juridisch

Eén van de belangrijkste uitgangspunten in de journalistiek is die van hoor en wederhoor. De Raad voor de Journalistiek zegt hierover in de Leidraad het volgende: ‘Journalisten passen wederhoor toe bij personen die door een publicatie worden gediskwalificeerd, ook wanneer die personen hierin slechts zijdelings een rol spelen. Wie beschuldigd wordt, krijgt voldoende gelegenheid om, bij voorkeur in dezelfde publicatie, te reageren op de aantijgingen. Lees meer over Hoor en wederhoor

In civiele procedures betaalt de verliezende partij een vergoeding voor de advocaatkosten van de winnende partij. Hierbij moet een onderscheid gemaakt worden tussen ‘gewone’ procedures, waarbij het zogenaamde liquidatietarief geldt en zaken over intellectuele eigendomsrechten (zoals auteursrechten). Het liquidatietarief is een tarief dat door de wetgever als begrotingswijze is vastgesteld en in beginsel voor alle rechtszaken geldt. Per soort zaak geldt een basistarief dat vermeerderd wordt met het aantal proceshandelingen dat is verricht (dagvaarding, zitting, enzovoorts). Lees meer over Proceskosten

Een journalistiek embargo houdt in dat nieuwswaardige informatie pas na een bepaalde datum mag worden gepubliceerd. Lees meer over Journalistiek embargo

Niet alleen de uitspraken van geïnterviewden kunnen aanleiding zijn voor klachten en rechtszaken, ook de vraagstelling van de journalist kan soms tot problemen leiden. Dit speelde onder andere in de zaak van freelancejournalist Peter Olsthoorn, die jarenlang onderzoek deed naar de werkwijze van het telecombedrijf Pretium en haar banden met fondsenwerver Delphi. Hiervoor interviewde Olsthoorn verschillende instanties en organisaties. Lees meer over Suggestieve vraagstelling

In 2019 speelden twee zaken bij de Raad voor de Journalistiek over klachten naar aanleiding van persoonlijke verhalen. Een betrof een publicatie in De Groene Amsterdammer, de ander een publicatie op de website van het vakblad Boerderij. Derden klaagden erover dat zij niet gehoord waren naar aanleiding van uitspraken van de geïnterviewden. Lees meer over Verifiëren van uitspraken

Uitspraken van een geïnterviewde kunnen beledigend zijn voor anderen, onjuiste informatie bevatten of zelfs strafbaar zijn. Is de journalist dan gehouden om die uitspraken te verifiëren, nader onderzoek te doen of wederhoor toe te passen? Het antwoord op deze vraag, zoals zo vaak bij juridische kwesties, hangt af van de omstandigheden van het specifieke geval. Een heel belangrijke omstandigheid, zo niet de belangrijkste, is de neutrale boodschappersfunctie van de journalist. Lees meer over Boodschappersfunctie

Een gevoelig punt bij het journalistiek interview zijn citaten. Als een uitspraak tussen aanhalingstekens staat, wordt dat opgevat als de letterlijke weergave van wat de geïnterviewde heeft gezegd. Een citaat zonder aanhalingstekens kan niet worden beschouwd als een letterlijke weergave, maar bevat wel de strekking van wat de geïnterviewde heeft gezegd. In beide gevallen kan het voorkomen dat de geïnterviewde hierover klaagt omdat het niet zo gezegd of bedoeld was. Moet de journalist dan bewijzen dat het wel zo is gezegd? Lees meer over Bewijs van onjuist citeren

Een journalist mag in beginsel alles gebruiken wat tijdens een interview wordt gezegd, dat is de redactionele vrijheid die een journalist toekomt. Maar wat als iemand tijdens een interview ‘off the record’ zegt en dan iets zeer interessants of nieuwswaardigs vertelt? Mag dat dan toch worden gepubliceerd? Als de journalist instemt met het off the record doen van de uitspraak, dan is hij daar ook aan gehouden. Lees meer over Off the record

Een belangrijke bron van conflict bij interviews is het inzagerecht. Het is weliswaar gebruikelijk om een interview vooraf ter inzage te geven aan de geïnterviewde – ter correctie van feitelijke onjuistheden –, maar daaruit volgt geen correctierecht. Mensen willen een inzagerecht nog wel eens – wellicht bewust – ruim interpreteren. Dat werkt vooral ergernis en vertraging in de hand. Het duidelijk formuleren van de omvang van het inzagerecht kan dat voorkomen. Lees meer over Inzagerecht