Ton Heerts, voorzitter van de FNV, heeft wat betreft zijn uitspraken over de zelfstandigenaftrek niet namens de NVJ gesproken. In een interview met Het Financieele Dagblad (FD) zegt hij dat het ‘mes in de zelfstandigenaftrek’ moet worden gezet. Deze uitspraak is opmerkelijk omdat de NVJ samen met FNV KIEM op 1 juni de Hoorzitting Zelfstandigenaftrek organiseerde. Toen bleek dat er geen Kamermeerderheid is voor de afschaffing van de zelfstandigenaftrek.
Hoorzitting
Dankzij de hoorzitting – waaraan Tweede Kamerleden Ed Groot (PvdA) en Erik Ziengs (VVD) deelnamen – werd helder of dit kabinet aan de aftrek wil blijven tornen. Dit is na maanden touwtrekken tussen beide partijen niet langer het geval. Ook D66-Tweede Kamerlid Steven van Weyenberg liet weten zich voor de zzp’er in te willen zetten. Ton Heerts was voor de hoorzitting zelfstandigenaftrek’ uitgenodigd. In verband met een verblijf in het buitenland schoof hij FNV-bestuurder Edwin Bouwers naar voren. Bouwers liet tijdens de hoorzitting weten dat de zelfstandigenaftrek een belangrijk instrument is voor zzp’ers, dat niet mag worden wegbezuinigd.
Petitie
De uitspraak van Heerts is des te opmerkelijker omdat de FNV zich achter de petitie voor behoud van de zelfstandigenaftrek schaarde. In 2013 was er sprake dat er 500 miljoen euro op de zelfstandigenaftrek zou worden bespaard. De FNV ageerde hier openlijk tegen. Daarnaast lanceerden de NVJ, FNV KIEM, Platform Makers en Kunsten’92 in maart van dit jaar opnieuw een petitie omdat dit kabinet aankondigde aan de zelfstandigenaftrek te willen tornen.
Schijnzelfstandigheid
De NVJ zal Ton Heerts persoonlijk laten weten dat zij zich distantieert van zijn uitspraken. De NVJ kan zich overigens op één punt wel verenigen met het standpunt van Heerts en dat is de aanpak van de problematiek rond de schijnzelfstandigheid, zoals die bestaat in de zorg, bouw en post (10 tot 15 procent van de zelfstandigen). Maar niet via beperking of afschaffing van de zelfstandigenaftrek.
Compensatie
De zelfstandigenaftrek is geen cadeau van de fiscus maar is in 1984 permanent ingevoerd ter compensatie. Zzp’ers kunnen, anders dan werknemers, niet fiscaal gunstig sparen voor pensioen en zijn ook niet automatisch verzekerd voor arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid. Voor zelfstandigen in de journalistiek is de zelfstandigenaftrek een belangrijke tegemoetkoming. Deze aftrekpost op de winst uit onderneming bedraagt momenteel € 7.280 per jaar en bij een belastingtarief 1e schijf - (inkomen tot € 20.000) van 37 procent én een premie zorgverzekeringswet van 5,65 procent - betekent dit een belastingvoordeel van € 3.100 per jaar. Ruim 60 procent van de (foto)journalisten genereert een inkomen van gemiddeld €24.000,- netto, is gebleken uit onderzoek van Pyrhulla uit 2013.
In de journalistiek werkt ruim 50 procent als zelfstandige journalist - voor fotojournalisten is dit zelfs 98 procent - en dit percentage zal de komende jaren toenemen doordat mediaorganisaties steeds meer werk willen uitbesteden. In deze sector zijn er nauwelijks vaste banen te krijgen. Zelfstandige journalisten creëren primair een baan voor zichzelf. Afschaffing van de zelfstandigenaftrek raakt de vele zelfstandigen in de journalistiek zwaar in hun inkomen. Ze verdienen al weinig en daarvan moeten ze meer belasting en premies gaan betalen. Bovendien heeft afschaffing of beperking van de zelfstandigenaftrek ook effect op de hoogte van toeslagen en andere inkomensafhankelijke regelingen. Afschaffing van de zelfstandigenaftrek kan tot 25 procent oplopen, dit percentage kan tot 40 procent oplopen als de gevolgen van de toeslagen worden meegenomen.
