De Kostgangers: het belang van durf en creativiteit voor podcasts

Veel beter kun je niet beginnen: met hun eerste verhaal wonnen De Kostgangers de VOJN-award voor de beste podcast van 2016. In 'Een voor allen en een paar voor zichzelf' onderzoeken Emans en Van der Wetering wat er gebeurt als je volledig op elkaar bent aangewezen. Dit doen ze aan de hand van het Groningse dorpje Huizinge, dat eind jaren ’70 geïsoleerd raakte door een enorme hoeveelheid sneeuw. ‘We hebben er onze ziel en zaligheid in gelegd’, aldus Emans.

Een voor allen en een paar voor zichzelf

Geert van der Wetering is bij de start van De Kostgangers eind 2015 al jaren werkzaam in de media, maar houdt zich meer bezig met tekst en video dan met radio. Daniëlle Emans heeft een heel andere achtergrond: ze is sociaal psycholoog en werkt als zelfstandig onderzoeker. In het prijswinnende verhaal komt Emans’ expertise duidelijk naar voren aan de hand van sociale dilemma’s. ‘Kies ik hier en nu voor mijn eigen voordeel of dan en straks voor het collectieve voordeel?’, zo introduceert onderzoeker Arjaan Wit het onderwerp. In dit geval gaat het om een overbelaste generator, die de inwoners van Huizinge dwingt hun stroomverbruik te matigen. Vertrouwen ze elkaar genoeg om hun eigen gedrag aan te passen? Door de deskundigheid van beide makers, ieder op hun eigen terrein, ontspint zich een fascinerend verhaal.

Karakteristieke stemmen

Op het moment dat het sociale dilemma wordt geïntroduceerd, heb je al een aantal Groningers horen spreken. Met name een van hen heeft een accent dat je direct aan de juiste regio kunt koppelen. Datzelfde geldt voor een aantal geïnterviewden in een ander Kostgangersverhaal. De documentaire “Foute Vrienden” richt zich duidelijk op het Limburgse Heerlen. Bovendien komt er nu een verhaal aan dat zich afspeelt in Zeeland. Dat is niet geheel toevallig, zegt Emans: ‘We willen met onze podcasts een beeld scheppen en zulke regio’s lenen zich daar goed voor. De karakteristieke stemmen maken het verhaal.’

Het effect van sounddesign

Maar voor De Kostgangers zijn goede stemmen alleen niet genoeg. Belangrijk is ook het manipuleren van audio en het spelen met geluid. ‘Als je kijkt naar wat er mogelijk is met sounddesign, is Radiolab ons grote voorbeeld. Radiolab is daar echt heel erg goed in.’ In hun workshop willen Emans en Van der Wetering dan ook tonen wat het effect kan zijn van sounddesign voor je verhaal. ‘Met fragmenten uit podcasts, niet alleen onze eigen, laten we horen wat werkt. En we gaan ter plekke met een montageprogramma kijken wat het effect is van de keuzes die je maakt. We willen ons richten op het creatieve aspect van ons werk: het maken van sfeer, "creating pictures in your head".’ Op deze manier willen De Kostgangers de vrijheid van podcasts benadrukken. ‘We hopen dat de aanwezigen na onze workshop gaan experimenteren met geluid, dat ze durven om audio te maken.’

Lees ook naar aanleiding van het Festival van de Journalistiek:

• Festival van de Journalistiek 2017 in Beeld
• 'Jonge journalisten hebben een enorme voorsprong'
• NVJ: Jonge journalist verkiest vast dienstverband boven freelance-praktijk
• 'Winnaars narratieve beurzen bekendgemaakt'
• Dionne Stax: ‘Wat vinden jongeren van het NOS Journaal?’
• Dewi Lammerding: 'Crossmediaal werken en 360 graden denken'
• Waarom jij naar de lezing over Blockchain moet komen (en je er misschien een baan aan overhoudt)
• VPRO-lab: zoektocht naar de verteltechnieken van de toekomst
• Wiebe de Jager: 'Voor dronejournalisten geldt een strengere gedragscode dan voor gewone journalisten'