Bart Maat: ‘Elk bedrijf heeft de verantwoordelijkheid freelancers fatsoenlijk te betalen’

De fototarieven zijn in de afgelopen jaren in het beste geval gelijk gebleven, dat wil zeggen niet geïndexeerd, of in het slechtste geval omlaaggegaan. Bart Maat heeft een duidelijk verhaal: elk bedrijf dat met freelancers werkt, of dat nu fotografen zijn, ict’ers of zorgprofessionals, heeft de verantwoordelijkheid om mensen een fatsoenlijk uurtarief te betalen, zodat ze ten minste een arbeidsongeschiktheidsverzekering kunnen afsluiten, of voor een normaal pensioen kunnen sparen. ‘Als je die verantwoordelijkheid als bedrijf niet neemt, breng je niet alleen de mensen in problemen, maar ook de beroepsgroep en uiteindelijk is dit ook voor het bedrijf zelf slecht. Dit is er aan de hand in de fotojournalistiek. Ik doe graag mee aan de actie om die bedrijven op hun verantwoordelijkheid te wijzen.’

Hoe hoog is de nood?

‘Ik zie dat steeds meer fotojournalisten dingen erbij gaan doen en dat fotojournalistiek langzamerhand een bijbaan wordt. Het vak fotojournalistiek dreigt te verdwijnen en dat mag niet gebeuren. In die zin is de nood heel hoog. En ik denk dat de financiële nood voor sommige fotografen ook heel hoog is. Zeker voor degenen die afhankelijk zijn van fotojournalistiek. Het is niet alleen jammer van dit mooie vak, maar het is ook risicovol in deze tijden van nepnieuws. Je kunt beelden heel makkelijk manipuleren. Daarom is het zo noodzakelijk dat dit vak wordt uitgeoefend door fotojournalisten die weten hoe ze daarmee om moeten gaan. Integere journalisten; ik denk dat dat echt belangrijk is.’

Je hebt inmiddels een flink aantal fotografen hierover gesproken; hoe is de stemming?

‘De meerderheid is het erover eens dat de tarieven te laag zijn en vinden het heel erg dat het vak op deze manier dreigt te verdwijnen. De situatie dwingt veel fotografen ertoe om steeds meer voor bedrijven en overheden te gaan werken, naast de pure fotojournalistiek. Wat ik nu zie gebeuren is dat veel fotografen willen vechten voor betere tarieven, maar er zijn ook sommige fotografen die stoppen met het vak. Dat vind ik bijzonder jammer. Daarom roep ik zoveel mogelijk collega’s op om deze boodschap af te geven aan mediabedrijven en persbureaus. Zorg dat de tarieven omhooggaan.’

Wat zeg je tegen fotografen die huiverig zijn om mee te doen?

‘Ik kan me goed voorstellen dat er fotografen zijn die bang zijn om hun opdrachtgever kwijt te raken, zeker als je in een afhankelijke positie zit. Maar ik denk echt dat als je met z’n allen een statement maakt, dat opdrachtgevers ons verhaal zullen gaan begrijpen. Ik kan me niet voorstellen dat zij er één fotograaf uit zullen uit pikken om vervolgens de samenwerking stop te zetten. Dit is geen boodschap aan beeldredacteuren die de fotografen inhuren. Dit is een boodschap aan degenen die de tarieven bepalen.’

Hoor je ook geluiden aan die kant?

‘Niet van de uitgevers, wel van de beeldredacteuren. Ook zij delen onze zorgen om de lage tarieven.’

Je hebt de rol op je genomen om als een van de woordvoerders op te treden. Is dat een gewaagde rol?

‘Dat beeld heb ik totaal niet. De dingen die ik zeg, bespreek ik ook met mijn opdrachtgevers. Ze weten hoe ik erover denk. De acties gaan bovendien niet alleen over mijn opdrachtgevers, maar over de fotojournalistiek in het algemeen en zelfs nog breder: het is makkelijk om de tarieven bij zzp’ers te verlagen omdat zij niet verenigd zijn. Daarom ben ik zo blij met deze actie. De fotografen zijn nu wel een keer verenigd en laten gezamenlijk van zich horen.’

Inmiddels staat de teller op 225 fotojournalisten die meedoen aan de actie

‘We zijn nu al het streefgetal van 200 voorbij, dit is werkelijk uniek. Met fotografen heb ik dit nog nooit meegemaakt. Ik hoop dat er nu eindelijk geluisterd gaat worden en ben van mening dat deze acties echt kunnen leiden tot betere tarieven. En dat opdrachtgevers onze eisen accepteren. Ik ken geen enkele fotojournalist die een dikke BMW rijdt; ik ken wel heel veel fotojournalisten die onverzekerd zijn. Die dikke BMW gaat niet gebeuren en hoeft ook niet, maar een hoger tarief zorgt er wel voor dat zij zich goed kunnen verzekeren.’

Wat ga je de komende dagen en weken doen?

‘Ik ga heel veel collega’s bellen en zorgen dat ze meedoen aan de actie. Ik ben aanwezig bij de start van de actie, op dinsdag 15 januari in Houten en zal daar vertellen aan de aanwezige fotografen waarom ik meedoe en hoop dat ook de fotografen die nu nog twijfelen meedoen.’