(Foto)journalisten die een geschil hebben over het auteursrecht met een opdrachtgever hoeven niet langer naar de rechter, maar kunnen naar de Geschillencommissie Auteurscontractenrecht die sneller en zonder bijkomende kosten opereert. Deze geschillencommissie is op 1 oktober 2016 van start gegaan. De uitspraak van de geschillencommissie is bindend voor de partijen, tenzij een van hen binnen drie maanden nadat afschrift van de uitspraak van de commissie aan partijen werd verzonden, het geschil bij de rechter aanhangig heeft gemaakt.
De meningsverschillen kunnen gaan over bijvoorbeeld de billijkheid van het honorarium of voor de maker onredelijk bezwarende bepalingen in de overeenkomst. Beide partijen kunnen een geschil indienen. Voor exploitanten geldt dat zij zich dienen te registreren. De geschillencommissie kent ook de mogelijkheid voor makers om anoniem een geschil in te dienen.
Klacht indienen
Journalisten en fotojournalisten die een klacht willen indienen, moeten allereerst de andere partij op de hoogte brengen van het probleem. Is er na de klacht bij de andere partij geen oplossing gevonden, dan is de volgende stap om naar de Geschillencommissie Auteurscontractenrecht te stappen. De procedure van de geschillencommissie schrijft voor hoe je een klacht moet indienen. Dit kan digitaal of per post.
Bij de geschillencommissie kan alleen worden geklaagd als beide partijen daarmee instemmen. Vereist is dat de exploitant (meestal de beklaagde) is aangesloten bij de geschillencommissie.
Sinds haar instelling heeft de Geschillencommissie ACR slechts twee uitspraken gedaan. Uit het eindrapport naar aanleiding van de Evaluatie Wet Auteurscontractenrecht blijkt dat de voornaamste oorzaken daarvoor zijn: de door vrees voor blacklisting ingegeven geringe bereidheid van makers om zich tot de geschillencommissie te wenden en de nog geringere bereidheid van exploitanten om zich bij de commissie aan te sluiten.
Soorten geschillen
De geschillen kunnen gaan over:
- Een billijke vergoeding voor het werk van de maker;
- Een aanvullende billijke vergoeding, omdat het werk een bestseller is geworden of omdat de wijze van exploitatie van het werk bij het sluiten van de overeenkomst niet was voorzien;
- De ontbinding van de overeenkomst, omdat er geen of onvoldoende exploitatie van het werk plaatsvindt;
- De onredelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn van aanspraak op toekomstige werken van de maker;
- De onredelijkheid van bepaalde algemene voorwaarden van het contract.