De groei van text messages, iPhone, twitter, Google, kortom de macht van de getallen verandert niet alleen de mediawereld, maar de hele wereld. Aldus Fred van der Ende, Business Development Manager Apple afgelopen zaterdag tijdens de bijeenkomst “Veranderingen in de media-industrie” van de sectie NVJ Fotojournalisten.
We leven in het digitale convergentie tijdperk, de tijd dat alles en iedereen verbonden is met elkaar. De content ervoor is beschikbaar en kan via krant, video, podcast of internet worden verspreid. Het Internetprotocol maakt het mogelijk dat alle netwerken met elkaar kunnen communiceren. En het accepteren van nieuwe apparaten en toepassingen gaat steeds sneller. Deed de Sony Walkman er veertien jaar over om de top te bereiken, iPhone bereikte in 74 dagen 1 miljoen verkopen, de iPhone 3GS deed er zelfs maar een dag over, aldus Van der Ende. Het gevolg van de nieuwe platforms is een nieuw fenomeen: social media. ‘We zijn niet alleen meer consumenten, maar ook producenten geworden die materiaal verspreiden via YouTube, Hyves, Facebook en weblogs.
Door alle veranderingen veranderen oude gebruiken. In de jaren tachtig werd nog 23 uur per week naar de radio geluisterd, tegenwoordig is dat 8 uur. Het totaal aantal krantentitels is 2777, tegenover 1 miljard websites. Een gevolg van die snelle veranderingen is dat er een waterscheiding ontstaat van mensen die voor 1980 zijn geboren, de digitale immigranten die niet zijn opgegroeid met internet maar er wel gebruik van maken, en de mensen die na 1980 zijn geboren, de digitale natives. De leeftijdsgroep tussen de 18 en 26 jaar maakt meer gebruik van internet dan dat ze televisie kijkt. Als er al televisie wordt gekeken, gebeurt dat via internet.
Het schokkende van het mediagebruik, zegt Van der Ende, is dat printmedia in geen enkele leeftijdsgroep nog interessant aanwezig is. Alle media kampen volgens Van der Ende met teruglopende budgetten en hij verwacht dat mediabudgetten steeds meer naar internet zullen worden overgeheveld. Bijzonder somber is hij over de krant. ‘De krant is dood en we weten het. Er is zelfs een site die de stand bijhoudt: Newspaper Death Watch.’
Niettemin zijn er titels die niet meer vanuit print denken maar vanuit het digitale platform, waarvan de krant een onderdeel is. Een mooi voorbeeld vindt hij The Daily Telegraph die zelfs daarvoor een medialab heeft ingericht. ‘Nog teveel kranten hebben hun internetredactie op zolder en betrekken die niet bij de krant terwijl je juist zoveel samen kunt doen.’
Door de komst van de digitale convergentie komen oude verdienmodellen op losse schroeven komen te staan. Er zijn geen dure studio’s meer nodig om audio op te nemen, je maakt gewoon gebruik van je laptop. Ook marketingafdelingen zetten de nieuwe technieken in. Een fietsfabrikant maakt niet per se meer een folder maar toont op zijn website filmpjes. Unilever maakt een mooie site over Axe en gebruikt daarnaast Facebook.
‘Thed Lenssen verwoordt het als volgt: we zijn een Nikkelen Nelis geworden, we kunnen alles en we kunnen het goedkoop. Terwijl de content interessant blijft.’ Ook voor fotografen ziet Van der Ende kansen: werk kan veel sneller gesorteerd, geshared en gepubliceerd worden. Je portfolio is nu al te zien via iPhone.’
Hoe uitgevers geld verdienen aan internet is nog steeds een worsteling, aldus Van der Ende. Er zijn inmiddels wel mogelijkheden, zoals micro payments, sms’jes bij breaking news, exclusief nieuws voor subscribers of kortlopende abonnementen. Hoe je het wendt of keert, luidt zijn boodschap, je zult als mediamaker op een of andere manier mee moeten in die veranderingen.