht van de sociale media en mediaplatforms.
Efficiëntie EMFA hangt af van handhaving
De EMFA legt op bepaalde gebieden slechts het allerlaagste minimum aan normen vast. De Europese Federatie van Journalisten (EFJ), waarvan de NVJ deel uitmaakt, vindt dat de lidstaten veel verder kunnen en moeten gaan in het creëren van sterkere waarborgen om de vrijheid en het pluralisme van de media en de rechten van journalisten te beschermen, met name tegen het gebruik van opdringerig toezicht en spyware.
In een persverklaring zegt de EFJ: ‘Als de EMFA een effectief instrument wil worden om vrije, pluralistische en onafhankelijke media te bevorderen, moet het worden toegepast en gehandhaafd door onafhankelijke, bevoegde nationale en Europese instellingen en organen. De EFJ zal samen met andere organisaties die zich inzetten voor media-onafhankelijkheid implementatierichtlijnen opstellen om dit proces op nationaal niveau te vergemakkelijken.’
Ook Sophie in ’t Veld, lid van het Europees Parlement, legt de nadruk op de noodzaak van een strikte handhaving. ‘Het is een feestelijk moment om dit proces af te ronden, maar de efficiëntie van het EMFA zal uitsluitend afhangen van de handhaving ervan.'
Lees op Villamedia: Wat de aanstaande European Media Freedom Act betekent voor journalisten
