Veel mensen die vanuit de WW begonnen met freelancen zijn door het UWV veroordeeld wegens fraude. Dit heeft geleid tot terugvorderingen van duizenden euro’s. Afgelopen week heeft FNV een Meldpunt Zzp & WW ingericht waar gedupeerden zich kunnen melden. NVJ-leden kunnen zich ook melden bij de sectie Freelance.
Het UWV maakt onderscheid tussen freelancers en zelfstandigen. Bij journalisten is het onderscheid tussen een freelancer en iemand die een eigen bedrijf begint echter niet altijd duidelijk. De interpretatie is dat de WW voor een freelancer een buffer is : als je af en toe een losse klus doet, krijg je voor die uren geen WW en na afloop van die klus, herleeft de WW. Bij een zelfstandige is het zo dat éénmaal een volle werkweek leidt tot stopzetting van de WW. Dit is bij veel zelfstandigen misgegaan, de uitkering werd soms jarenlang opnieuw toegekend.
Het wel of niet aanvragen van zelfstandigenaftrek speelt hierbij een grote rol. Daarvoor moet iemand 1225 uur per kalenderjaar werken, ofwel 23,5 uur per week en voor die 23,5 uur krijg je al geen WW meer. Veel zelfstandigen zouden te weinig gewerkte uren opgeven, zonder dat ze weten dat ze iets fout doen Het etiket ‘zelfstandige’ kan dus leiden tot een fikse terugvordering.
Inmiddels heeft ook de NVJ een aantal zaken in behandeling waarbij UWV bedragen had teruggevorderd tot maar liefst 100.000 euro. ‘De bedragen kunnen zo hoog oplopen omdat iemand enkele jaren WW kan hebben ontvangen. Het wrange is wel dat de inkomsten uit de eigen praktijk vaak vele malen lager waren, aldus Petra Oudhoff van de NVJ-afdeling Advocaten en Juristen.
Uit dossierstudies blijkt dat UWV ernstig tekort is geschoten in de voorlichting via folders en website. De Centrale Raad van Beroep, de hoogste bestuursrechter die oordeelt in hoger beroep over geschillen op het terrein van de sociale zekerheid, is echter van mening dat startende ondernemers zelf verantwoordelijk zijn om de juiste informatie boven water te krijgen. Oudhoff: ‘Onderzoeksplicht of niet, de gedupeerden vinden dat zij op het verkeerde been zijn gezet omdat vaak ook de medewerkers van CWI en UWV de regeling anders uitlegden.’
De FNV wil nu collectieve kwijtschelding en rehabilitatie. Afgelopen week heeft FNV een Meldpunt Zzp & WW ingericht waar mensen zich kunnen melden: meldpuntzzp@vc.fnv.nl. De NVJ-afdeling Advocaten & Juristen kan gedupeerden rechtsbijstand verlenen: juridisch@nvj.nl.