Hoepel op, zeg!

De macht van digitale uitgevers werd me pas echt duidelijk bij m’n eerste TomTom-navigatie. Daarop was de hele wegenatlas van West-Europa te vinden, wat ik destijds nog een groot wonder vond. Bij de eerste update bleek West-Europa echter bruut te zijn gewist en vervangen door alleen de Benelux. Zelden voelde ik me zó bestolen, als toen. Ik kon West-Europa wel weer apart uploaden, maar dat was dan extra. Wat was ik kwaad. Of iemand achter je rug om je boekenkast half leeg haalt en je grijnzend een aanbieding doet om dezelfde titels opnieuw aan te schaffen. Hoepel op zeg.

foto: Fenna Jensma

Deze week las ik op nu.nl bij Stan Huls dat Facebook onder meer foto’s van Zwarte Piet gaat weigeren tenzij daar expliciet bij wordt vermeld dat Zwarte Piet onder vuur ligt als racistisch stereotype. Anders gezegd: de invalshoek van de verslaggeving is door Facebook vanaf nu voorgeschreven. In het bijgevoegde ‘clarification’ document staat een voorbeeld. Bij een foto van Sint en Piet mag niet meer staan: De intocht van Sinterklaas verliep enthousiast, ofzo. Maar daar moet iets staan als: ´Bij de intocht is vastgehouden aan het Zwarte Piet-stereotype, ondanks publieke onrust.’

Oké.

Maar daar ging ik toch zelf over? En niet Mark Zuckerberg? Of zijn de bordjes verhangen en heb ik me maar te voegen? Ook wil ik immers graag dat Facebook eindelijk z’n eigen rotzooi van antisemitische, salafistische, fake, QAnon- en andere manipulatieve accounts eens aanpakt. Nooit vermoed dat Facebook het ook op mij gemunt zou hebben. Maar ik moet vaststellen dat Facebook bij ieder beeld dat als haatzaaiend of discriminerend kan worden opgevat, in de kopregel vermeld wil zien dat dit omstreden is. En liefst ook waarom. Iedereen die voortaan iets op Facebook wil laten zien, delen of doorgeven moet hier voortaan rekening mee houden.

Nu werk ik toevallig bij een medium dat scherp bijhoudt waar het dagelijkse digitale bezoek vandaan komt. En als Apple News iets ‘oppikt’, of ‘viral’ gaat op Facebook, dan weten we dat. Clicks zijn inkomsten en dat schept dus afhankelijkheden. Dat clarification document van Facebook met z’n guidance over wat er wel en niet kan, gaat dus een directe rol spelen bij wat Nederlandse media zullen laten zien. Met dank aan de techreus uit Californië. Kan deze foto ‘tot uitsluiting leiden’ of als intimiderend worden opgevat? Is dit beeld een ‘aanval’ op basis van ‘beschermde kenmerken van mensen’? Refereert dit aan minderwaardigheid, aan leeftijd, ras, gender, immigratiestatus, afkomst, etc. Facebook is dus bij mij op schoot gekropen en houdt nu ook mijn muis vast. Wil ik wel verplicht worden om in letterlijk iedere kopregel te bewijzen dat ik heus wel weet dat er ergens controverse over is? Dan maar geen Facebook. Van TomTom kon ik tenslotte ook af.