Geen geld + geen interesse = geen politieke verslaggeving

(Foto: Redichemse Waard, George Burggraaff)

Afgelopen maart gebeurde dat in een regionaal dagblad met een artikel over omstreden slibstort in natuurgebieden. Een royale ankeiler, binnenin een spread, inclusief enkele kaders. Goed werk van die krant, zou je zeggen.

Het was zeker een mooie productie. Maar er kwam geen dagbladjournalist aan te pas. Het verhaal was opgetekend door een zelfstandig onderzoeksjournalist 'van buiten'. Hij ontving het 'normale' Persgroep-tarief, 13 cent per woord. 'Plus wat extra's, maar dan moet je denken aan tientjeswerk,' aldus een ingewijde. Zo veel werk voor een vergoeding van, wat zal het zijn, 300 euro? Nee dus, de journalist stortte zich op het beladen onderwerp in opdracht van een stichting die nog een bedragje over had van een kortstondig journalistiek experiment. Met deze zekerheid op zak hengelde hij met succes een bijdrage binnen van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Al met al leverde het hem een duizendje of vijf op, gokken we.

Arbeidsintensieve klus

Het is geen discussiepunt dat een arbeidsintensieve klus naar waarde wordt gehonoreerd. Wel dat deze werkwijze de armoede binnen de regiojournalistiek onderstreept. Zo'n beladen item, met hoofdrollen voor onder andere gemeente, Rijk, grondeigenaar en baggeraar, hoor je natuurlijk als redactie op te pakken, al dan niet samen met een ter plaatse goed ingevoerde medewerker. Maar de krant kan of wil niet, in elk geval doet het niet.

Vrij spel voor politiek en bestuur

Vaste medewerkers van krimpende redacties laten zich niet zien in de lokale politieke arena wegens prioriteiten elders. Freelancers wagen zich er evenmin aan want er is geen budget. Al jaren hebben in 'onze' middelgrote gemeente met erkende grotestadsproblematiek politiek en bestuur vrij spel. De perstafel is leeg, persgesprekken zijn geschrapt, bekende dossiers blijven onaangeroerd en nieuwe komen niet boven water omdat niemand er achteraan zit. Wat bestuur en politiek communiceren wordt kritiekloos geabsorbeerd, slechts in een enkel geval klinkt iets wat op een lastig vraagje lijkt.

De tijd waarin de gezamenlijke pers een heel college, onvrijwillig wat de laatste betrof, naar de uitgang begeleidde na een spannend pokerspel, komt nooit meer terug.

Of zien we het te somber in?

Solidariteit ontbreekt

Pijnlijk is dat de penibele financiële positie van de 13-centswerkers mede mogelijk is gemaakt door het ontbreken van iedere vorm van solidariteit van journalisten in vaste dienst. Alsof het om twee totaal gescheiden werelden gaat. Waarom komen journalisten in vaste dienst wel in het geweer als bij de salarisonderhandelingen er een procent minder haalbaar lijkt dan gedacht en niet als hun broeders en zusters van de vrije markt met tientallen procenten worden gekort. Is solidariteit te organiseren?

Wanneer houden vaste diensters op met de andere kant op kijken?

Wie gaat het doen?

Het verschralen van lokale politieke verslaggeving (laat staan de waterschappen, daar beginnen we al helemaal niet over) is al eerder en vaker vastgesteld. Dat probleem is niet zomaar opgelost met meer geld. Bijkomend probleem is namelijk dat jonge journalisten dat plaatselijke geneuzel niet heel erg sexy vinden. Doodsaai. Waar maken ze zich druk om? Het gros van studenten aan journalistenscholen geeft aan ‘niets’ met nieuws te hebben, laat staan met politiek. Van de tien eerstejaars studenten wil waarschijnlijk een handvol sportjournalist worden, nog eens een stuk of twee, drie, ‘iets in de mode’ of ‘wat met muziekjournalistiek’. En bijkans niemand roept dat hij of zij de (lokale) politieke verslaggeving ambieert.

Zeker moet er geld komen voor lokale politieke pers. Maar wie gaat het doen?

 

Freelancersfestival 2018

Wil je Theo Dersjant en Bram van Schaik live horen? Ga dan naar hun discussie 'Grenzeloos dalen: Journalistieke tarieven'. Bekijk hier het gehele programma van het Freelancersfestival op zaterdag 23 juni in Utrecht en meld je aan.  

• Bezoek ook onze Festivalpagina met nog meer nieuws