Waar staat de afkorting ZZP’er voor?

maandag 26 maart 2012

OPINIE - Afgelopen zaterdag hoorde ik op Radio 1 (TROS Nieuwsshow) een interessant gesprek met Erik Stam, hoogleraar ondernemerschap en innovatie aan de Universiteit Utrecht. Hij heeft onderzoek gedaan naar het ondernemerschap van ZZP’ers in Nederland. In het gesprek ging het over alle voordelen die de ‘vrije jongens’ genieten: de afkorting ZZP staat ook wel voor Zon, Zee en Pils. Als eigen baas kun je immers werken wanneer je wilt, je hebt geen last van een baas of vervelende collega’s, en je neemt alleen die klussen aan die je wilt. Maar Stam benoemde ook die andere betekenis van ZZP: Zwakzinnige Zonder Pensioen. De éénpitters werken zich een slag in de rondte, hebben geen tijd of geld voor bijscholing of innovatie, moeten alles zelf betalen, en bouwen vaak geen cent pensioen voor later op.

Het aantal ZZP’ers is explosief toegenomen in Nederland: eind jaren ‘90 waren het er zo’n 700.000, nu zijn er 1,2 miljoen zelfstandigen. Dat wordt vaak gezien als een teken van ‘bloeiend ondernemerschap’ in Nederland, symbool ook van meer vrijheid en innovatie, maar Stam weerspreekt dat. Het is schijn zegt hij: niet alle ZZP’ers zijn uit vrije keus zelfstandige geworden, de sociale wetgeving en scholingsmogelijkheden zijn niet ingericht op ZZP’ers, en innovatie komt niet van de grond. Hij pleitte daarom voor andere vormen van ZZP’erschap: werken als zelfstandige binnen een bedrijf of nieuwe samenwerkingsvormen van ZZP’ers zoals coöperaties, om daarmee pensioenproblemen en kwesties rond sociale zekerheid te regelen. Een nieuwe manier van waarde creëren en het bundelen van initiatieven.

Een interessant idee, ook met het oog op onze Grote Freelancersdag van dinsdag 5 juni a.s. Het thema van die dag is ‘Show me the money’, alles wat te maken heeft met ondernemen, het creëren van kansen staat centraal. Freelance journalisten zijn vaak intens met de inhoud van hun vak bezig. Nieuws, reportages, mooie verhalen en foto’s, daar doen we het voor. We willen vooral een goed journalist zijn, of een goede fotograaf. Maar zorgen we er ook wel voor een goed ondernemer te zijn? Kansen te creëren voor onszelf, individueel of juist in groepsverband. Het is hard nodig, in deze barre tijden van bezuinigingen bij opdrachtgevers, van tariefverlagingen en vechten voor uitbetaling van onze auteursrechten.

Ik nodig jullie van harte uit om mee te denken, tijdens de grote Freelancersdag, zet ‘m vast in je agenda: dinsdag 5 juni, in ons stamcafé De Observant in Amersfoort.


Margriet Vroomans, voorzitter sectie Freelance, NVJ