Journalistiek en techniek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat is niks nieuws. Er heeft geen krant bestaan zonder drukpers en er kwam geen nieuwsuitzending een huiskamer binnen zonder radio- of televisietoestel. Maar de noodzaak om de samenwerking tussen beide disciplines te intensiveren en opnieuw uit te vinden is in een disruptief en digitaal tijdperk alleen maar groter geworden.
Waarom journalisten en developers vaker met elkaar moeten daten
dinsdag 25 oktober 2016
Een samenwerking die wij - de ondergetekenden van dit blog - graag zouden willen formuleren als een complexe liefdesrelatie. Liefde, omdat we in de kern wel van elkaar (moeten) houden, we kunnen tenslotte niet zonder elkaar. Complex omdat we elkaar nog niet altijd goed (genoeg) begrijpen. Om betere partners te worden, stellen wij daarom vast dat we vaker met elkaar zouden moeten daten. We moeten elkaar beter leren kennen en vaker met elkaar in gesprek gaan.
Waarom is deze relatie nu noodzakelijk?
Tegenwoordig werkt bijna elke nieuwsredactie digital- of online-first. De noodzaak om voornamelijk, of om ook, online producties te maken wordt gevoeld. Traditionele media leggen het in de nieuwsconsumptie namelijk steeds vaker af tegen digitale media. Uit een onlangs verschenen rapport van Nielsen over mediagebruik in de VS blijkt dat jongeren daar voor het eerst meer gebruik maken van digitale media dan dat ze televisie kijken en radio luisteren. In Nederland gaat het diezelfde kant op, zo blijkt ook uit de laatste cijfers van de Stand van de Nieuwsmedia.
Steeds meer teamwork
Deze journalistieke online producties vergen steeds meer teamwork tussen verschillende disciplines. Het verhaal is van belang, maar minstens zo belangrijk is de manier waarop het verhaal gepresenteerd en gedistribueerd wordt in een digitale omgeving. Naast het meer simpele copy-paste werk door journalisten in een standaard CMS, komt er daarom steeds meer aandacht voor multimediale producties die echt zijn toegesneden op een online omgeving. Journalisten, vormgevers en developers zijn samen verantwoordelijk voor het maken van dergelijke multimediale producties. Wie bijvoorbeeld het colofon bekijkt van de prijswinnende productie ‘Het DNA van MDMA’ gemaakt door NOS op 3, ziet dat de journalist wordt bijgestaan door developers en designers. De journalisten zijn hier zelfs in de minderheid. Ook de nominatie van de VOJN Awards 2016 laten zien dat online producties veelal tot stand komen in interdisciplinaire teams.
Wat maakt deze relatie complex?
Om succesvol samen te werken moet je elkaar begrijpen en dus weten wat de do’s en don’ts zijn in ieders vakgebied. Een gemiddelde journalist zal niet precies weten wat een eigenlijk developer doet en kan, en in het verlengde daarvan: waarom iets technisch wel of niet mogelijk is. Andersom begrijpen developers lang niet altijd voldoende welke overwegingen er komen kijken bij het maken en presenteren van een journalistiek verhaal.
Op de Grote Expertisedag Nieuwe Media 2016 (20 juni jl.) kwam deze complexe relatie meerdere keren aan bod in de presentaties van de sprekers. Daaruit bleek dat de samenwerking tussen (afdelingen van) developers en journalisten binnen mediaorganisaties nog moeizaam verloopt. Stijn Debrouwere (datawetenschapper en blogger) merkte bijvoorbeeld op ‘dat het een lijdensweg kan zijn om iets te veranderen aan de site’ en dat dit ‘van de responsiviteit van het it-team afhangt’. Arne van der Wal (medeoprichter van Follow the Money) sprak in wat positievere zin over de samenwerking met een (game)developer. De lijntjes bij FTM zijn kort en daarom kan er snel worden gehandeld. Maar zijn uitspraak - ‘Die nerds vinden het super tof om zoiets voor ons te ontwikkelen,’ – kwam, waarschijnlijk onbedoeld, toch weinig liefdevol over. Het maakt in ieder geval duidelijk dat we te maken hebben met (vooroordelen over) verschillende bloedgroepen.
