Journalisten naar rechter om openbaarheid af te dwingen in zaak Nicky Verstappen

UPDATE - Het Genootschap van Hoofdredacteuren en de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) spannen, samen met verschillende mediaorganisaties, een kort geding aan tegen de Rechtbank Limburg en de gemeente Brunssum. Het doel van deze rechtszaak is om openbaarheid van de besloten schouw in het proces rondom de dood van Nicky Verstappen af te dwingen. Het kort geding vindt plaats op vrijdag 23 augustus om 10.00 uur.

Foto: Annemiek Mommers/HH

De twee belangenorganisaties spannen de procedure aan samen met RTL Boulevard, RTL Nieuws, NOS, Hart van Nederland, Algemeen Dagblad, De Telegraaf, ANP en NU.nl. Mede vanwege de grote maatschappelijke impact van de zaak vinden zij dat de openbaarheid van de schouw van groot belang is.
 
“Rechtszaken dienen een openbaar karakter te hebben. De beslissing van de rechtbank om niet alleen het publiek, maar ook mediaorganisaties te weren heeft grote consequenties”, zegt Marcel Gelauff, voorzitter van het Genootschap van Hoofdredacteuren. “Het is een belangrijke functie van de pers om op onafhankelijke wijze verslag te kunnen doen van rechtszaken. Van ons wordt verlangd het publiek op neutrale wijze te informeren en controle uit te oefenen op de overheid en de rechtspraak. De maatregelen die de rechtbank samen met de gemeente getroffen heeft zijn buitenproportioneel en doen afbreuk aan de persvrijheid.”
 
“Rechtszaken zijn niet voor niets openbaar”, stelt Thomas Bruning, algemeen secretaris van de NVJ. “Journalisten moeten in staat zijn het gehele proces te kunnen volgen. En daarbij horen in deze tijd ook absoluut visuele middelen, zoals een camera. Het standpunt van de rechtbank is niet meer van deze tijd en doet ook geen recht aan de terughoudende wijze waarop de pers invulling wil geven aan haar rol als verslaglegger”.
 
Zowel de nabestaanden van Nicky Verstappen als Gerald Roethof namens zijn cliënt Jos B, verdachte in de strafzaak, hebben aangegeven het standpunt van de media te delen. Zij hechten grote waarde aan de openbaarheid van het proces tegen B. en zien geen redenen om media te weren van de besloten schouw.
 
De Rechtbank Limburg stelt dat de aanwezigheid van één cameraploeg van invloed kan zijn op het “ordentelijk verloop” van de schouw en “de veiligheid van betrokkenen”. De journalisten daarentegen hebben aangegeven dat dit risico volledig weggenomen kan worden door hier duidelijke afspraken over te maken. Het voorstel van de mediaorganisaties is dat één cameraploeg de zitting registreert en vervolgens de beelden deelt met alle geïnteresseerde mediaorganisaties. “Openbaarheid is essentieel voor het maatschappelijk vertrouwen in de rechtspraak. De beslissing van de rechtbank om de schouw achter gesloten deuren te houden, is strijdig met het recht op een eerlijk proces en op de vrijheid van nieuwsgaring”, licht Christiaan Alberdingk Thijm toe, advocaat van de mediaorganisaties. De gemeente Brunssum heeft vanwege de schouw een noodverordening afgegeven en het gebied hermetisch afgesloten. De partijen vinden ook deze maatregel onnodig en buitenproportioneel.
 
De schouw, een bijzondere zitting op een andere locatie dan de rechtbank, in het proces tegen Jos B., vindt plaats op 27 augustus vanaf 10.00 uur. Tijdens de schouw op de Brunsummerheide bekijken de partijen in het proces de verschillende plekken die een rol spelen in het dossier, zoals de plaats van het tentenkamp waar Nicky destijds verbleef en de locatie waar het lichaam van Nicky is aangetroffen. Door dit te doen wil de rechtbank een goed beeld krijgen om latere verzoeken en standpunten van de procespartijen te beoordelen.