Het is een prestigieuze prijs, de Roosevelt Four Freedom Award, die de Roosevelt Foundation jaarlijks in Middelburg uitreikt. De categorie Prijs voor Vrijheid van Meningsuiting is dit jaar toegekend aan de Turkse journalist Erol Önderoğlu (1969), ruim twintig jaar correspondent van Reporters sans Frontières (RsF) in Istanbul en redacteur van het onafhankelijke persagentschap Bianet. Het is de vraag of Önderoğlu de prijs op 16 mei zelf kan ophalen. Op 18 april moet hij opnieuw voor de rechter verschijnen wegens het ‘verspreiden van terroristische propaganda’.
Doorvechten voor persvrijheid in Turkije
dinsdag 3 april 2018
De toekenning van de prijs is een statement richting het land dat te boek staat als ‘de grootste gevangenis voor journalisten’. Erol rapporteerde in de afgelopen jaren in talrijke artikelen en columns over persvrijheidsschendingen en laat zich niet afschrikken door bedreigingen en opsluiting. Hij deed in 2016 mee aan een solidariteitscampagne voor de met sluiting bedreigde Koerdisch-gezinde krant Özgür Gündem. Elke dag leidden enkele gast-hoofdredacteuren de krant als steunbetuiging aan de redactie. Erol Önderoğlu nam op 18 mei 2016 een dag de staf over. Ruim een maand later werd hij samen met publicist Ahmet Nesin en mensenrechtenactiviste Şebnem Korur Fincancı opgepakt. Ze worden op 18 april berecht. Özgür Gündem is inmiddels gesloten.
Erol is een oude bekende van Röportaj, een Nederlandse stichting die ijvert voor meer persvrijheid in Turkije. Hij kwam in 2015 op haar uitnodiging naar Amsterdam om tijdens de Internationale Dag voor de Persvrijheid te vertellen over de stand van zaken in zijn land. ‘Journalisten worden structureel in diskrediet gebracht, waardoor een vijandig klimaat tegen de media ontstaat’, zei hij toen. Sinds de couppoging op 15 juli 2016 is het klimaat verder verslechterd. Massa-arrestaties, meer dan 130 sluitingen van kranten, websites, radio- en tv-zenders en gevangenisstraffen van een jaar tot levenslang tekenen de huidige journalistiek in Turkije. Pogingen tot onafhankelijkheid worden zwaar bestraft.
Namens de NVJ en Stichting Röportaj zal ik op 18 april de rechtszaak tegen Erol in Istanbul bijwonen. Uit solidariteit met deze vervolgde collega, die moedig doorvecht voor persvrijheid in Turkije. Ik zal hem vragen naar zijn visie op de toekomst van de Turkse journalistiek. En hem uitnodigen voor een bijeenkomst van Röportaj, NVJ en DIDF in mei, over het persklimaat in Turkije, waaraan hij hopelijk in vrijheid mag deelnemen.
Stichting Röportaj
Stichting Röportaj werd vanaf 2007 geleid door journalist Mehmet Ülger. Sinds zijn overlijden op 27 november 2017 is zijn vrouw Astrid van Unen interim-voorzitter.