‘Wettelijke garanties rondom onafhankelijke positie Wereldomroep’

vrijdag 27 januari 2012

De NVJ doet een klemmend beroep op minister Van Bijsterveldt van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om de onafhankelijkheid van de Wereldomroep vast te leggen, na de budgettaire verschuiving naar het ministerie van Buitenlandse Zaken. Journalistiek is een vak dat in vrijheid moet kunnen worden beoefend en redactionele onafhankelijkheid is daarbij van het allergrootste belang. Aldus de NVJ in een brief aan de minister.

De Wereldomroep krijgt jaarlijks voortaan 14 miljoen euro in plaats van 46 miljoen euro. De NVJ heeft weliswaar begrip voor de noodzaak van bezuinigingen maar betreurt de omvang daarvan. De NVJ noemt dit sociale en journalistieke kapitaalvernietiging. De omroep is één van de vijf meest invloedrijke internationale publieke omroepen, naast Deutsche Welle, BBC World Service, Voice of America en Radio France Internationale. De samenwerking tussen deze omroepen is gebaseerd op gemeenschappelijke waarden en inspanningen om de democratie, de persvrijheid en de rechten van de mens te versterken.

Beperkt budget
Met een beperkt budget van 14 miljoen euro moet de Wereldomroep zich in de toekomst concentreren op landen waar de persvrijheid beperkt is. De NVJ hecht eraan dat de redactionele onafhankelijkheid van de Wereldomroep na de budgettaire verschuiving naar het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gewaarborgd. Journalistiek is een vak dat in vrijheid moet kunnen worden beoefend en redactionele onafhankelijkheid is daarbij van het allergrootste belang, aldus de NVJ. Dan gaat het nadrukkelijk ook om de keuzevrijheid om bepaalde onderwerpen of aandachtsgebieden te kunnen kiezen, ongeacht de belangen van de geldschieter, in dit geval het ministerie van Buitenlandse zaken.

Wettelijk
Sinds de oprichting van de Wereldomroep in 1947 is de onafhankelijkheid wettelijk geregeld. Voor de geloofwaardigheid van de nieuwe Wereldomroep is het essentieel dat de journalistieke onafhankelijkheid wettelijk gegarandeerd blijft als de financiering wordt overgedragen aan het ministerie van Buitenlandse Zaken.
In Duitsland wordt de journalistieke onafhankelijkheid van Deutsche Welle beschermd door de wet, de Deutsche Welle Gesetz. De strategische plannen van Deutsche Welle worden goedgekeurd door het Duitse parlement, en niet door de overheid. De directeur-generaal van Deutsche Welle wordt geselecteerd door de Broadcasting Board, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van alle ‘sociaal relevante’ groepen, zoals politieke partijen, vakbonden, kerken en religieuze gemeenschappen, verenigingen etcetera. In Groot Brittannië is de journalistieke onafhankelijkheid gegarandeerd door middel van het Royal Charter for the BBC. Dit charter gaat zelfs verder dan de huidige Mediawet.

Publieke Omroep
Het nadrukkelijk vastleggen van de journalistiek onafhankelijke rol van de Wereldomroep is dus noodzaak, vindt de NVJ. Het is niet meer dan logisch om de Wereldomroep wettelijk en materieel onder te brengen binnen de Publieke Omroep, dus ook in de wijze van financiering.
Op die wijze zijn de journalistieke doelstellingen van de Wereldomroep het best gewaarborgd. Ook kan op die wijze optimaal geprofiteerd worden van de bij de NPO aanwezige technologische kennis en vice versa ook soepel door de publieke omroep gebruik gemaakt worden van de kennis, die de Wereldomroep met haar activiteiten genereert.
Een separate positie voor de Wereldomroep, rechtstreeks verbonden aan de begroting van Buitenlandse Zaken, doet geen recht aan de specifieke doelstelling, die met een werkelijk onafhankelijke Wereldomroep bereikt kan worden. Een Wereldomroep die speelbal kan worden van de wensen en behoeften van het ministerie van Buitenlandse Zaken en elke vier jaar opnieuw moet afwachten of er nog subsidiegeld beschikbaar is, dan wel actief moet gaan tenderen daarvoor, gaat in de optiek van de NVJ zijn doel voorbij.