Het is tijd voor een doorbraak van bestaande nieuwsstructuren, stelt voorzitter Bert de Jong van de NVJ. Zijn stelling, afgelopen zaterdag in de Leeuwarder Courant: Regionale nieuwscentra zijn het antwoord voor een vitaal journalistiek fundament.
Het is tijd voor een doorbraak van bestaande nieuwsstructuren, stelt voorzitter Bert de Jong van de NVJ. Zijn stelling, afgelopen zaterdag in de Leeuwarder Courant: Regionale nieuwscentra zijn het antwoord voor een vitaal journalistiek fundament.
Het is nu of nooit voor een Deltaplan voor de journalistiek in de regio. Er gaat in heel het land veel journalistieke slagkracht verloren, ook in Fryslân. De nieuwsvoorziening verschraalt. In tien jaar tijd is bijvoorbeeld het aantal dagbladjournalisten gereduceerd van 4.500 naar 2.700. Juist nu zijn alle krachten nodig voor een ontwrichtende vernieuwing, om zo onafhankelijke journalistiek mogelijk te blijven maken.
Het nieuwe denken is niet meer in de eerste plaats gericht op de papieren krant, radio of televisie. De digitale vorm is leidend voor de regionale informatiestructuur. Er is een urgentie om het anders te doen, omdat het een feit is dat de gemiddelde leeftijd van lezers, kijkers en luisteraars van de traditionele media rond 55 jaar ligt. Jongere generaties kiezen nu vooral de snelle digitale media, vooral als die gratis zijn.
Een democratie hoort te investeren in een onafhankelijke pers, landelijk, maar ook in de regio. Dit vraagt dus om inzet en middelen, om mediabeleid van de overheid. Onomstreden is de grote waarde van de waakhondfunctie van journalisten. Zij spitten, zij graven, zij lichten tegels. Namens alle burgers, in steden en op het platteland. Een goed functionerende democratie heeft daarom ook vitale regionale media, in allerlei vormen. Het mediabeleid van de overheid hoort vanuit dit belang te beginnen.
Dat de digitale revolutie het medialandschap de komende jaren in snel tempo op zijn kop zet, dat is zeker. De zorg is hoe voor de toekomst het journalistieke fundament in stand is te houden. Op internet is een overvloed aan informatie beschikbaar, maar er zijn steeds minder onafhankelijke journalisten die het nieuws wegen, die kunnen blijven spitten en graven.
Een met geld van de overheid opgezet regionaal nieuwscentrum kan de oplossing zijn. Zo’n basisvoorziening staat ten dienste van elk medium in Fryslân, ook de streekkrant en de dorpssite. Wat landelijk het ANP kan zijn, kan in Fryslân het AFP zijn. Alle denkbare podia kunnen het nieuws daarna verspreiden, opdat het nieuws over de eigen omgeving, de provincie waarmee men zich ver- bonden voelt, bij jong en oud te- rechtkomt. Dit stimuleert betrokkenheid en actief burgerschap.
Een regionaal nieuwscentrum is dé mogelijkheid voor de overheid om een bijdrage te leveren aan journalistieke slagkracht en is tegelijk een oplossing voor het pijnlijke gegeven dat de overheid nu wel de publieke omroep financiert, maar niets doet voor de private media. Juist daarom vroeg de Tweede Kamer eind vorig jaar wat staatssecretaris Sander Dekker wél kan doen voor de journalistiek. Eind maart krijgt hij daarover adviezen.
Als er ergens in Nederland zo’n samenwerking tot stand kan en moet komen dan is het Fryslân, nu nog rijk aan media. Hier is ook sprake van een samenleving die zich onder- scheidt door identiteit, taal en cultuur. Zo’n provincie verdient een pluriform medialandschap, ook in de toekomst. Daarmee kan een trotse provincie als Fryslân zich in Nederland onderscheiden.
Omroepen en kranten zijn tot nog toe samen het fundament van de onafhankelijke journalistiek. Zij hebben een nutsfunctie in de samenleving. Samenwerken alleen is niet de oplossing. Er zijn immers via internet zo veel andere podia die ook verspreider van nieuws zijn, die elk weer hun eigen publiek hebben. Langs de digitale weg is de wereld van ver dichtbij te halen, maar is de dorpspomp in de huiskamer te brengen.
Paradoxaal genoeg betekent samenwerking in dit geval meer pluriformiteit. Met steun van de overheid is er een borging voor het fundament van de journalistieke slagkracht in de regio. Deze draagt zorg voor de algemene nieuwsstroom, belangrijk om elke burger – jong en oud – in alle mogelijke vormen te in- formeren. Het bijzondere is dat het over journalistiek gaat, niet meer over de oude discussie of er wel overheidsgeld naar de publieke omroep mag en niet naar kranten en tijdschriften.
De essentie is dat hierdoor media voortaan de ruimte krijgen om zich toe te leggen op hetgeen ze onderscheidend maakt. Een lokale omroep, een krant, een blogger, zij kunnen zich richten op de verdieping, de duiding, het tegels lichten, allemaal kernwaarden voor onafhankelijke journalistiek. Deze impuls in nieuw mediabeleid is nodig om volgens journalistieke waarden tot in de haarvaten van de samenleving door te dringen.
Het opiniestuk Nieuwscentra als journalistiek Deltaplan verscheen op 8 februari in de Leeuwarder Courant