Liefde moet van twee kanten komen

Zo schrijft S. in het eindverslag: ‘Ik heb onderhandeld om geld te verdienen met dit artikel. Helaas heb ik de keuze moeten maken om te kiezen voor publicatie zonder iets te verdienen. Dit doe ik één keer, hierna nooit meer.’ Een student, we noemen hem K., schrijft zeventien artikelen voor Indebuurt (DPG) en verdient daar nul euro mee. Om nog eens te onderstrepen hoe weinig dit is, schrijft hij ‘0,0 euro’.

Oké, de arbeidsmarkt voor freelancers is beroerd. Opdrachtgevers hebben de grootste moeite hun vaste freelancers aan het werk te houden. Voor nieuwkomers is bijna geen plaats. Veel studenten leggen zich daarom bij voorbaat neer bij gratis werk. Zo schrijft T.: ‘Ik wist van te voren al dat ze alleen met vrijwilligers werken. Het had wel leuk geweest, maar ik had nog nul ervaring met radio. Op vrijwillige basis kan ik het mijzelf permitteren om af en toe op mijn bek te gaan, zonder dat daar grote gevolgen aan zitten. Dus uiteindelijk ben ik blij met deze keuze.’

N. begon tot haar spijt te laat over een vergoeding. ‘De opdrachtgever liet me weten niet in staat te zijn een vergoeding te geven en ik legde mij daarbij neer. Hierna kreeg ik in de les te horen dat je altijd moet informeren naar een vergoeding en daar was ik het absoluut mee eens. Inmiddels had ik al meerdere artikelen geschreven en vond ik het ongepast om nu nog over een vergoeding te beginnen, ik had dit dus meteen moeten doen.’

Mijn studenten kan ik het nauwelijks kwalijk nemen dat ze gratis werken. Als puntje bij paaltje komt, gaan ze voor de studiepunten in plaats van voor de pegels. In de les hamer ik erop dat hun werk waarde heeft, dat ze altijd moeten onderhandelen over geld. Maar de huidige arbeidsmarkt maakt het er niet gemakkelijk op die boodschap in praktijk te brengen.

Aan studenten ligt het niet. Ze hebben er zin in, hebben goeie ideeën en kunnen wat. Maar de liefde moet van twee kanten komen. Opdrachtgevers hebben er belang bij het enthousiasme van de nieuwe lichting journalisten niet in de kiem te smoren. Sterker: ze hebben er alle belang bij jong talent op te sporen, te stimuleren en aan zich te binden. Waarom creëren ze geen fonds voor journalistiek studententalent?