Lara Ankersmit (Hoofd Nieuwe Media bij de NOS) liet op diezelfde Expertisedag weten dat de NOS al steeds beter interdisciplinair aan het werk is. Bijvoorbeeld met het NOS Lab, waarin verschillende disciplines innovatie mediaproducten ontwikkelen. NOS: The Series en het YouTube programma Mash Up komen hieruit voort. Ook organiseren ze bij de NOS programmeersessies voor journalisten om redacteuren en verslaggevers wegwijs te maken in het coderen. Ankersmit sprak over het belang ‘om dezelfde taal te leren spreken’. Bovendien benoemde ze een ander interessant dilemma: de verhouding tussen redactie en (haar) developers. Die in haar ogen nog wel erg scheef is: 15 developers bij de afdeling Nieuwe Media op de pak ’m beet 380 fte van de redactie. En ja, dan duurt het ook bij de NOS best lang om ‘iets’ aan een site te veranderen, zo moest Ankersmit bekennen.
Dat het zoeken naar zo’n gemeenschappelijke taal niet eenvoudig is, dat merken ook de developers en productontwikkelaars van The Reader Company (TRC). Zij constateren dat een vruchtbare samenwerking met de redactie een belangrijke voorwaarde is om hun digitale producten succesvol te kunnen lanceren. Die samenwerking is nog lang niet altijd vanzelfsprekend. Hun ervaring is bijvoorbeeld dat (hoofd)redacties de neiging hebben, of zich gedwongen voelen om, op de stoel van product development te gaan zitten. ‘Terwijl dat niet de expertise is van journalisten, maar juist die van ons’, aldus UX-developer Emiel van der Veen. ‘De redactie weet inmiddels hoe ze een goede krant moeten maken, maar van digitale producten hebben wij toch echt meer verstand.’ Bij de Correspondent hebben ze de ‘claim een developer’ dag in het leven geroepen. Elke vrijdag werken developers met journalisten samen aan zaken die ze in hun dagelijkse werk tegenkomen en waar ze elkaar bij nodig hebben. Dat doen ze vanuit de overtuiging dat hier betere journalistieke producties uit voortkomen.
Let’s date: denken in oplossingen
Dat de samenwerking tussen journalisten en developers nog in de kinderschoenen staat, is niet zo gek. We staan nog maar aan het begin van een digitale journalistieke toekomst. Door beide disciplines vaker met elkaar in gesprek te laten gaan, kan die samenwerking structureel worden verbeterd, zo zijn wij - de auteurs van dit stuk, Klaske Tameling (media-adviseur, onderzoeker) en de eigenaren van de The Reader Company (developers en product-ontwikkelaars) - van mening. Wij vertegenwoordigen beide disciplines en hebben al meerdere dates met elkaar gehad. Wij vinden bij elkaar de voorliefde voor online journalistiek en spraken meermaals over de huidige vraagstukken en dilemma’s binnen mediaorganisaties. Gefascineerd door de vraag hoe nieuwsliefhebbers beter bediend kunnen worden, organiseren wij daarom samen met de NVJ de bijeenkomst ‘A Complex Love Affair’ op donderdagavond 3 november a.s. bij Google Nederland. Hier worden journalisten en developers uitgenodigd om na te denken over betere samenwerking binnen mediaorganisaties.
NB: Gezien de grote belangstelling voor het evenement ‘A Complex Love Affair’, is het niet meer mogelijk om je hiervoor aan te melden. Er zal in elk geval een verslag op de website worden gepubliceerd. Mogelijk wordt een tweede thema georganiseerd rondom dit thema.
Over de auteurs
Dr. Klaske Tameling is adviseur, publicist en onderzoeker op het gebied van media-innovatie. Zij promoveerde in 2015 op het boek ‘ En wat doen we online?’ en ze ondersteunde o.a. de hoofdredactie van Het Financieele Dagblad bij het ontwikkelen van een nieuwe digitale organisatie en werkwijze. Klaske werkt daarnaast voor de Hogeschool Utrecht waar ze betrokken is bij de interdisciplinaire minor Future News Media.
Emiel van der Veen, Jethro Wallenburg en Jeroen Vloothuis zijn eigenaar van The Reader Company (TRC) en hebben de afgelopen jaren ervaring opgedaan in de branche bij opdrachtgevers als NRC, Nu.nl en NOS. TRC helpt uitgevers om makkelijk en snel innovatieve native concepten te lanceren door het leveren van een platform dat bestaat uit building blocks zoals personalisatie en KPI monitoring.