De petitie ‘Handen af van de zelfstandigenaftrek’ van de NVJ en FNV KIEM is met de uitspraken van Ton Heerts weer actueel geworden. De NVJ roept alle zzp’ers en Ton Heerts in het bijzonder op om deze te ondertekenen. De petitie zal na het verschijnen van het Interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) onderzoek naar zzp’ers worden overhandigd aan Tweede Kamerleden. Het onderzoek wordt deze maand nog verwacht.
Dit vindt zij omdat:
Voor zelfstandigen in de journalistiek is de zelfstandigenaftrek een belangrijke tegemoetkoming. Deze aftrekpost op de winst uit onderneming bedraagt momenteel € 7.280 per jaar en bij een belastingtarief 1e schijf - (inkomen tot € 20.000) van 37 procent én een premie zorgverzekeringswet van 5,65 procent - betekent dit een belastingvoordeel van € 3.100 per jaar.
Ruim 60 procent van de (foto)journalisten genereert een inkomen van gemiddeld €24.000,- netto (Pyrhulla onderzoek 2013).
In de journalistiek werkt ruim 50 procent als zelfstandige journalist - fotojournalisten 98 procent - en dit percentage zal de komende jaren toenemen omdat mediaorganisaties steeds meer werk willen uitbesteden. In deze sector zijn er nauwelijks vaste banen te krijgen. Zelfstandige journalisten creëren primair een baan voor zichzelf.
Met de voorgenomen afschaffing van de zelfstandigenaftrek worden dus vele zelfstandigen in journalistiek zwaar in hun inkomen getroffen. Ze verdienen al weinig en daarvan moeten ze meer belasting en premies gaan betalen. Bovendien heeft afschaffing of beperking van de zelfstandigenaftrek ook effect op de hoogte van toeslagen en andere inkomensafhankelijke regelingen.
Afschaffing van de zelfstandigenaftrek kan tot 25 procent oplopen, dit percentage kan tot 40 procent oplopen als de gevolgen van de toeslagen worden meegenomen.
De zelfstandigenaftrek is geen cadeau van de fiscus maar is in 1984 permanent ingevoerd ter compensatie. Zzp’ers kunnen anders dan werknemers niet fiscaal gunstig sparen voor pensioen en zijn ook niet automatisch verzekerd voor arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid.
Zzp’ers zouden als zelfstandigen gaan werken vanwege de fiscale voordelen. In de journalistiek ben ik deze calculerende zzp’ers niet tegengekomen.
Zelfstandige journalisten zijn voor alles sociaal bewogen en maatschappelijk betrokken. Ondanks de lage tarieven en het slechte perspectief doen zij er alles aan om het hoofd boven water te houden. Ze financieren zelf journalistieke producties door commerciële opdrachten aan te nemen. Ze doen het omdat zij de waakhondfunctie van de journalistiek belangrijk vinden en hiermee dienen zij onze democratie.
Dit wil zij doen door de zelfstandigenaftrek te beperken. Dit terwijl de prognoses zijn dat in een periode van tien jaar het aantal zelfstandigen zal toenemen met 1 miljoen (CBS).
De vraag die het kabinet zich moet stellen is dus niet hoe zij zelfstandigheid gaat ontmoedigen, maar hoe zij het ondernemerschap gaat faciliteren. Dit kabinet zou er goed aan doen om deze vraag centraal te stellen in haar beleid. Al is het maar omdat het een illusie is om te denken dat je meer vaste banen creëert door zzp-schap te ontmoedigen. Er zijn namelijk in de journalistiek geen vaste banen te vergeven.
De NVJ roept daarom dit kabinet op om beleid te ontwikkelen dat gebaseerd is op de realiteit – namelijk een groeiend aantal zelfstandigen – en om er alles aan te doen om het ondernemerschap van zelfstandige journalisten te faciliteren.
De NVJ roept dit kabinet op om naar Belgisch model een fiscaal vriendelijke behandeling voor creatieve zelfstandigen door te voeren. Het Belgische systeem heeft een zeer gunstig fiscaal regime van 15 procent inkomstenbelasting waar alle auteursrecht gerelateerde inkomsten (100 procent van de journalistieke arbeid) onder vallen. De overheid zou hier heel gericht de creatieve sector mee stimuleren.