‘Er zit een perverse prikkel in ons onderwijsstelsel. Scholen hebben er belang bij zoveel mogelijk leerlingen binnen te halen en met een diploma weer uit te zwaaien. Meer gediplomeerden betekent meer geld. Zo werkt dat bij de onderwijsinstellingen die door het rijk worden bekostigd. Het gevolg is dat hogescholen en universiteiten grossieren in opleidingen waar studenten op afkomen. Vakken als media en communicatie zijn populair.’
‘Of al die studenten straks ook een behoorlijke baan vinden in het beroepsveld waar ze voor zijn opgeleid? Dat zien de onderwijsmanagers en docenten kennelijk niet als hun probleem. Ze spiegelen de jongeren die zich aanmelden een mooie toekomst in een mooi beroep voor, ook al is de arbeidsmarkt in die sector dramatisch slecht. Ze schermen met cijfers waaruit zou blijken dat alle opgeleiden uiteindelijk keurig terecht komen.
Commerciële opleidingen die zonder rijksgeld moeten rondkomen, doen het natuurlijk niet beter. Hoe meer studenten, hoe meer omzet. Dus waarom zouden ze mensen ontmoedigen aan hun opleiding te beginnen?
Fotografie was en is een aantrekkelijk vak. Fotojournalisten die dáár zijn waar geschiedenis wordt geschreven, spreken tot de verbeelding. Rondom mode- en reclamefotografie hangt de sfeer van glamour. De werkelijkheid is voor de meeste beroepsbeoefenaren natuurlijk veel minder sexy. Maar dan nog: de wereld bekijken door de lens en vastleggen in mooie beelden! Prachtig toch?
Zoiets verkoopt wel. Het wemelt dan ook van de opleidingen in de fotografie. Van de kunstacademies tot het middelbaar beroepsonderwijs kunnen de aspirant-fotografen terecht. En waarschijnlijk krijgen ze overal te horen dat het met de werkgelegenheid wel goed zit. Goed, het zal niet voor iedereen even gemakkelijk zijn, maar uiteindelijk zullen ze bijna allemaal wel een boterham kunnen verdienen in het vak van hun keuze.
Was het maar waar. Iedereen die om zich heen kijkt in de branche weet dat schraalhans tegenwoordig meester is in studio’s en ateliers. De markt voor de beroepsfotografen is ronduit slecht en wordt de komende jaren ook niet beter.
Daarom, beste onderwijsmanagers en docenten, wees eerlijk over de werkgelegenheid in de beroepsfotografie. Licht de studenten en leerlingen realistisch voor. Wijs ze bijvoorbeeld op het jongste onderzoek van de FotografenFederatie en vertel ze over de schandalig lage tarieven die grote opdrachtgevers tegenwoordig durven te bieden. Waarschuw ze dat ze te maken krijgen met de concurrentie van amateurs die misschien wel dezelfde (commerciële opleiding) volgden en hun foto’s gratis aanbieden bij kranten en tijdschriften.’
Rimmer Mulder, voorzitter NVF