Eerste bijeenkomst #JJDO2011

Social media & transparantie: ‘Don’t be stupid!’
Door Winny de Jong

De eerste bijeenkomst die NVJ Academy samen met NDP organiseert voor jonge journalisten die volgens een stimuleringsregeling werkzaam zijn (Plasterk of CAO), staat in het teken van social media en transparantie. In Villa Heideheuvel op het Media Park vertellen Sam van Buuren, Joran Polak en Stef van Grieken over social media, de risico’s van social media en datajournalistiek.

De serie bijeenkomsten voor jonge journalisten dagbladen en opiniebladen 2011 (#JJDO2011) wordt geopend door René van Zanten, algemeen directeur van het Stimuleringsfonds voor de Pers. ‘De eerste paar honderd jaar is er in ons vak niets veranderd,’ vertelt hij de volle zaal. ‘De komst van radio en televisie hadden nauwelijks invloed.’ Dit in tegenstelling tot de komst van internet. ‘Nu moeten traditionele media aanhechting vinden en houden met nieuwe media. Dan kan de journalistieke discussie weer gaan over inhoud, in plaats van vorm.’ De zaal knikt instemmend.

Is sociale media gebakken lucht? Social media-expert Sam van Buuren denkt van niet: ‘Het is geen revolutie, maar wel een extra dimensie in communicatie.’ Dat social media journalisten veel kunnen opleveren, blijkt al uit de reacties van de zaal. Zo was het verhaal ‘Kapper gaat concurrentie met macaroni te lijf’ zonder social media nooit ontdekt. Hoewel je social media volgens Van Buuren ‘gewoon moet uitproberen’, heeft hij nog wel een paar tips. ‘Doe niets online dat je offline ook niet zou doen; tweet alleen over jezelf; en laat applicaties je helpen bij je werk!’

Joran Polak, analist bij Certified Secure, houdt zich – in tegenstelling tot Sam van Buuren – bezig met de risico’s van internet en social media. ‘Alle informatie die via sociale netwerken wordt verzonden is in principe openbaar; de informatie staat in een systeem waar jijzelf geen controle over hebt.’ Uiteindelijk blijven Facebook, Google, Twitter commerciële bedrijven. Zo wordt het privacybeleid van Facebook regelmatig veranderd. Alle aanwezigen lijken het erover eens: je moet nadenken over wat je tweet. ‘Don’t be stupid,’ wordt er gemompeld.

Tijdens de lunch met soep en broodjes wordt er door de jonge journalisten een presentatie voorbereid: ‘Hoe kun je social media inzetten tijdens je werk?’ Verdeeld over zes groepen wisselt men ideeën uit over social media. Wat tweet je wel en wat niet? Moeten kranten alles direct online zetten? Hoe belangrijk is de grens tussen werk en privé? Aan de verschillende tafeltjes wordt flink gediscussieerd. ‘Lieke van den Krommenacker (Leewarder Courant) vindt het onderscheid tussen werk- en privé-tweets een lastig punt. ‘Moet ik dan tweeten met mijn eigen account of met het account van de deelredactie?’

Uit de presentaties blijkt dat social media goede middelen zijn voor marketing van redacteuren en bladen, en het halen en brengen van nieuws. Maar, zo blijkt uit de presentaties, geef niet te veel nieuws weg; houdt werk en privé gescheiden; en blijf loyaal aan je werkgever. ‘Logisch’, vindt Sander (Volkskrant), ‘eigenlijk zijn wij te jong voor deze discussie: social media is voor ons niets nieuws.’ Toch zijn de meningen verdeeld over hoeveel kranten online zouden moeten publiceren. Ana van Es (ook Volkskrant) denkt dat het voor kranten niet aantrekkelijk is alles online te publiceren: ‘Er gebeurt veel online, maar voorlopig levert het kranten nog niets op.’

De dag wordt afgesloten met een presentatie van Stef van Grieken. De medeoprichter van Het Nieuwe Stemmen en Hack de Overheid vindt dat journalisten zich laten piepelen. ‘In Nederland is het openbaar bestuur niet toegankelijk; wobben is een ramp. Jammer, omdat je zo moeilijk verhalen kunt maken van data.’ Terwijl de affaire rondom hypotheken en tussenpersonen tot stand kwam met data. Er zijn toen gegevens uit het kadaster met verkoopprijzen vergeleken. ‘Door meer nerd te worden, kun je dit soort verhalen maken. Misschien is het wel de redding van de journalistiek!’ De zaal ziet mogelijkheden en komt meteen met eigen suggesties: ‘Misschien kunnen we Cito-toets scores vergelijken met inkomen.’ Na afloop worden er kaartjes uitgewisseld en is het tijd voor de borrel. Als het aan de jonge journalisten ligt, hebben sociale media en datajournalistiek de toekomst. Maar, don’t be stupid!