Jammer van al die media-aandacht voor de internetheffing want het rapport De Volgende Editie bevat meer dan dat. Volgens Trouw-hoofdredacteur Willem Schoonen springen twee praktische voorstellen uit het rapport er met name uit: het vormen van een gezamenlijk distributienetwerk en de samenwerking tussen publieke omroep en printmedia. De NVJ en de Nederlandse Dagbladpers (NDP) organiseerden woensdag een debat naar aanleiding van het advies van de commissie Brinkman.
Een van de kernpunten van het rapport De Volgende Editie is dat het nieuws niet gratis is. ‘Het gaat niet om het redden van kranten maar om het redden van de journalistiek.’ Aldus Piet Bakker, Lector Cross Media Content aan de Hogeschool Utrecht en hoofddocent bij communicatiewetenschap UvA.
Ook Frank Volmer, directeur Telegraaf Media Nederland, verdedigt de onafhankelijke journalistiek. ‘We hebben het hier wel over het handhaven van de journalistiek op de lange termijn’
Volgens Kees Spaan (voorzitter NDP), focust het rapport op de problematiek in de dagbladsector en worden 17 aanbevelingen genoemd. Het is aan de minister om snel te handelen. Kritiek heeft hij ook: ‘Voor wat betreft de contentverhandeling worden we met een kluitje in het riet gestuurd.’ Journalist Marloes Elings verbaast zich er over dat uitgevers nu roepen dat journalistiek niet gratis is, terwijl stukken van freelancers jarenlang zonder betaling op het web zijn gezet. Volgens Kees Spaan zijn daar contracten voor en is er de stichting Nieuwswaarde.
Maar dan gaat vaak wel om ondeugdelijke contracten, reageerde Thomas Bruning.
Kamerlid Joop Atsma (CDA) voelt niets voor een generieke internetheffing maar ook hij vindt dat er meer naar de auteursrechten moeten worden gekeken.
Hoofdredacteur Rimmer Mulder, lid van de commissie Brinkman, vindt het grote probleem daarbij dat het nieuws zo snel wordt verspreid op internet dat het auteursrecht op grove wijze wordt geschonden. ‘Begin dus met een algemene heffing. En wat is nou lastenverzwaring als je ’t hebt over twee euro.’
De NVJ ondersteunt de internetheffing. Niet vanwege het overeind houden van de kranten maar vanwege de bewustwording dat nieuws niet gratis is. ‘Met een heffing alleen ga je het nog niet redden, maar het zou een beginpunt kunnen zijn’, aldus Thomas Bruning.
In het rapport van de commissie Brinkman is kort aandacht voor de positie van het ANP. Een aantal klanten zou overwegen het contract op te zeggen, waardoor de kwaliteit van de nieuwsdienst in gevaar komt. De overheid kan beter het ANP gaan subsidiëren dan dat de publieke omroep, en dan vooral NOS Nieuws, een eigen nieuwsdienst opzet.Aldus Joop Atsma. ‘Als we vinden dat journalistiek tot in de haarvaten van de samenleving gewaarborgd moet blijven, dan is de publieke functie van het ANP veel interessanter.
De voorkeur van Erik van Gruijthuijsen, directeur/hoofdredacteur van het ANP, is samen te werken met de publieke omroepen.’ Zijn voorstel is dat de publieke omroep zijn ruwe beeldmateriaal gratis in een beeldbank van het ANP stopt en dat zowel kranten, websites als andere tv-omroepen daar uit kunnen putten.
Henk Hagoort, voorzitter van de Publieke Omroep, wil zo ver niet gaan. ‘We leveren niet het ruwe materiaal. Daar zitten auteursrechten op. Wel willen we afgemonteerde onderwerpen ter beschikking stellen. Daar kunnen anderen dan ook fragmenten uit halen.’
De acht miljoen die minister Plasterk Plasterk inzet om innovatie van de dagbladsector te redden is niet de redding, daarover was de commissie Brinkman het aan het begin van hun onderzoek snel eens. ‘Je gaat niet de sector redden door er alleen geld in te pompen’, aldus Bart Brouwers (hoofdredacteur Spits), een van de leden van de commissie. ‘Maar met welk rapport we ook zouden komen, we zouden nooit iedereen tevreden kunnen stellen. We kunnen nooit dé oplossing geven.’