Een nieuwe aanbestedingswet moet er voor zorgen dat overheidsopdrachten ook voor kleine ondernemers bereikbaar worden. De verwachting is dat het wetsvoorstel volgend jaar zomer in werking treedt. Nu al zijn er mogelijkheden voor zzp’ers om zich in te schrijven via zogenoemde marktplaatsen waar vraag en aanbod samenkomen.
Sinds de invoering van de Europese aanbestedingsregels lukte het twee jaar geleden een Zeeuwse ondernemer om een Europese aanbesteding binnen te halen. De zzp’er mocht een driejarig communicatietraject voor Rijkswaterstaat uitvoeren voor een bedrag van 350.000 euro. De ondernemer haalde er de landelijke media mee. Begrijpelijk, want inschrijven op een aanbesteding door een zzp’er was tot nu toe bijna ondoenlijk. Een kleine ondernemer kan bijvoorbeeld niet voldoen aan bepaalde omzeteisen of wordt uitgesloten omdat er niet eerder een overeenkomstig project is verricht. Doorgaans gaan grote bureaus er dus vandoor met de overheidsopdrachten en vervolgens schakelen zij weer zzp’ers in, maar dan wel tegen hoge bureaumarges. Dat de betreffende communicatieadviseur zijn aanbesteding toch binnen wist te slepen, kwam door zijn scherpe prijs-kwaliteitverhouding en zijn lage overheadkosten. Dankzij zijn netwerk kon hij bovendien de vereiste continuïteit garanderen.
Het kan dus wel. Belangenorganisaties van zzp’ers en mkb’ers pleiten al jaren voor meer toegang voor aanbestedingsopdrachten voor hun achterban. Zij vinden het aanbestedingsbeleid nu veel te vrijblijvend en te onvriendelijk voor kleine ondernemers. Ze worden tegemoetgekomen, zo lijkt het, met de nieuwe aanbestedingswet. In juni jongstleden stemde de ministerraad in met het wetsvoorstel.
Het grote probleem op dit moment nog is dat verschillende opdrachten tot een megaklus wordt geclusterd zodat de kleine ondernemer geen schijn van kans maakt. Organisaties, zoals MKB-Nederland, vrezen dat door nog scherpere prijsstellingen die clustering alleen maar zal toenemen. Met een wettelijk kader moet er meer sturing komen op kwaliteit. In de nieuwe wet wordt ondermeer geregeld dat aanbestedende diensten geen onredelijke eisen mogen stellen aan het bedrijfsleven. Hiervoor wordt een gids proportionaliteit opgesteld. Opdrachten moeten voortaan dusdanig worden vormgegeven dat zij ook bereikbaar worden voor MKB-bedrijven. Aanbestedende bedrijven worden er toe bewogen om zich te beraden over clustering van opdrachten. Verder moeten meer uniforme afspraken worden gemaakt en moet er een laagdrempelige klachtencommissie voor ondernemers worden ingesteld. De verwachting is dat het wetsvoorstel op 1 juli 2011 in werking zal treden.
Hoewel sceptici de wet nog steeds te vrijblijvend vinden, is de wet goed nieuws voor de zzp’er. Overigens zijn er nu al mogelijkheden voor zzp’ers om direct samen te werken met opdrachtgevers zonder tussenkomst van intermediairs en dat is via een marktplaatsconcept. Opdrachtgevers kunnen hun vraag bekendmaken, leveranciers kunnen zich aanmelden. Zo is het UWV gestart met UWV Marktplaats. Ook de politie Amsterdam-Amstelland heeft een dergelijk initiatief: IPNW Marktplaats (Inkoop Politie Noord-West).
Zzp’ers die het overzicht willen bekijken van de aanbestedingen van de Nederlandse overheid kunnen terecht op www.aanbestedingskalender.nl. Deze site publiceert
(voor)aankondigingen en gunningen van aanbestedingen. Hier zijn ondermeer opdrachten te voor media- en publiciteitscampagnes te vinden of communicatieadviestrajecten. Vanaf zomer 2011 zullen aanbestedende diensten hun opdrachten aankondigen via de website TenderNed.nl.