Reactie op advies Commissie Borstlap: NVJ wil flextoeslag ook voor zelfstandige (foto)journalisten

foto: Commissievoorzitter Hans Borstlap (Marco Okhuizen/HH)

Daarbij is van grote waarde dat Borstlap, in navolging van de WRR, erkent dat de flexibilisering is doorgeschoten, ten koste van een aantal groepen werkenden. Helaas haalt Borstlap daarbij in een deel van haar aanbevelingen deze constatering zelf weer onderuit: doorgeschoten flexibilisering los je niet op door fundamentele onderdelen van een vast contract op losse schroeven te zetten.

Bovendien is er om een evenwichtige situatie op de arbeidsmarkt te bereiken, meer nodig dan het versterken van de positie van flexkrachten. Ook de positie van zzp’ers dient eerst versterkt te worden, vóórdat fiscale faciliteiten worden afgenomen.

Flextoeslag

Als het aan de Commissie Borstlap ligt dan wordt flexwerk ingeperkt en fors duurder dan vast. De commissie wil dat flexwerk alleen voor piekmomenten wordt ingezet en wil door een forse ‘flextoeslag’ het aantal flexwerkers (nu 38 procent) stevig inperken.  De NVJ vindt dit een goed voorstel dat de onrechtvaardige positie van flexkrachten in de mediasector, met name bij de publieke omroep een veelvuldig voorkomend probleem, kan verbeteren.

De NVJ staat ook positief tegenover het persoonlijke ontwikkelbudget voor alle werkenden, dat de commissie bepleit. Ook is het een goede zaak dat de commissie payrolling, contracting en detachering wil verbieden.

Minder positief is de NVJ over de voorstellen voor zelfstandigen: zij moeten verplicht gaan bijdragen aan een nieuw sociaal stelsel, zonder dat hen een stevigere onderhandelingspositie of houvast in redelijke tarieven wordt verschaft.

Door hen fiscaal gelijk te stellen aan werknemers zouden zij onder andere de zelfstandigenaftrek verliezen, een onmisbare fiscale basis voor veel zelfstandige (foto)journalisten. De NVJ vindt dan ook dat het wegvallen van de fiscale voordelen voor zzp’ers gecompenseerd dient te worden door een flextoeslag voor zzp’ers. Opdrachtgevers zouden verplicht moeten worden deze flextoeslag te betalen, bovenop de cao-salarissen. Anders blijft concurrentie op loon nog steeds mogelijk, zeker in de mediasector. 

Concurrentie op loon  

Zelfstandige (foto)journalisten hebben nauwelijks een onderhandelingspositie en kunnen bij de huidige tarieven verplichte verzekeringen niet doorberekenen aan mediaorganisaties of overheid. Mediabedrijven en overheid leggen eenzijdig tarieven en voorwaarden op aan zelfstandige (foto)journalisten. Zolang zelfstandigen in onze sector niet in staat zijn zelf een eerlijk tarief uit te onderhandelen, is een aanpak van fiscale voordelen voorbarig.

De NVJ vindt het terecht dat flexibele arbeidskrachten duurder worden maar vindt dat zzp’ers een toeslag op het cao-uurtarief moeten krijgen. Alleen als naast flexwerkers ook zzp’ers duurder worden en hierin een volwaardige onderhandelingspositie hebben, kunnen werkgevers niet meer concurreren op loon.  Social dumping blijft nu mogelijk door zzp’ers niet gelijk te schakelen aan flexwerkers.

Volgens NVJ-secretaris Zelfstandigen, Rosa García López, is het advies van de commissie-Borstlap een uitgelezen kans om de positie van zelfstandige (foto)journalisten te verbeteren. ‘Het is prima dat de commissie-Borstlap alle werkenden gelijk wil beschermen en behandelen door ze bijvoorbeeld fiscaal gelijk te stellen. Hier moet dan wel dezelfde bescherming tegenover staan. Doordat in de mediasector sprake is van volstrekt ongelijke machtsverhoudingen is het op dit moment onmogelijk om een redelijk tarief af te dwingen voor zelfstandigen. Borstlap houdt in zijn advies geen rekening met deze bijzondere omstandigheid’, meent García López.

50 procent opslag op cao-uurloon

Borstlap laat een kans liggen om in kwetsbare sectoren een houvast te bieden die ervoor kan zorgen dat zelfstandigen een redelijk tarief kunnen verdienen. De NVJ vindt een opslag van 50 procent op het cao-uurloon – net zoals in de Architecten cao waar een toeslag van 50 procent voor zzp’ers wordt berekend – een voorwaarde om zelfstandigen te beschermen. Pas als deze opslag geldt kan je zzp’ers verplichten om zich te verzekeren. Deze opslag is nodig om hun premies zelf te kunnen betalen’, aldus García López.

Zonder collectieve afspraken – een bodem in de vorm van cao-afspraken – zullen opdrachtgevers werknemers en flexwerkers tegen elkaar uitspelen en blijven concurreren op loon. Het is aan mediaorganisaties om een ander model te kiezen en om in navolging van de architecten en toneel- en dansgezelschappen een cao af te sluiten voor (foto)journalisten’, aldus García López.